Аймақтар • 17 Қыркүйек, 2020

Көмір тапшылығына көңіл бөліне ме?

167 рет
көрсетілді
7 мин
оқу үшін

Әдетте қоңыр күздің салқыны кештеу сезілетін Жетісу өңірінде қазір «шыбынсыз жаз» өтіп жатқандай. Табиғаттың осы мамыражай шағы қыр астындағы қысқы маусымға әзірлікті толық аяқтау үшін өте қолайлы кезең болып тұр. Ал өңірде отын-су қамдау мен жылу жүйелерін жөндеп, жаңғырту жұмысы аяқталуда. Яғни биылғы қыстың сызы Алматы облысы тұрғын­дарын әбігерге салмайды деген сенім бар.

Көмір тапшылығына көңіл бөліне ме?

Дерек бойынша, аймақтағы жылыту қазандықтары мен жеке үйлер 379,5 мың тонна көмір тұтынады. Оның 142,4 мың тоннасы бюджеттік саланың қажетін өтеуге жұмсалса, қалған бөлігі жеке жылу ошақтарының үлесіне тиетін көрінеді. Облыстағы қыс­қа қажетті отынмен қамту осы бюджеттік сала үшін күн тәрті­бінде тұр. Бүгінге дейін мемлекет қаржысы есебінен сатып алынған көмір қоры 11,9 мың тоннаға жетіп, барлық сұраныстың 49 пайызын құрапты. Сондай-ақ мекемелерді жылыту үшін 25,7 млн литр дизель отыны сатып алынған екен. Жалпы, келісімшартқа сәйкес жылыту маусымы басталғанға дейін қа­жетті өніммен қамту 80 па­йызға жет­кізілмек.

Жалпы, алдағы жылыту мау­сымына дайындық жұмысы жү­йелі түрде жалғасуда. Осы мақ­­сатқа бюджеттен 15,9 млрд тең­ге бөлінді. Оның ішінде жылумен жабдықтау нысандарын жөндеу үшін 6 млрд теңге, көмір, мазут, дизель отынын са­тып алуға 9,4 млрд теңге, жылу жү­йелерін жөндеуге және қажет­ті құрал-жабдық сатып алуға 538 млн теңге бөлінсе, кәсіп­орын­д­ардың өз қаражаттары есебі­нен 2,1 млрд теңге тағы қарас­тырылған.

– Облыста жылыту маусы­мы­ның жұмысын үздіксіз жүр­гізу үшін 35 қазандыққа күр­делі және ағымдағы жөндеу жұмыс­тары жүргізілуде. Жөндеу жұ­мыс­­тарының 91 пайызы аяқ­тал­ды. Атап айтқанда, 64,3 шақы­рым жылу магистралі, 13,4 мың ша­қырым  электр желісі, 3 016 транс­форматор стансасы мен бас­қа да құрылғы мен жаб­дық­тар­ды қысқа дайындап, қол­да­ныс­қа берудеміз. Сондай-ақ бюд­жет саласы бойынша 2002 ны­санның қысқы маусымға да­йындығы пысықталуда. Оның ішін­де 1 072 білім беру мекемесі, 592 ден­саулық сақтау мекемесі және 338 басқа да әлеуметтік ны­сан ал­ғашқы кезекте іске қосыл­мақшы, – дейді облыстық энер­гетика және тұрғын үй-ком­му­нал­дық шаруашылық басқа­рма­сының басшысы Бағлан Тәнекенов.

Облыста орталық қазандық­тарды кеңейту және ағымдағы жөндеу бойынша да жұмыс қызып тұр екен. Мысалға, Бал­пық би ауылындағы жылу қазан­дығын жаңғырту үшін «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы аясында 256,5 млн теңге бөлінсе, Қарабұлақ кенті, Үштөбе, Сарқан қалаларының жылу жүйесін жөндеуге «Жұмыспен қамтудың жол картасы» бағдарламасы бо­йынша 223,2 млн теңге қарас­тырылып отыр. Жалпы, орталық қазандықтарды кеңей­ту және ағымдағы жөндеу жұмыс­тары­на барлығы 479,7 млн теңге бөлінген. Мұнан бөлек, облыс­тың Ескелді ауданы мен Қапшағай қаласындағы 8,2 ш­ақырым болатын жылу желі­сін қайта құ­рылымдау және салу бойынша 4 жоба іске асырылуда, бұған 1,24 млрд теңге жұмсалмақ. Бұл қаржының 1,06 млрд теңгесі республикалық бюджеттен, ал 176,4 млн теңгесі жергілікті бюджеттен бөлініп отыр.

Аймақта орталық жылу қазан­дығын газ жүйесіне көшіру әлі де жалғасуда. Бұл бағытта облыста 4 қазандыққа қаржы бөлінген. Яғни Ескелді ауданындағы 1 орталық, Талдықорған қаласында 2 орталық және Қапшағай қала­сындағы 1 орталыққа көгілдір отын тарту үшін 3,3 млрд теңге бөлініпті. Сонымен қатар «Жұ­мыс­пен қамтудың жол картасы» бағдарламасы аясында 3 жоба жүзеге асырылуда.

Жалпы, жақын уақытта Алматы облысындағы шағын қа­ла­лар мен аудан орта­лық­та­рын­­дағы жылу қазандықтарын та­би­ғи газға қосу жұмысын толық аяқтау міндеті тұр. Оған мемлекет тарапынан қомақты қаражат та кедергісіз бөлінуде. Алайда көгілдір отынға қосылу жеке тұрғын үй иелері үшін арманға айналып отыр. Біз жеке сектордағы газ тарту жұмысының құны ауыл адамдарының қалтасына сал­мақ салып отырғанын бұған дейін де жазған болатынбыз. Ол ма­қаламызға Іле ауданы аумағын­дағы ауылдардың жағдайын ар­қау еткен едік. Өкіншке қарай, осы тектес ахуал облыс орта­лы­ғы­­ның іргесіндегі Көксу ауда­нын­­да да қалыптасып отыр.

– Талдықорған аймағына таби­ғи газдың келгеніне біз қат­ты қуандық. Өйткені бұл өңір­де бұрын желі болмаған. Газ ма­гистралы біздің Көксу ауда­нының аумағына бірінші жетті. Ауылдағы алғашқы үйдің газға қосылғанына да біраз уақыт болды. Бірақ бұл игілікті елдің бәрі көре алмай отыр. Себебі, үйге газ кіргізу өте қымбат. Қазір мұның құны 350 мың теңгеден басталғанымен, толық қосылуға 600 мың теңгеден астам қаржы кетеді. Жұртқа 350 мың теңгенің өзі көп ақша. Аудандағы орташа жалақы 60 мың теңгенің шамасында ғана, – дейді Балпық би аулының тұрғыны Марат Амангелді.

Айтпақшы, Балпық би ауы­лы Тал­дықорғанға бара­­тын те­­­мір­­ жолдың бойында тұр. Яғ­­ни тасымалданған көмір­ді тү­сі­ріп, сатумен айналысатын ком­­паниялардың бірнеше қой­масы осы жерде орналасқан. Бірақ қазір ауылда көмір жоқ­­тың қасы. Жалпы, былтыр осы мер­зімде қысқы отын үшін қа­жетті көмірдің негізгі бөлігі келіп, тұр­ғындардың қажет­ті мө­лшер­де­гі сұранысы өтел­ген екен. Ал биыл­ғы жағдай алаң­датарлықтай.

– Өткенде бірнеше вагон көмір келген. Қырғын кезек болып, пышақ үстінен бөлісіп әкетті. Көмірдің тоннасы 14 мың теңге болды. Бұған тиеу мен тасымалдауға кететін 10 мың – 15 мың теңгені тағы қосыңыз. Үлкен үйді жылытуға кемі 10 тонна көмір керек. Үкімет тұрғын­дар­дың өз қаржысына сатып алатын көмірдің тапшылығын болдырмаса екен, – дейді тағы ауыл тұрғындары.

 

Алматы облысы