Оқиға • 09 Қараша, 2020

Ағартушы Алдаберген

689 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Мына фото Бай-өлке аймағында түсіріліпті. Сол жақта тұр­ған адам – Халық әртісі, көрнекті дирижер, педагог-профессор, халық күйлерін оркестрге лайықтаудың хас шебері Алда­берген Мырзабеков. Ал екінші адам – Қобда бетінің тумасы, дәулескер күйші, қазір Қарағанды қаласының тұрғыны Райхан Мұхаметұлы.

Ағартушы Алдаберген

Алда­берген Мырзабеков 1930 жылы қазіргі Қарағанды облысы, Жаңаарқа ауданы, Түгескен ауы­лында туып­ты. Жарықтық екі жыл­дың алдында дүниеден өтті. 

Бай-өлкенің өнер тарихын зерттеуші Тайф Тәукейұлы жазған «Моңғолия қазақтарының театр тарландары» атты кітаптың 266-шы бетінде: «Өткен ғасырдың ортасында кемелденген социализм жолына түскен Моңғол үкіметі елдің батыс шебінде өмір сүріп жатқан қазақтардың музыка, саз өнерін кәсібилендіру мақсатында Қазақстаннан жоғары деңгейлі маман шақырды. Бірінші болып Хабидолла Тастанов келді. Ол кісіден кейін ізін жалғап 1962 жылы Алдаберген Мырзабеков келіп, ұлт аспаптар оркестріне дири­жерлік қызмет атқарды. Алда­берген ағай өзін ұлт жанашыры ретінде көрсете білді. Шартты келісім мерзімі аяқталған соң да, бастаған ісін жол ортада тастап кет­пей, тағы екі жыл жұмыс істеп, оркестрді биік дең­гейге көтерді. Бұл кісінің басты қасиеті – музыка мәдениетіне өте жетік, партитураны жатқа білетін қабі­летті маман еді», деп жазыпты.

Осылай Қобда беті қазақтарын ағартуға барған Алдекең көптеген шәкірт тәрбиелеген. Соның бірі қазір жасы сексеннің сеңгіріне шыққан қарағандылық Райхан Мұхаметұлының есте­лігінде: «Бай-өлке аймағында 1956 жылы музыкалық драма театр ашылып, оны аяғынан тұрғызу үшін Қазақстаннан Х.Тастанов ағамыз келді. Ол кісі 1961 жылы еліне кет­кен соң бір жылдан кейін орнына Алдаберген Мырзабеков ағай келді. Бұл кісі қазақ күй өнерін оркестрге түсірудің шынайы шебері, күй табиғатын ерекше таныған даңқ­­ты дирижер еді. Әсіресе Құр­манғазының «Кісен ашқан», «Түр­меден қаш­қан», «Аман бол, шешем», «Сары­жайлау», «Сары­арқа», «Ала­тау» күйлерін біздің оркестрге бейімдеп берді. Оның сыртында, Алдекең «Тұлба көл шайқасы» атты спектакльге халық күйлері негізінде музыка жазып шықты», депті.

Көп айтыла бермейтіні болмаса, социализм дәуірінде шетел қазақтарының өнер-мәдениеті үшін атсалысқан, маңдай терін төкк­ен тұлғалар көп.