Бірден айта кетейік, қазіргі кезде Қазақстан қыздар құрамасының жағдайы өте мүшкіл. Оған дәлел – әлемдік рейтингте «ТОП-10» балуандар қатарына бір ғана бұрымдымыздың енуі. Ол – Отгонцэцэг Галбадрах. Бірақ ол да Қазақстанның тумасы емес. 28 жастағы Отгонцэцэг Моңғолияның түлегі екенін жанкүйерлер жақсы біледі. Сол елде жүріп, дзюдоның қыр-сырына қанықты. Ұланбатырда жаттығып, біраз биік белестерді бағындырды.
2015 жылы Қазақстанға қоныс аударған Галбадрах өзінің мықтылығын бірден мойындатты. Аса жеңіл салмақта белдескен ол елішілік жарыстарда ғана емес, құрлықтық және әлемдік ареналарда дараланды. Атап айтар болсақ, Рио Олимпиадасы, Азия ойындары, Дүниежүзілік универсиада және әлем чемпионатының екі дүркін қола жүлдегері атанды. Азия чемпионы және сол жарыстың финалисі деген атақтары тағы бар. Бір сөзбен айсақ, аса ірі халықаралық додалардың қыз-келіншектер сайысында жүлде алып жүрген жалғыз спортшымыз сол ғана. Бүгінгі таңда 3353 ұпай жиған Отгонцэцэг әлемдік рейтингте 9-орынды иеленуде.
Ал қалған бұрымдыларымыздың қазіргі қарқынына көңіліміз еш толмайды. Ең өкініштісі, «ТОП-50» татами шеберлерінің қатарына санаулы ғана отандасымыздың өзі әзер еніп отыр. Осы жағдай бізді қынжылтады. Мәселен, Отгонцэцэг Галбадрахтан кейінгі тәуір көрсеткіштер мына дзюдошыларға тиесілі: Севара Нышанбаев (57 кило) – 36-орын, Зарина Раифова (78 кило) – 44-орын, Анна Казюлина (52 кило) – 45-орын, Ақмарал Науатбек (48 кило) – 50-орын, Иоланта Бердібекова – (63 кило) – 54-орын, Назгүл Маратова (+78 кило) – 57-орын және Мөлдір Нарынова (70 кило) – 65-орын. Міне, бары осы! Тіптен олардың жиған ұпайларын жария етудің өзі ыңғайсыз. Егер алдағы жарыстарда да жерлестеріміз нәтижелерін жақсарта алмаса, онда Қазақстанның тек бір ғана балуаны Олимпия ойындарында бақ сынайтыны анық.
Мықтылар жайында әңгімелейтін болсақ, қазіргі кезде Жапония құрамасының қарқыны өте күшті. Күншығыс елінің 14 өкілі «ТОП-10» дзюдошының санатына қосылып отыр. Солардың екеуі – Ута Абэ (52 кило) мен Сори Хамада (78 кило) үздіктер тізімінде алдарына жан салар емес.
Франция балуандарының да тегеуріні тау қопаратындай. Өз салмақ дәрежелері бойынша Кларисс Агбеньену (63 кило) мен Мари-Ив Гайе (70 кило) әлемдік рейтингте көш бастап тұр. 27 жастағы Кларисс Рио Олимпиадасының күміс жүлдегері, әлем чемпионатында төрт мәрте дара шығып, үш рет күміспен күптелді. 23 жастағы Мари-Ив дүниежүзілік додада бір алтын, екі күміс және бір қоланы қоржынға салды. Жалпы, Францияның сегіз дзюдошысы үздік ондықтың қатарында.
Өзге салмақ дәрежелері бойынша украиналық Дарья Билодид (48 кило), канадалық Криста Дегучи (57 кило) және кубалық Идалис Ортис (+78 кило) әлемдік рейтингтің жеке-дара көш басында келеді. Әрине олардың бұл табысына еш таңдануға болмайды. Өйткені есімдері аталғандардың барлығы да біраз жылдан бері асқан шеберлік танытып, байрақты бәсекелердің биігінен көрінуде.
Әлемдік рейтингте «ТОП-10» дзюдошының қатарына Жапонияның – 14, ал Францияның 8 өкілі енгені жайында жоғарыда айттық. Одан бөлек, осы тізімде Бразилияның – 6, Германияның – 5, Косово, Канада, Куба, Испания, Нидерландтың – 3, Ресей, Словения, Ұлыбританияның – 2, Украина, Моңғолия, Португалия, Қазақстан, Италия, Израиль, Бельгия, Солтүстік Корея, Тайпей, Аустрия, Швейцария, Әзербайжан, Түркия, Черногория, Беларусь және Тунистің 1 балуаны бар.
Әлемдік рейтингтің үздіктері
48 кило: 1. Дарья Билодид (Украина), 2. Дистрия Красники (Косово), 3. Фуна Тонаки (Жапония).
52 кило: 1. Ута Абэ (Жапония), 2. Аманди Бушар (Франция), 3. Ай Шишиме (Жапония).
57 кило: 1. Криста Дегучи (Канада), 2. Джессика Климкайт (Канада), 3. Цукаса Йошида (Жапония).
63 кило: 1. Кларисс Агбеньену (Франция), 2. Тина Трестняк (Словения), 3. Мику Таширо (Жапония).
70 кило: 1. Мари-Ив Гайе (Франция), 2. Чизуру Арай (Жапония), 3. Санне ван Дейке (Нидерланд).
78 кило: 1. Сори Хамада (Жапония), 2. Маделина Малонга (Франция), 3. Фанни-Эстель Посвит (Франция).
+78 кило: 1. Идалис Ортис (Куба), 2. Акира Сонэ (Жапония), 3. Сара Асахина (Жапония).
