– Карантин 2 тамызға дейін ұзартылғандықтан, биыл біз Құрбан айт мерекесін онлайн түрінде атап өтеміз. Бұл ұлы күні құрбандық жасалады. Оны қалай өткізетініміз нақты анықталған жоқ. Бірақ ҚМДБ-ның республикалық онлайн-жиналысында оны онлайн-режімде өткізудің үлгісі жасалды, – деді облыстың бас имамы Өмірзақ Бекқожа.
Бәрі дұрыс. Әрине, мұсылман қауымы үшін ең қасиетті мерекенің карантиндік шектеулерге байланысты онлайн-режімде өтетіні жамағаттың өкінішін тудырары анық. Дегенмен, заң бәріне ортақ, сондықтан оның талаптарын бұлжытпай орындау – міндет.
Осы орайда мына бір жайтты айтпай кетуге тағы болмайды. Бүгінгі қалыптасқан күрделі жағдай кезінде дін өкілдерінің жамағатпен, жалпы бұқара халықпен байланысы соншалықты тығыз болмай тұрғаны. Бұлай деуімізге негіз болатын жайт көп-ақ. Мәселен, дәл қазіргі кезде «жаман тұмау» жұқтырғандардың басым көпшілігі қазаға байланысты өткізілетін қаралы жиындарға қатысып жүргендер арасынан шығып жатқаны белгілі. Қазалы үйге ат қойып барып көңіл айту, жерлеу рәсімдеріне бастан-аяқ қатысып, ауру жұқтырғаны өз алдына, санитарлық тәртіпті сақтауға атүсті қарайтын бұл ағайын індетті таратушының рөлін атқарып жүргендерін өздері де біле бермейді-ау. Білсе де, «ұят болады» деген түсініктен аттай алмай, түсініктің таяздығын танытып жүр.
Бұл жағдай қазаға барып көңіл айтпаса, ағайын арасында «ата жауға» айналып шыға келетін қазақ үшін оңай тиіп тұрған жоқ. Міне, осындай сәтте молда-имамдар ел алдына белсеніп шығып, түсіндіру жұмыстарын жүргізіп, жамағатты тәртіпке шақыруы керек деп бұдан бұрын да айттық, қазір де қайталаудан жалықпаймыз.
Салқын бөлме, саңқылдаған микрофон жағдайындағы арнайы ұйымдастырылған брифингте Ораза мен Құрбан айт мерекелерінің онлайн өтетінін ғана мәлімдеп, тып-тыныш отырғанды мына жағдай көтермейді. Тығылып жасаған той-томалақ өз алдына, қазақ арасындағы қазіргі қаза, жерлеу рәсімдері індеттің айналсоқтап шықпайтын іс-шараларының біріне айналды. Өкінішке қарай, бұл үрейлі үрдіс қалада да, ауылда да айылын жимай тұр.
Брифингте облыстың бас имамы Құрбан айтта мобильді банктер арқылы әрбір адам қайырымдылық жасай алатынын айтуды ұмытпады. «Кейінірек мешіт өкілдері жиналған қаражатқа құрбандық шалу рәсімі өткізілгені туралы бейнесептер жібереді», деп сендірді Өмірзақ Бекқожа.
Бақсақ, молда-имамдар қазір ел алдына шығып, бетпе-бет болса да, онлайн-режімді пайдаланса да санитарлық талаптардың сақталуына байланысты үгіт-насихат жұмыстарын жүргізгеннен бұрын, садақаға, қайырымдылыққа ақша жинауға көбірек көңіл бөлетін сияқты.
– Мұндай қиын уақытта мұқтаж жандарға көмектескендердің барлығына алғысымды білдіргім келеді. Сондықтан, «Ана-Мама», «Батыл жүрек» және «Зекет» қайырымдылық қорлары қажетті аппараттар мен дәрі-дәрмектерді сатып алуға ақша жинауды бастады. Жеке кәсіпкерлер де COVID-19-бен күресуге көмектеседі, – деді брифингте облыстың бас имамы.
Әлбетте, ел басына күн туғандағы ортақ мүдде жолына дін өкілдерінің де ат салысқаны өте-мөте мүбәрак іс. Дегенмен, қазаға, қаралы жиынға қалың нөпір болып келетін ағайын арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізіп, жамағатты тәртіпке шақыру имамдар алдындағы басым бағыттағы шаруа болуы керек деп ойлаймыз.
Сонымен қатар осы брифингке қатысқан Қарағанды облыстық дін істері басқармасының басшысы Дулат Халел өңірдегі эпидемиялық жағдайға байланысты ведомство жұмысының толығымен онлайн-режімге көшірілгенін мәлім етті.
– Басқарманың әлеуметтік желілердегі парақшаларында бүлдіргі діни ағымдардың идеологиясына түсініктер беретін материалдар орналастырылды. Instagram-да дінтанушы, теологтар және дін өкілдерінің қатысуымен тікелей эфирлер өткізіліп жүр, – деді басқарма басшысы.
Шынын айтқанда, бұл іс-шараларға қоса ел ішінде санитарлық-эпидемиялық күрделі жағдай кезіндегі діни ғұрыптардың карантин талаптарына сай өткізілуін қадағалайтын жұмыстар осыдан бірнеше ай бұрын басталуы керек-тұғын. Дәл осылай ырғатылып, әне-міне деп жүргенде, дәстүрлі дініміздің жамағат арасындағы ықпалының әлсірей түспесіне кім кепіл? Дегенмен, «Ештен кеш жақсы». Имамдардың эпидемиялық ахуалдың ушыққан жағдайында қалың нөпір жиынның қауіптің нағыз ошағы екеніне елді иландыру ісінде енді кідіретін жөні жоқ. Бұған барынша бел шеше, білек сыбана кірісу керек болып тұр.
Сөздің соңында айтпағымыз: дін мұсылман қауымға Құрбан айттың қалай, қайтіп тойланатынын білмек керек, әрине. Әйткенмен, елдің мына құтырынған індет алдында құрбан болмауын ойлаудың ең бірінші кезектегі маңызды шаруа екенін естен шығармаған жөн!
ҚАРАҒАНДЫ
