Осылайша елдің бас қаласынан Халиф Хафтардың әскері алыстатылып, Триполи әкімшілік аймағы Ұлттық келісім үкіметінің бақылауына өтті. Оған қоса бұған дейін Ливия ұлттық әскерінің қарауында болған Әл-Вашка, Әл-Багла аудандары да Ұлттық келісім үкіметіне қайтарылған.
Өткен аптада азаматтық соғысқа қатысып жатқан қос тарап шетелге жаңа келісімдер жасауға аттанды. Ұлттық келісім үкіметінің басшысы Файзе Саррадждың өзі Түркияға жол тартса, орынбасарын Ресейге жіберді. Ал Reuters агенттігі Халиф Хафтар Мысырға барыпты деп жазады. Келіссөздерге аттанбас бұрын Ф.Саррадж халықаралық Триполи әуежайын өз бақылауына өткізіп, ел билігіндегі орнын нақтылай түскен.
Ал елдегі азаматтық соғысты өздерінше қолдап отырған державалар көп. Сирия мәселесінде келісе алмаған Түркия мен Ресей тағы да аймақтағы шиеленіске «қызығушылық» танытып отыр. БҰҰ мойындаған Файез Саррадждың Ұлттық келісім үкіметін Түркия ресми қолдаса, Қатар бейресми түрде қолдау көрсетуде. Ал Ливияның шығысын бақылауда ұстап отырған Хафтардың жақтастары – БАӘ мен Мысыр. Ресей бұл шиеленісте бейтараптықты ұстанып, Ұлттық келісім үкіметімен де, генерал Хафтар тарапымен де байланыс орнатқан.
2011 жылдан бері Ливияда орталықтандырылған билік жоқ. Ел БҰҰ мойындаған Файез Саррадж үкіметі мен Халиф Хафтардың басқаруындағы Ливия ұлттық әскері арасында қалып отыр. Күштердің текетіресіне тіпті коронавирус пандемиясы да тұсау бола алмады.
БҰҰ мойындаған үкіметтің елдің бас қаласын қайтарып алуы Ливиядағы бейбітшіліктің нышаны емес. Керісінше ливиялықтардың басына қара бұлт үйіріле түскендей. Қос тараптың қақтығыстарынан әдетте қарапайым халық зардап шегуде. Газ бен мұнай секілді ресурстарға бай мемлекет азаматтарын білім, денсаулық сақтау секілді адам өміріне маңызды алғышарттармен қамтамасыз ете алмай отыр. Одан да ауыры – қауіпсіздіктің болмауы.
Ақпарат құралдарынан Түркияның Ливия аумағында екі тұрақты база салуға дайындалып жатқаны белгілі болды. Ұлттық келісім үкіметі Түркияның бұл жоспары үшін Әл-Ватия әуе базасын беруді қарастырып жатыр. Ал екінші база Мисрата портында салынады деген жоспар бар. Жаңадан салынатын портқа кемелер әкелінбек. Ал бұл өз кезегінде Түркияны Ливияның өндірісіне ортақ етеді деген болжамды туындатуда.
АҚШ бұл жағдайда да қарап қалмады. Жақында АҚШ мемлекеттік хатшысының Таяу Шығыс істері бойынша көмекшісі Дэвид Шенкер Ресейді Ливия ісіне араласып, нәтижесінде Түркия интервенциясына әкелді деп айыптады. Алайда бұл айыбына нақты дәлелдер келтіре алмады.
АҚШ мемлекеттік хатшысы Майк Помпео Ливиядағы қос үкіметтің БҰҰ шеңберінде келісімге келуі бейбітшілікке жасалған алғашқы қадам деп ойлайтынын айта келіп, «Премьер-министр Файез Саррадж бен маршал Халиф Хафтардың биыл ақпанда Женевада өткен келіссөздерде ортақ мәмілеге келе алуы қуантты. Алайда олар мәселеге басқа мемлекеттердің араласуына жол бермеуі керек. Өйткені өз пайдасын ойлаған елдер Ливияның тәуелсіздігіне нұқсан келтіруі мүмкін», деді мемлекеттік хатшы.
Ливияда сыртқы күштердің әсерімен қатар жергілікті топтардың таласы барын ескерсек, аймақтағы шиеленістің шешілуі ұзаққа созылмақ. Елдің бұрынғы басшысы Каддафидің өлімінен кейін Ливияда үлкен топтар билік жүргізуге көшті. Қазір елдің солтүстік-батыс аймағындағы Мисурат қаласының тұрғындары Ұлттық келісім үкіметін қолдап отырса, көршілес жатқан Зинтан қаласындағылар Хафтар әскерінің жағында.
