Дәл осы күндері талай құдалық, үйлену тойлары тап ортасынан тоқтатылып, таратылса да талайларға сабақ болар емес. Алматы билігі де жиын-тойларын тыя алмай отырған жауапсыз адамдармен алысудай алысып-ақ жатыр. Қысқасы, қаланың коронавирус инфекциясына байланысты эпидемиялық жағдайы тұрақсыз. Аурудың біртіндеп өсуі тіркелуде – айдың басында күніне 3-5 жағдай тіркелсе, бүгінде КВИ жұқтырғаны анықталғандар саны күніне 15-20-ға дейін өсіп отыр. Тәуліктік өсім 0,1%-ды құрады, репродуктивтік саны R, яғни инфекцияның таралу индексі – 1,88 (R мәнін түсіндіру: R>1– індет өсуде, R=1 – індет бұрынғы деңгейде қалып отыр, R<1 – індет төмендеуде).
Алматыда эпидемиялық ахуал шиеленісе түскендіктен қаланың Бас мемлекеттік санитарлық дәрігері Жандарбек Бекшин қала тұрғындарына үндеу жолдауға мәжбүр болды. Мысалы, 23 қазанда өткен кезекті брифингте Ж.Бекшин: «Соңғы тәулікте COVID-19-дың 44 жағдайы және анықталмаған пневмонияның 5 жағдайы тіркелді. Тәуліктік өсім 0,3%, жұқтыру коэффициенті – 1,37 құрады. Осы аптада КВИ ауруының деңгейі бірінші аптаның деңгейінен 9 есе асып түсті. Қаладағы жағдай шиеленісе түсуде және індет жұқтыру өсіп келе жатқаны байқалуда», деген болатын. Бас санитар атап өткендей, қалада індетке шалдығудың көбеюіне көпшілік шаралар – бірінші кезекте үйлену тойлары септесіп отыр. Яғни науқастарды 38%-ы індетті жиын-тойлардан жұқтырып отыр. Сондықтан қомақты айыппұл төлесе де айылын жимаған нысандарда тәртіп бұзушылықтар қайталанған жағдайда, олар сот тәртібімен жабылады.
«Алматыда індет жұқтыру оқиғалары өсуінің екінші себебі – қоғамдық көлік, онда бетперде режімі жиі бұзылады, қолғап пайдаланылмайды. Сондықтан бетперде мен қолғап кию режімін қатаң сақтауды талап етеміз», деді қаланың Бас санитар дәрігері.
Үшінші себеп – ұйымдарда коронавирус инфекциясының көп тіркелуі. Қызметкерлердің көп жиналуын төмендету және жұмыста да, жұмысқа барар жолда да байланысты шектеу үшін Тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау департаменті тіршілік әрекетін қамтамасыз ету объектілерін қоспағанда, қызметкерлердің кемінде 30%-ын қашықтан жұмыс режіміне көшіруді талап етеді.
Төртіншіден, аурудың өсуінің себебі – отбасында қайта жұқтыру. Ересектер, әсіресе жастар, түнгі клубтар мен тамақтану орындарына барғанда, инфекцияны қарт отбасы мүшелері, ата-аналары, аға-інілері бар отбасыларға әкеледі.
Мәселен, Алматы қаласының Бас мемлекеттік санитарлық дәрігері 8 қазаннан бері әуе бортынан індет әкелген 33 жолаушы түсірілгенін мәлімдеді. Көбінесе Шарм-эль-Шейх курортынан келгендер ауру тасып отыр. Яғни, Мысырдан келген 14 адамнан, Түркиядан келген 8 адамнан, Біріккен Араб Әмірлігінен ұшып келген 6 адамнан коронавирус инфекциясы анықталған. Олардың барлығы инфекциялық стационарларға жатқызылды. Сондықтан Алматының Бас санитарлық дәрігері қала тұрғындарын сапарларын тоқтатып, шетелге бармай тұра тұруды өтіне келе: «Өздеріңіз көріп отырғандай, әлемдегі ахуал күрделеніп келеді. Осыған байланысты шет мемлекеттерге саяхаттауды уақытша доғара тұруды ұсынамыз. Елімізде де керемет демалыс орындары бар. Біздегі көрсеткіш төмен болғандықтан ауру жұқтыру қаупі де төмен болады», деді.
Бұл оқиғалардың барлығы да арқаны кеңге салып, бейғам болмауға шақыратыны белгілі. Сондықтан да Алматы қаласының Бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің соңғы 26 қазанда №64 қаулысы шықты. Мұнда барлық тиісті мекемелердің міндеті анық көрсетіліп отыр.
Аудан әкімдіктерінің жанында 26 мониторингтік топ жұмыс істейді, олар күн сайын ұйымдарға, нысандарға эпидемияға қарсы іс-шараларды орындау үшін рейдтер жүргізеді. Содан бері мониторингтік топтардың жұмысы 1 860 нысанды қамтыды, оның ішінде 439 нысанда карантиндік, оның ішінде маскалық режімді бұзушылықтар анықталды.
Жеке тұлғаларға қатысты бетперде режімін бұзғаны үшін ҚР ӘҚБтК-нің 425-бабының 1-бөлігі бойынша сомасы 4 708 710 теңге болатын әкімшілік құқықбұзушылық туралы 113 хаттама толтырылды. Бірақ осыған қарамастан, қызметіне уақытша тыйым салынған нысандарда (түнгі клубтар, караоке, букмекерлік кеңселер, компьютерлік клубтар, бильярд клубтары) салтанатты отбасылық іс-шаралар анықталып жатыр. Тәртіпке бағынбаған дәмхана, мейрамхана иелері аз айыппұл төлемесе де, айылын жимай отырғаны өкінтеді. Мәселен, Медеу ауданында мониторингтік топ түнгі сағат 23.00-де рейд жүргізгенде 200-250 адам жиналған «Nebo bar gallery & terrace» пабы жұмыс істеп тұрған, «Black hall Bar» пабында 400 адам, «Bla Bla Bar» барында 100 адам, Түрксіб ауданындағы «Эрмитаж» дәмханасында 100 адамға арналған үйлену тойы, «Золотой Кувшин» дәмханасында 20 адам жиналған отбасылық іс-шара, Наурызбай ауданындағы «Алтын» мейрамханасында 100 адам жиналған қыз ұзату, «Tengri» дәмханасында 100 адам жиналған мерейтой өткізілген. Барлық нысандарда түсіндіру жұмыстары жүргізіліп, қонақтарды таратып, нысанды жапты. Осы күндері Алматы қалалық Полиция департаментінің аудандық полиция басқармасы шектеу шараларын бұзу фактісі бойынша аумақтық денсаулық сақтау нысандарына 117 материал жіберді. Өз кезегінде қаладағы Тұрғын үй саясаты басқармасы көппәтерлі үйлердің кіреберістері мен балалар алаңдарына аптасына 1 рет профилактикалық дезинфекция жүргізеді.
Қысқасы, бұл – қыдыратын кезең емес.
АЛМАТЫ
