Осы бағытта жасалып жатқан алғашқы қадамдар да бар. Мәселен, елімізде азаматтарды қабылдау орындары ашылды. Бұл орындарда бүгінде азаматтардың арыз-шағымдарын қарауға айрықша көңіл бөлініп келеді. Осылайша еліміздің құқық қорғау органдары тиісті кеңестер беруге баса назар аударып, тұрғындарға мемлекеттік қызмет көрсетудің тәртібі айтарлықтай оңтайландырылды. Алайда полиция идеологиясына өзгерістер енгізбей бұл мәселелерді шешу мүмкін болмайды. Сондықтан Ішкі істер министрлігі осы күні халықаралық тәжірибені зерттеп, зерделей отырып бірнеше бағыт бойынша жұмыс атқаруды қолға алған көрінеді. Сол бағыттардың қатарында «сервистік полицияны» жетілдіру мәселесі де бар. Осы мақсатта халықаралық сарапшылармен өзара іс-қимыл жасау барысы да жолға қойылып отыр.
Неге? Себебі полиция жұмысын жандандыру мәселесі бұған дейін де аз айтылған жоқ еді. Осы сала мамандарының жұмысына деген сын да, мін де арта түсті. Тіпті құқық қорғау органдарының жұмысын жаңғырту мәселесіне Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Жаңа жағдайдағы Қазақстан: іс-қимыл кезеңі» атты биылғы Қазақстан халқына Жолдауында да айрықша мән берген еді. Президент өз сөзінде «Барлық озық елдерде полиция институты сервистік модель негізінде дамып келеді. Біз де мұндай үлгіге көшетінімізді мəлімдедік. Бірақ жұмыс барысында аз ғана нəтижеге қол жеткізілді. «Жұртқа жақын полиция» қағидаты бойынша жергілікті полиция қызметінің мейлінше тұтас реформасын жасау қажеттігі пісіп-жетілді. Осыған орай учаскелік инспектордың рөліне баса мəн берілетін болады. Учаскелік инспектордың мəртебесін заңнама арқылы арттырып, оның өнімді жұмыс істеуіне мол мүмкіндік берген жөн. Ол азаматтар алдында танымал, қолжетімді əрі беделді болуға, солардың құқықтарын қорғауға тиіс. Құқық қорғау органдары қызметкерлерін жұртпен ашық əңгіме жүргізуге үйретудің маңызы зор. Бұл бағыт кадрларды даярлау жəне іріктеу жүйесінде басымдыққа айналуы қажет» деген еді. Яғни, Қазақ елінің қазіргі полициясы жұртқа барынша ашық әрі жақын болуы тиіс. Бұл ретте «сервистік полицияның» жұмысы маңызды. Ең алдымен «сервистік полиция» дегеніміз не?» деген сұраққа жауап іздеп көрейік.
«Сервистік полиция» – қоғаммен серіктестік орнату арқылы мәселелерді шешуге бағытталған стратегия. Ал полицияны азаматтардың мәселелерін шешетін және көмектесетін қызмет деп бағалауға болады. Сондықтан жергілікті полиция қызметінде ауқымды реформалар жүргізілуде. Соның ішінде учаскелік полиция қызметкерлерінің жұмысы қайта қаралуда. Аталған ведомство Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымындағы бағдарламалар офисінің қолдауымен учаскелік полиция инспекторларына арналған әрбір қызметтік жағдайға қажетті іс-қимылдардың қадамдық алгоритмін әзірлеп отыр. Сондықтан «Жұртқа жақын полиция» қағидаты ең алдымен учаскелік полиция қызметкерлері үшін маңызды.
Бұл қағиданың неліктен учаскелік полиция үшін жақын екені айтпаса да белгілі. Нұр-Сұлтан қалалық полиция департаментінің бастығы полиция генерал-майоры Ержан Сәденов бір сөзінде айтқанындай, «учаскелік инспекторлар халықпен тікелей жұмыс істейді және бірінші болып шешім қабылдайды». Сондықтан бұл шешімдерді қабылдау кезіндегі кәсібилік пен тәжірибе өз алдына, полиция инспекторлары ең алдымен жұртпен ашық əңгіме жүргізуге бейімделе білу маңызды болып отыр.
Осы жергілікті полиция қызметін «Жұртқа жақын полиция» қағидаты бойынша реформалау мен Қазақстан полициясы жұмысының «сервистік модельге» көшуі мәселесіне қатысты ұйымдастырылған Ішкі істер министрлігінің апталық баспасөз мәслихатында ІІМ Кадр саясаты департаментінің бастығы Айдар Сайтбеков «Азаматтардың санасында полицияның қызметі жазалаушы емес, қиын-қыстау кезде көмекке келуші ретінде орнығуы қажет. Құқық қорғау органдарының жұмысы отандастарымыздың мәселелерін шешіп, қажет болған жағдайда қолұшын созуға негізделген. Қоғаммен серіктестік етуге, тығыз байланыс орнатуға қашанда дайынбыз. Бұл туралы еліміздің «Ішкі істер органдары туралы» заңда да жазылған», деді. Яғни, ел полициясының ең негізгі міндеті – жазалау емес, тұрғындардың қорғаны болу. Құқық қорғау органдары саласында жүргізіп жатқан бүгінгі реформалар да осыны көздейді.
