Балабақша бос тұр

Орал қаласының іргесіндегі Круглоозерный кентінде ресми есеп бойынша 8 мыңдай ха­лық тұрады. Бейресми дерек ауыл тұрғындарының саны 9 мың­нан асып кеткенін айтады. Таяу бола­шақта кент халқы екі есеге кө­беюі мүмкін екенін әкім­дік те мойындайды. Тұрғын үй са­лу үшін жер кезегінде тұр­­ған азаматтарға Орал қала­сы­ның Бас жоспарына сәй­кес Круглоозерный кенті ау­ма­­ғынан 1 140 жер учаскесі бе­­ріл­мек. Қа­ла әкімі 2019 жылы тұр­­­ғын­дар ал­дындағы есебінде бұл учас­­келер­дің жобалық-сме­талық құ­жат­тары сараптамада жат­қа­нын айтқан еді. Ал осындай ірі елді­­ мекенде балабақша жоқ!

Кенттегі балабақша тапшы­лығы жергілікті әкімдікті талай жылдан бері мазалап келе­ді. Орал қаласы әкімдігінің 2018-2020 жылдарға арналған «Жер­­гілікті қоғамдастықты дамы­­ту бағдарламасында» Круг­ло­озер­ный кентіне балабақ­ша қа­жет­тілігі ең бірінші мәселе болып көрсетілген. 2018 жылғы есепте «Жыл сайынғы есептік кезде­су­лерде көтеріліп жүрген мәсе­ленің бірі балабақша болатын. 2018 жылы бұл мәселе өз ше­шімін таппақ. Қазіргі таңда Круглоозерный кентінде мем­лекет-жекеменшік әріптестігі бағ­­дарламасы бойынша 160 бала­­ға арналған балабақша құ­ры­лысы басталып жатыр, мер­дігер – «Оралземтрубсервис» меке­­месі. Сонымен қатар «Қам­қор құ­рылыс» ЖШС балабақша құры­­­лысын жүргізу үшін
ТУСМ-14 ме­кемесі ғимаратының бөлігін сатып алып, ғимаратты балабақ­шаға бейімдеу жұмысын жүргі­зуде» делінген.

2018 жылы шешімін табады деген бұл мәселе 2020 жылдың басында да таппады. Бұл жоспар неден бұзылды?!

Облыстық білім басқар­ма­сынан алынған құжаттарға қарағанда «Қам­қор құрылыс» ЖШС 2019 жыл­дың 3 қаңтарында «Орал қаласы Круглоозерное ауылынан 100 орындық балабақша құрылысын іске қосу және мем­лекеттің теңгеріміне беру бойынша» бизнес жоспар жобасын ұсынған.

Осы жобаға орай Орал қалалық білім бөлімі Круглоозерный кентінде мек­­тепке дейінгі мекемеге мұқтаждық бар екенін қуаттап, 30 қаңтар күні №7-1/507 хат түсірген. Облыстық білім бас­қармасы басшысының орынбасары С.Айтқалиева да «Қамқор құрылыс» ЖШС директоры Т.Нұрғазиевке «Бүгінгі таңда Круглоозерное ауылы бойынша кезекте 150-ге жуық бала тұрғанын, аталған ауылда балабақша ғи­мараты қажет екенін» баяндап, әлеует­ті жекеше серіктес ретінде құ­жат­­тарды ұсынуды сұраған.

Әрі қарай заңға сәйкес мерзімді баспасөзде хабарландыру жарияланып, жұмыс басталып та кетеді. 2019 жылғы 18 наурызда өткен конкурстық комиссияның хаттамасына назар са­лайық: «Мемлекет-жекеменшік әріп­тес­тігі аясында жүзеге асырылатын «Батыс Қазақстан облысы Орал қаласы Круглоозерное ауылынан 100 орынға арналған балабақша ғимаратын іске қосу және пайдалануға беру» жобасы бойынша жекеше әріптестігін айқындау жөніндегі конкурстық ко­мис­сия отырысы облыс әкімінің орын­басары Ғ.Оспанқұловтың төра­ға­лығымен өтіп, «Қамқор құрылыс» ЖШС енгізген мемлекет-жекеменшік әріптестігі жоба­сының бизнес-жос­па­ры және келісім­шарт жобасы ма­­қ­ұл­­­данған. Бұл құжатқа жекеше әріп­тестігін айқындау жөніндегі кон­­­­кур­с­тық комиссияның төрағасы Ғ.Оспан­құлов, комиссия мүшелері – об­лыстық білім басқармасы, эконо­ми­ка және бюджеттік жоспарлау бас­қар­масы, қаржы басқармасы, жер қаты­настары басқармасы, құрылыс бас­қар­масы, мемлекеттік сәулет-құ­ры­лыс бақылау басқармасы, кәсіп­керлік және индустриалық-инно­ва­циялық даму басқармасы және бас­қа­лары қол қойған.

Осылайша, балабақша күткен ауыл тұрғындарының арманы орында­лар күн жақындай түскендей еді.

– Ауылымызда Кеңес өкіметі құ­ла­ғаннан бері балабақша болған емес. Қазір мұндағы жалғыз аралас мектеп жанынан ашылған балабақша тобында 25 бала, шағын орталықта 25 бала тәрбиеленіп жатыр. Бұл өте аз. Балабақша жетіспейді. Мен немеремді екі жылдан бері Орал қаласына тасып жүрмін. Ала таңнан оятып алып, автобуспен алып барамын. Обал ғой балаға. Қызым мүгедек, бала қарай алмайды, өзім жұмыстамын. Балаларын орналастыра алмай, жұмысқа шыға алмай отырған ата-аналар өте көп. «Қамқор құрылыс» компаниясының жұмысын көріп, «жақында жаңа балабақша ашылады» деп қуанып жүргенбіз. Қала, кент әкімдері «Бұл балабақша МЖӘ бағдарламасы бо­йынша көп кешікпей іске қосылады» деп талай мәрте уәде беріп, бізді қу­антқан еді. Құрылысы бітіп, дап-дайын тұрған балабақшаның халық игі­лігіне неге берілмей жатқанын тү­сін­бейміз, – дейді ауыл тұрғыны Жаңылдық Әубәкірова.

Бұл аралықта құрылысшылар екіқабатты, жалпы аумағы 466,8 және 452,9 шаршы метр, 2487 шаршы метр жер көлемі бар балабақша ғи­маратын дайындап үлгерген бо­латын. 100 адамға арналған ба­ла­бақ­ша­да бүкіл жиһаз, төсек орын, асхана жабдығы, қауіпсіздік құралдары, тіпті толық бейнебақылау жүйесі жасақталды. Балабақшаның жобалық құжаттарын жасаған «Орал» әлеу­мет­тік-кәсіпкерлік корпорациясы» акционерлік қоғамы мектепке дейінгі мекемеге қажетті барлық талапты ескеріп, құрылыс компаниясы сол талаптан ауытқымаған.

Бұл жобаға сараптама жүр­гіз­ген «Алгаритм» технопаркі» жа­уап­кер­ші­лігі шектеулі серіктестігі жобаны «мемлекетке тиімді» деп шешім шы­ғар­ған.

Міне, негізгі жұмыс аяқталып, енді жаңа балабақшаның тұсаукесер тойы ғана қалғандай еді. Алайда, бәрі аяқ астынан өзгерді.

– Халыққа тиімді, мемлекет сая­сатына, заң талаптарына сай жоба бұрынғы облыс әкімі А.Көлгіновтің тұ­сында толық қолдауға ие бол­ға­нымен, 2019 жылы шілдеде облыс басшылығы ауысқан соң аяқ асты­нан кедергіге тап болды. Облыс әкімдігі осы кезге дейін уәде беріл­ген МЖӘ келісімінен бас тартып, «инвестициялық шығындарды өтеусіз іске асыруды» ұсынып отыр. Осының нәтижесінде біз 170 млн 475 мың теңге шығынға батқалы отырмыз. Бұл тек құрылыс жұмысы мен балабақша құрал-жабдығына кеткен қаржы. Қазір күн сайын дайын ғимараттың инженерлік-коммуналдық шығын­да­ры үшін де ақша төлеп жатырмыз, – дейді «Қамқор құрылыс» ЖШС директоры Т.Нұрғазиев.

«МЖӘ бағдарламасы аясында жүзеге асатын бұл жобаның нәти­же­сін­де Круглоозерное кентінің мектепке дейінгі инфрақұрылымы дамып, облыс бюджеті үнемделеді. 27,5 жаңа жұмыс орны ашылады, жергілікті және республика бюджетіне 41 358,43 мың теңге салық ретінде түседі. Бала­бақ­ша тапшылығы азаяды, өңірдегі МЖӘ жобаларының мақсатты индикаторы жоғарылайды. Сондай-ақ 8 жыл 3 ай мерзімге жасалған МЖӘ жобасы үшін мемлекет тарапынан төле­нетін 315 243, 46 мың теңге қар­жы 4 жыл ішінде өзін өзі ақтап шығады» делінген болатын сараптамада «Алгаритм» технопаркі» жауап­кер­шілігі шектеулі серіктестігі. Бұл сараптама мемлекеттік органның тап­сырысымен мемлекет қаржысына жа­сал­ғанын айта кетейік.

Біз редакцияға келіп түскен кәсіп­кер­дің шағымына орай бірқатар тиісті орындарға хабарластық. Эко­номика және бюджеттік жоспар­лау басқармасының басшысы А.Нұр­ғалиева «МЖӘ жобалары үшін мем­ле­кеттік міндеттеме қа­был­­дау үшін облыстық бюджеттік комис­сия­­сы­ның ұсынысы қажет. Аталған жоба 2019 жылғы 5 қыркүйекте өткен комиссия отырысында қолдау таппады» деп жауап берсе, облыстық мәслихат хатшысы М.Құлшардан: «Круглоозерное ауылындағы бала­бақ­ша туралы мәселе облыстық мәслихат жанындағы «қар­жы және бюджет мәселелері бойынша» тұрақты комиссия отырысында қаралған жоқ. Егер Круглоозерное ауылындағы балабақша туралы мәселе облыстық атқарушы органдардан келіп түссе, облыстық мәслихаттың тұрақты комиссиялары отырыстарында қарауға әр уақытта мүмкіндік бар» деген жауап алдық. Осы жобаның негізгі үйлестірушісі білім басқармасының басшысы А.Тржанова Круглоозерное ауылына балабақша керектігін, бірақ «Қамқор құрылыс» ЖШС ұсынған жобаны облыстық бюджеттік комиссиясы мақұлдамай отырғанын айтады. «Біз бұл жобаны бірнеше мәрте ұсындық. Бірақ дайын балабақша ғимаратын мемлекетке сатып алуға дәл қазір бюджетте қаржы жоқ деген жауап айтылды» дейді А.Тржанова.

Бұл аралықта балабақша күтіп сарғайған ауыл тұрғындары қала, облыс басшыларына, Nur Otan партиясына, тіпті прокуратураға ұжымдық хат жазып, мәселені шешетін мекеме таппай сандалып жүр.

– Төрт баламның екеуі мектепке барады, екеуі үйде. Балабақша кезегінде тұрмыз. Ауылда балабақша ашылса, көп балалы отбасы ретінде бірден алынуы тиіс. Бірақ дайын тұр­ған балабақшаға кіре алмай отыр­ға­нымыз жанға батады. Қазіргі мектеп ғимаратының бірінші қабатын алып тұрған шағын орталық та оқуға кедергі. Менің қызым бірінші сыныпта оқиды, кабинеті екінші қабатта. Заң бойынша олар бірінші қабатта болуы керек еді. Жаңа балабақша ашылса, мектеп ғимараты босап, алаңсыз өз жұмысымен айналысар еді, – дейді ауыл тұрғыны Айнұр Манайхан.

Алдын ала келісілген мемлекет-жекеменшік әріптестігі жобасы аяқ асты­нан кедергіге ұшыраған «Қамқор құрылыс» ЖШС өкілдері уайымдап отыр. Тиісті орындарға жіберілген шағымдар, БАҚ-та көтерілген мәселе әзірге нәтиже шығарар емес. Құрылыс­шы­лар енді республикалық деңгейдегі органдардан араша сұрамақ.

Батыс Қазақстан облысы