Әр аймақтағы аталған құрылымның негізгі миссиясы – өңір өмірін тап басу. Ал бұл мақсаттың үдесіне жету үшін құрылымның әлеуеті мен қуатын арттыру керек-ақ. Бұлай болмаған жағдайда Қоғамдық кеңес қоғамды ізгілендіруге қомақты үлес қоса алмасы анық. Президент Жолдауында айтылған мәселе де осыған саяды. Осы ойды нысанаға алған жүздесуде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2020 жылғы 1 қыркүйектегі Жолдауын іске асыру шеңберінде қоғамдық бақылауды заңнамалық бекіту мәселелері бойынша тәсілдер мен ұсыныстар жасау, сондай-ақ квазимемлекеттік секторда қоғамдық кеңестер құруға қатысты қоғамдық кеңестер институтын жетілдіру жайы жан-жақты талқыланды.
Министр өз сөзінде қоғамдық бақылау институтын жетілдірудің дер кезінде жасалып жатқанын, бұл аса маңызды әрі өзекті тақырып екенін атап өтті. Болашақ заң жобасының мақсаты – қоғамдық бақылау жүйесінің құқықтық негізін, сондай-ақ азаматтық қоғамды одан әрі дамыту үшін құқықтық жағдайлар жасауды айқындауға бағытталған.
Заң жобасының міндетіне бірыңғай ұғымдық аппаратты қалыптастыру, қоғамдық бақылауды жүзеге асыру қағидаттарының ортақ жүйесін белгілеу, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте қоғамдық күш-жігерді біріктірудің құқықтық тетіктерін жасау, сондай-ақ қоғамдық бақылау субъектілері мен объектілерінің функциясын, өкілеттігі мен жауапкершілігін айқындау кіреді.
– Мемлекет басшысының Жолдауына сәйкес квазимемлекеттік секторда қоғамдық кеңестер құруды көздейтін, сондай-ақ мемлекеттік органдардың, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің мемлекеттік сатып алу жөніндегі конкурстық комиссияларға қатысу арқылы қоғамдық кеңестердің өкілеттіктерін кеңейтетін заңға түзетулер әзірленіп жатыр. Бүгінгі таңда бұл түзетулер келісу рәсімінен өтуде. Заңның тұжырымдамасы жан-жақты талқыланып, пікірлер саралану үстінде, – деп атап өтті Аида Балаева.
Қоғамдық кеңестің қабылдаған кез келген шешімі жел қауып қалмауға тиіс, деген алматылық зиялылар жұртшылықтың жанайқайын тыңдап, аудандық әкімдіктердің қызметін қадағалап, ірі мегаполистің өсіп-өркендеуіне серпін беретін мәселелерді мәслихат деңгейіне дейін көтеріп жүргендерін айтады. Ал тұрғындардың талап-арызы жарты жолда тайғанап кетпес үшін құрылымның қуатының артқаны дұрыс.
– Сөздің ашығы керек, елімізде ұзақ уақыт бойы мәслихаттарға деген сенімсіздік, мәслихаттардың бейқамдығы тәрізді мәселелер туындағаны белгілі. Бұл туралы көп сын айтылды. Десе де Қоғамдық кеңестер өз рөлін атқарып келе жатыр. Өзіндік сипатқа, өзіндік мазмұнға ие. Әсіресе жаңа заң бойынша мәслихаттардың партиялық тізімімен жасақталатынын ескерер болсақ, белсенді азаматтарға, бейпартиялық ұйымдарға қала билігінің, министрліктің жұмысына тікелей араласуға, қатысуға, ұсыныс беруге жақсы мінбер, жақсы мүмкіндік деп ойлаймын. Қайта қаралып жатқан заңнама, Жолдаудан туындаған Қоғамдық бақылау және азаматтық петициялар мәселесі бұл тақырыпқа тың серпін бергендей. Бұған дейін ұлттық компаниялар, мемлекеттің үлесі бар ұйымдар осы күнге дейін өзінің ішкі мәселесіне қоғамды араластырмай келді. Жаңа заң осы мәселені шешуге де мүмкіндік береді. Ұлттық сенім кеңесінің алғашқы отырысында да бұл тақырып қаузалғанын білеміз. Енді квазимемлекеттік кәсіпорындардың көптеген шаралары өзінің қоғамға жасаған шапағаты емес, міндеті болатын жағдай орнайды. Бұл өз кезегінде жемқорлықтың жолын кесуге, бюджет қаржысының дұрыс игерілуіне септігін тигізеді, – дейді саясаттанушы Айдос Сарым.
Қазақстанның Ғылыми-білім беру компьютерлік желісін пайдаланушылар қауымдастығының бас директоры Борис Жаппаровтың сөзінше, Қоғамдық кеңес төңірегіндегі қордаланған мәселелерді жөнге келтіруде дамыған елдердің тәжірибесіне сүйенген абзал. Басқосуда сөз алған Алматы қалалық Қоғамдық кеңесінің мүшесі құрылым құзыретіне қала деңгейінде референдум өткізу құқығы берілсе деген пікірін айтты. Өз міндетін дұрыс атқармаған қала деңгейіндегі лауазымды қызметкерлер мен мәслихат депутаттарының мәселесі кеңесте қаралса дейді ол. Жаппаров тілге тиек еткен мұндай тәжірибе АҚШ, Жапония, Аустрия секілді алпауыт елдерде бұрыннан бар.
Кездесу барысында Алматы қаласы Қоғамдық кеңесінің хатшысы, «Ақпараттық – ресурстық орталық» қоғамдық қорының директоры Алтынай Көбеева, Алматы қаласы Қоғамдық кеңесінің мүшелері, «KAZBREND» қоғамдық қорының басқарма төрағасы Нұрлан Жазылбеков, «Қазақстанның дағдарыс орталықтары одағы» ЗТБ басқарма төрағасы Зульфия Байсақова өз ойларын ортаға салды.
Іс-шараны қорытындылаған Ақпарат және қоғамдық даму министрі Аида Балаева кездесудің барлық қатысушыларына белсенділіктері мен қоғамдық іске жауапты көзқарасы үшін алғыс білдірді.
АЛМАТЫ
