Қалталылар қауіпті індеттен қалай қорғанады?

Қоғам • 03 Маусым, 2020

Қалталылар қауіпті індеттен қалай қорғанады?

90 рет көрсетілді

Ауру адам талғамайтынына тағы бір мәрте көзіміз жетті. Коронавирус бай мен кедейді бірдей әлекке салуда. Осы күнге дейін қаржысына сенген қалталылар пандемия алдында қауқарсыз. Шетел асып шипа іздейтіндер ауылға қарай ауа көшті. Індеттің оты тұтанған қалалардан қашқан халықтың санында шек болған жоқ. Блок-бекеттерден өткен қымбат көліктерге қарап-ақ, ақшаның ажалға араша болмайтынын түйсіндік. Әйтсе де атқамінерлер бұған да амал тапқан көрінеді.

Мұхтар КҮМІСБЕК

Бункерлер, жеке ұшақтар мен реанимациялар. Бүгінгі әлем байларының үрейіне араша, өміріне өзек болатын құнды мүліктердің қатарында. Оған механикалық желдеткішті қосыңыз. Құны теңгеге шаққанда 1,5 млн-нан басталып 15 млн-ға дейін жететін ауа тазартатын апараттар бүгінде үлкен сұранысқа ие. Вирус жұқтырған жағдайда бұл баға зәулім үйлері мен кеңселерін емхана есебінде пайдаланып, медициналық құралдармен жабдықтауды ойлаған дәулеттілерді шошыта алған жоқ. Қабат-қабат долларларын денсаулығы үшін құрбан еткен ауқаттылардың бұл ісі алдымен өздерінің көңіліне демеу болса, екіншіден ел экономикасын дағдарыстан құтқарудың төте жолындай көрінді.

Иә, бұл негізінен дәл осы күрделі кезеңде экономикасын тұралатпауға тырысқан мемлекеттердің байлығын банкке басқандардан ақша суырудың амалы сынды. «Жеке ұшақты жалға алыңыз!», «VIP бөлмеге төлеңіз!», «Миллиондарды желдеткішке жұмсаңыз!» секілді пафосқа толы жарнамалар әлеуметтік желіде желдей есіп, жаңбырдан кейінгі саңырауқұлақша қаптады. Әрине, жылтыраққа жаны құштар жақыбайлар Үкімет ұсынған тауарға магниттей жабысуда. Жапатармағай жабыла сатып алып жатыр. Тіпті алды 8 айлық кезекте тұрған көрінеді. Мәселен, Ресейде хирургия, реанимация жабдықтарын сататын компаниялар жеке тұтынушылардан түскен сұраныстардың көптігін хабарлады. Америкалық өндірушілер соңғы кезде портативті желдеткіштерге қызығушылықтың артқанын айтады. Ал италиялық дәрігерлер құрылғы жетіспей жатқанына наразы. Кейбір дамушы мемлекеттер жан сауғалар жер таппай әлекке түсуде.

Мамандар ауруханадан тыс реанимациялық бөлімшелер құру мүмкін еместігін түсіндіріп бағуда. Алайда оған тұтынушылар көнер емес. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мамандары үйдегі желдеткіштердің көмектеспейтініне сенімді. Қатты ауырған науқас қарқынды терапия мен үнемі медициналық бақылауды қажет етеді. Бұл пікірді отандық дәрігерлер де құптап отыр.

Ойлап қараңыз, бункерлердің бағасы 60 млн теңгеден басталады. 30 млн-ға бөлмені бактериялардан сақтайтын арнайы брондалған есіктер мен терезелер сатып алуға мүмкіндік бар. Әлем басылымдары «Нью-Йорктегі элита арасындағы шынайы шайқас – аурухана төсегін резервтеу», деп жазуда. Осыдан-ақ қоғамның жай-күйін аңдауға болатындай. Ақша не істетпейді деп абдырап қаласыз.

Карантин кезінде жеке әуекомпанияларының жұмысы жандана түскендей. Олардың қызметіне күннен-күнге сұраныс артып келеді. Тұтынушыларды қызықтыру үшін Флорида штатындағы «South Jet» чартерлік компаниясы «Өзіңізді коронавирустан қорғаңыз – жеке ұшақта ұшыңыз. Бүгінгі кітап!» жобасын қолға алған. Ірі компаниялар мен ауқатты отбасылар вирус жұқтырмау үшін жеке ұшақтарды жиі пайдаланады. Мәселен, Гонконгтан бір отбасы Балиге, ал Голливуд киностудиясы Токиодан Лос-Анджелеске 50 адамға рейс ұйымдастырыпты. Нью-Йорктен Лондонға бару үшін 12 жолаушы сиятын шағын ұшақтар шамамен 140 мың АҚШ доллары тұрады. Толық жүктеме кезінде бір адамға 12 мың АҚШ долларынан келеді. Сонымен қатар адамдар өзін-өзі оқшаулау үшін яхталарды жалдап, теңізге саяхаттауда. Бір айлық азық-түлігін алып, отбасымен елден жыраққа кеткендердің де қарасы мол.

Ал Қазақстанның байлары қайтті екен деген сауал сізге де маза бермей тұрған болар. Әрине, бұл сұрақтың жауабы аса қиын да емес. Бұл жолы байлар жаз шыға ғана демалуға баратын қала сыртындағы зәулім үйлеріне ерте көктемде жайғасты. Қымбат антисептиктер мен тұмауға қарсы дәрі-дәрмектерді үйіп-төгіп алған ел азаматтары вирустан осылайша қорғануды жөн деп санаған сыңайлы.

Аллаға шүкір, біздегі ахуал шетелдегідей шектен шығып тұрған жоқ. Содан да болар, Еуропадан өріс іздеген қазақтар елге оралып жатыр. Бізге қызығы, олар індет жайлаған Еуропаға биыл бара қояр ма екен?