Абай атындағы ҚазҰПУ-да осы салада кәсіби мамандар жұмыс істейді. Осы орайда аталған оқу орныныңтәжірибелі психологы Бақыт Жігітбекованың карантинге байланысты пайдалы кеңестерітыңдаушылар тарапынан зор қызығушылық туғызды.
Адам бір уақытта екі бағытта, яғни сыртқы және ішкі аумақта байланыста болады. Сыртқы аумаққа адамның еңбек, үй, әлеуметтік және отбасылық байланыстарыкірсе, ішкі аумағына құндылықтар, сезім әрідүниетаным жатады. Бұл аумақтар психологиялық қолдау, қуатты ресурстар көзі болып табылады, соның арқасында адам өзін жайлы сезінеді.
"Карантинге байланысты сыртқы аумақ іс жүзінде уақытша жоғалып кетті. Біз әріптестерімізбен және достарымызбен кездеспейміз, мейрамханаларда қуаныштарда бірге өткізу уақытша тоқтатылды. Сондықтан күштерді ішінен, адамның ішкі әлемінен алуға тура келеді. Бұл біздің тұрақтылығымызды бұзады және пандемияның стресстік жағдайына төтеп беру үшін ресурсты төмендетеді. Сондықтан да бұл жерде адамның ішкі ресурстарына қуат беретін оның - отбасы. Отбасылық жылу мен қарым-қатынас үйлесімі кез келген стрессті жеңудің қуатты құралы болып табылады", - дейді психолог.
Жалпы алғанда, ата-аналардың алдында баласының эмоционалды жағдайын түсіну, онымен бірге болмаған уақыттарының орнын толтыру және жақсы қарым-қатынас орнату міндеті тұр. Әдетте, көптеген студенттер басқа қалада тұрып оқитындықтан, ата-аналар әрқашан балаларға деген сезімдерін жеткілікті түрде білдіре алмайды. Балалары қашықтан, үйде оқитын жағдайда, ата-аналарға салыстырмалы түрде ересектермен, балалармен, олардың жаңа қызығушылықтары туралы білуге мүмкіндік беріледі. Сондықтан ортақ үй істері, бірге шай ішу, фильмдер мен телебағдарламаларды көру, әңгімелесу өте маңызды. Карантин жағдайынан шыққаннан кейін бала тәрбиесіндегі жіберген олқылықтарының орнын толтырып, баласының мүмкіндіктерін және одан не талап ете алатынын нақты білетін болады. Балалармен бірге қарым-қатынасты қолдау үшін өз туысқандарына, әжелеріне, аталарына қоңырау шалып, жақындарына қамқор болу өте маңызды. Әсіресе, қазір осы уақытта жылы сезім пайда болады. Карантин әлсіреп кеткен отбасының қарым-қатынас құндылығын нығайта алды.
Өкінішке орай, кейбір отбасыларда карантин және тәулік бойы бірге уақыт өткізу мүлдем басқа көрініске әкелді: мысалы, кейбір жұптар ажырасу туралы ойға келді. Бұл тек жас отбасыларда ғана емес, үлкен тәжірибесі бар отбасыларда да байқалады. Әрине, бұл отбасының барлық мүшелеріне, әсіресе балалар мен жасөспірімдердің психикасына әсер етеді. Мұнда маман асықпауға, асығыс қадамдар жасамауға кеңес береді.
Арада болған барлық жақсы істерді есте сақтауды ескерткен психолог карантин кезеңінде адамдар үйде жұмыс істеуге және кәсіби міндеттерін үйден орындауға мәжбүр болатындығын айтады. Алайда, егер өзіне назар аударуды талап ететін бала болса, оны жүзеге асыру оңай емес. Бұл жағдайда ерлі-зайыптыларға кеңес: біреуі жұмыс істесе, екіншісі баламен отыру керек және керісінше. Ауысым кестесін белгілеу керек. Жалпы, карантин - бұл барлық отбасы мүшелері үшін қарым-қатынас орнатуға және бір-бірін жақсырақ білуге қосымша мүмкіндік. Олардың арасында эмпатия қалыптасады. Бұл сезімді күшейту керек. Үй иесінің кім екенін анықтау, кенеттен үй шаруасындағы мінсіз тәртіпті талап ете бастауы, отағасын ыдыс-аяқты жууға үйрету, ал отанасын тамақ жасауға үйрету сияқты әрекеттерден аулақ болған жөн. Тұрмыстық проблемалар тараптардың келісімі бойынша қысымсыз шешілуі керек. Сондықтан да ата-аналарға мықты отбасылық психологиялық ахуал тілей отырып, отбасындағы ішкі тепе-теңдікті сақтау үшін:
- Менде А және Б жоспарлары бар. Екі жоспар да бақылауда.
- Егер сіз тепе-теңдікті жоғалтсаңыз, өзіңізді айыптамаңыз - бұл қалыпты жағдай. Мен сенімен біргемін...
- Барлығын бақылау мүмкін емес, маңыздысына назар аударыңыз.
- Менің тарапымнан қандай көмек керек?
- Жақсы бір әңгіме айтайықшы.
- "Балалар - біздің бақытымыз" деген жылы да, мейірімге толы сөздер арқылы қолдау көрсету қажет" деп кеңес береді психолог-маман.
