Археолог - Әбдеш Төлеубаевтың жетекшілігімен жүргізілген Тарбағатай ауданындағы қазба жұмыстарында бір топ ғалымдар сақ билеушісінің ат-әбзелдерін тапты. Табылған 850 алтын бұйымның барлығы салтанатты ат шеруіне арналған. Қазба жұмыстарын жүргізген әл-фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ғалымдардың пайымдауынша, құнды жәдігерлер біздің дәуірімізге дейінгі V-IV ғасырларға тиесілі.
"Аң" стиліндегі әшекей бұйымдар қорғанның қасындағы құлшылық ететін орнынан шыққан. Зер салып қарасақ, грифондардың, бұғылардың, мистикалық жануарлардың мүсіндері аса шеберлікпен жасалған. Алтыны да тығыз көрінеді. Ай құлақты жолбарыс үлгісіндегі алқа да зергердің хас шеберлігін көрсетіп тұрғандай.
Сонымен қатар, қос шынжырдағы ақық тасты алқа ғалымдардың ерекше назарын аударып отыр. Мамандардың айтуынша, мысық тұқымдас құлақты жыртқыш бейнеленген алқа да бұрын-соңды кездеспеген.
Табылып жатқан бірегей жәдігерлер бабаларымыздың мәдениетін, өнерін тағы бір мәрте дәлелдегендей болды. Алтын балқытып, әшекей бұйымдар жасау – шеберліктің сол замандағы шыңы шығар.
Қорғаннан қарға адым жерден шеберлердің ұстаханасының орны байқалған. Мұнда олар қола мен алтын балқытқан көрінеді.
Естеріңізде болса, былтыр да Елеке сазынан ерекше бұйымдар шыққан. Ендеше, археология саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарының бағдарламасы 2021 жылға дейін жалғасын таба бермек.