Білім берудің қазақстандық моделі

Қазақстан Республикасының Пре­зиденті Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мем­ле­кет­тің жаңа саяси бағыты" атты Қазақ­стан халқына Жолдауында «Қазақ­стан-2030» Стратегиясының орындалу қо­ры­тындыларын шығара отырып, алды­мыздағы 40 жыл ішінде Қазақ­станның даму көкжиектеріне бағдар берді. Президент: «Біздің басты мақсатымыз – 2050 жылға қарай әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына кіру» дей келе, «Қа­зақ­стан–2050» Стратегиясының негізгі 7 бағытын белгілеген болатын. Соның 4-уін «Білім мен кәсіби машық – заманауи білім беру, кадрларды даярлау мен қайта даярлау жүйесінің негізгі бағдары» деп атап, Елбасы бәсекеге қабілетті дамыған мемлекет болу үшін біз сауаттылығы жоғары елге айналуымыз керек екендігін нақты көрсетті.

Қуатты Қазақстанды бірге құрамыз!

Білім берудің қазақстандық моделі

Ол қандай болуы керек?

Қазақстан Республикасының Пре­зиденті Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мем­ле­кет­тің жаңа саяси бағыты" атты Қазақ­стан халқына Жолдауында «Қазақ­стан-2030» Стратегиясының орындалу қо­ры­тындыларын шығара отырып, алды­мыздағы 40 жыл ішінде Қазақ­станның даму көкжиектеріне бағдар берді. Президент: «Біздің басты мақсатымыз – 2050 жылға қарай әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына кіру» дей келе, «Қа­зақ­стан–2050» Стратегиясының негізгі 7 бағытын белгілеген болатын. Соның 4-уін «Білім мен кәсіби машық – заманауи білім беру, кадрларды даярлау мен қайта даярлау жүйесінің негізгі бағдары» деп атап, Елбасы бәсекеге қабілетті дамыған мемлекет болу үшін біз сауаттылығы жоғары елге айналуымыз керек екендігін нақты көрсетті.

Ол үшін Үкіметке білім беру саласындағы басымдықтардың негізгісі ретінде инженерлік білім беруді және заманауи техникалық мамандықтар жүйесін дамытуды қамтамасыз етуді тапсырды. Яғни, білім берудің барлық деңгейінің тиімді дамуын біз еліміздің кемел келешегінің кепілі және егемендігіміздің баянды болуының шарты деп түсінуіміз қажет.

Әлемде өз дамуы барысында білім саласында тиімді реформалар жүргізіп, солардың нақты жемісін көріп отырған мемлекеттер аз емес. Олардың ішінде Фин­ляндия, Норвегия, Германия, Ұлы­бри­тания, Малайзия, Сингапур мемлекеттері алдыңғы қатарда тұр және де олар тек өздеріне тән ұтымды білім жүйесін құра білуімен ерекшеленеді. Біз үшін осы мемлекеттерде тиімді жүргізілген реформалардан басты үйренетін нәрсе – олар әрбір өзгерістерді заман талабына, азаматтардың сұранысына, тарихи қалыптасқан ұлттық дәстүрге сәй­кес­тендіруді мақсат тұтқан. Әрбір қада­мын егжей-тегжейлі ойластыра отырып, түбінде әр оқушының талғамын қана­ғаттандыруға бағытталған оқыту бағдар­ламаларын жасаған.

Қазақстандық сарапшылар, бі­лім са­ласының мамандары осы мемлекет­тердегі білім моделін зерттеп, тиімді жақтарын біздің елімізде енгізуді ұсынып та жүр. Мысал ретінде, Норвегия мемлекетінің білім жүйесінен мәліметтер беріп, оны біздің жағдаймен салыстырған сараптаманы көпшілік назарына беруді жөн көрдім. Норвегияның мұнайлы қаласы – Ставангерде тәжірибе алмасу үшін 2006 жылдың желтоқсан айында өзім де іссапарда болғаным бар, сондықтан өзім көзіммен көрген үрдісті ой елегінен өткіздім.

Норвегия мемлекетінде келесі білім беру деңгейлері бар: бастапқы білім беру, орта білім және жоғары білім.

Бастапқы білім деңгейі 1-ден 7-сы­нып­қа дейін созылған, сол 7 жыл бойы балаларға 1 мұғалім сабақ береді. Балалар мектепке 6 жастан барады. Ондай ұзақ болудың себебі – оқу бағдарламаларының жеңілдігінде (бізбен салыстырғанда), оның баланың жалпы дамуы үшін ғана жасақталғанына байланысты. Мысалы, әріптерді үйреткенде олардың мән-мағынасын ерекше түсіндіріп, мысалдармен қанықтырып, әрбір әріпті үйренуге кемінде 1 апта уақыт жұмсалады. Осылайша 1 жыл бойы тек әріптерді үйренсе, ал 3-сыныпқа дейін арифметикадан тек алу мен қосу, ал көбейту мен бөлуді тек 3-4 сыныптарда өтеді (кеңестік дәуірде бізде де әліппені 1 жыл үйретуші еді, ал қазір 4 айда аяқтайды).

Бастапқы деңгейде балалардың қандай да бір құқықтарын шектеуге жол бермеу өте қатаң қадағаланады. Мысалы, үй тапсырмасы тым аз беріледі, оқушы тақта алдына шығып сабақ айтпайды, тақпақтар жаттау мүлдем берілмейді десе болады. Сонымен қатар, химия, физика, дүниежүзілік тарих, көркем әдебиет және т.с.с. пәндер тек 8-сыныптан оқытылады.

Қазақстандық білім деңгейлерінің ішінде Норвегияда жоқ мектепалды даярлық деген саты бар. Егер осы солтүстік елінің тәжірибесінің жақсы жақтарын алуға талпынсақ, 1-3 сыныпқа дейінгі оқу бағдарламасын жеңілдету қажет, сонда мектепалды даярлықтың еш қажеті болмайды. Шын мәнінде, күніне 3-4 сағат жоспарланған мектеп­алды даярлықтағы дәрістермен барлық балалар қамтылмаған, оқулықтар мен сабақтардың мазмұны 1-сыныптың бағдарламасын қайталайды, тіпті бала­лардың барлығына кітаптар мен арнайы дәптерлері жетіспейді, олардың көбін ата-ана өзі сатып алуы тиіс және т.б. кемшіліктері жетіп артылады. Сайып келгенде, мұнда бюджет қаражаты тиімсіз жұмсалып жатыр-ау деген ой туады.

Кәсіби бағдарын таңдау жұмыстары мектептерде 9-10 сыныпта басталады, сол кезде оқушылар жалпы білім беретін бағыт, театр, спорт және дене тәрбиесі, медицина және әлеуметтік жұмыс, өнер, дизайн және қолөнер, ауыл шаруашылығы, балық аулау, орманшылық, қонақүй қызметі, қоғамдық тамақтану, құрылыс, өн­дірістік құрылыс, электротехника, ме­талл өңдеу және слесарьлық іс, поли­мер­лерді өңдеу, ағаш өңдеу және столяр­лық іс, БАҚ және телекоммуника­циялар, сауда менеджменті сынды базалық курстардың ішінен біреуін таңдайды. Осы базалық курстарды үздік аяқтағандар мамандығы бойынша тереңдетілген курстарға жіберіледі.

Осылайша, 9-10 сыныптарда оқушы алғашқы кәсіби шыңдалудан өтеді + 1 жыл өндірісте тәжірибеден өтеді (стипендия алады), сөйтіп, мамандық иесі болып шығады. Ал егер орташа жалақы төлейтін тәжірибені таңдаса – онда 2 жыл өндірісте болады. Сонымен қатар, кез келген оқушы қысқартылған курстарда да мамандық алуға мүмкіндігі бар.

Осындай оқу тәжірибелеріне қатысып, өздерінің өндірістік базасын пайдалануға берген мекемелерге мемлекеттен арнайы дотациялар төленеді.

Барлық тәжірибеден өткен оқушылар арнайы емтихан-тест тапсырып, маман­дығы бойынша біліктілік сертификатын алады және ол сертификат Норвегия мем­лекеті аумағында жұмысқа тұруға мүм­кіндік береді.

Осы жоғарыда аталған әрбір саты­дағы оқу толығымен мемлекет есебінен жүреді, яғни ақысыз. Міне, білім беру­дің нор­вегтік моделі осындай. Ал біз­дің елі­міз­дің кәсіптік білім беру жүйе­сі Нор­ве­гиямен салыстырғанда, әлдеқайда артта деуге болады.

Біріншіден, өндірістік тәжі­ри­беден (практика) өту тетіктері заңдасты­рыл­маған, жұмыс берушілерді бұл үрдіске қызықтыру қаралмаған. Яғни, ең басты мәселені – практикаға оқушыларды қабылдауға мекемелердің құлқын (мотивация) арттыруды шеше алмай отырмыз.

Екіншіден, колледж студенттері үшін қандай да бір практиканы ұйымдастыру толығымен оқу орны басшылығына жүктелген. Жеке өзінің немесе бас­қа­ның беделін салып, мекемелердің есігін жағалап, практиканың келісімшарттарын жинақтау – әр оқу жылындағы директор­дың бас ауруы. Ал солай жинақ­талған ке­лі­сімшарттар бойынша өткізі­летін прак­­ти­каның сапасы туралы айтпаса да түсінікті.

Үшіншіден, колледждердің оқу-мате­риал­дық базасы тым жұтаң және өндіріс­тен артта қалып қойған. Ең жаңа, тың идея мен инновациялар негізінде жасақталған қондырғылардың тек интерактивті баламасын, яғни компьютерлік версиясын ғана көруге болады. Сонымен қатар, өңірлерде колледжердің саны әлі аз. Мысалы, Норвегияның 150 мың тұрғыны бар Ставангер қаласында 32 колледж бар, ал мұнайлы өлке – Маңғыстау облысында барлығы 21 колледж болған, соңғы кезде кәсіптік лицейлерді колледж­ге ауыстырғаннан кейін барлық саны 24-ке жетті.

Төртіншіден, колледждерге сабақ беру үшін өндірістен мамандар тартудың тиімді тетіктері жоқ. Норвегияда оқу орындарына дәріс беруге өндірістен ең мықты және білікті мамандар ға­на шақырылады, олардың бұрынғы жала­қысы сақталады.

Бесіншіден, шетелдердегі озық тәжі­ри­бе­лермен танысу қарқыны жағынан (шетелге іссапарларға мемлекет қара­жаты есебінен еліміздегі мемлекеттік кол­ледждердің барлығының басшылары барды деуге негіз бар) алдымызға жан салмасақ та, оларды өзіміздің оқу орындарына енгізу мәселесі кенже қалуда. Тіпті, жаңадан ашылған бірлескен жобаларды өз деңгейінде қолдап, олардың әлеуетін толыққанды пайдалана алмай отырмыз. Мысалы, 2009 жылы Ақтау қаласында «Ақтау тренингтік орталығы» (АТО) біріккен Қазақстандық-норвегиялық халықаралық оқу орталығы ретінде ашылды. Негізінен халықаралық дәрежедегі дип­ломы бар «Электрмен-газбен дәнекер­леушілерді» және «Металл құрылғыларын құрас­тырушыларды» дайындайды. АТО 2012 жылдың ақпанында Халық­аралық дәнекерлеу институты (IIW) мен KazWeld ассоциациясының аудитінен өтіп, «Халық­­аралық дәне­кер­леуші» (IW) деген дип­ломды беру құ­қы­ғына ие болған. Ал осындай білікті жұмысшы мамандарды дайындайтын оқу орталығына мемлекеттік тапсырыс берудің тетіктері қаралмаған, сондықтан орталық өз күнін өзі көруде. Сайып келгенде, бұл орталықты кеңейтіп, аймақтық деңгейге дейін көтеріп, осылайша, еңбек ұжымдарында жүрген шетел жұмысшыларын білікті қа­зақ­стандықтармен біртіндеп алмастыруға болар еді. Өкінішке қарай, жауапты мем­органдар мәселені тыңғылықты шешу үшін нақты және пәрменді қадамдарға бармай отыр.

Елбасы Н.Ә.Назарбаев Білім және ғылым министрлігіне теориялық оқу мен практиканы ұштастыратын тиімді жүйе ретінде дуалды оқыту жүйесін ендіруді қолға алуды тапсырған болатын. Алайда, қазір оның элементтері ғана көрінуде, және де ол негізінен «Қазақмыс», «Қаз­мырыш», «Арселор-Миттал» сияқ­ты ал­пауыт компаниялардың өздеріне бағы­нысты ішкі оқу орталықтарында жүзеге асуда. Ал дуалды оқытудың тиім­ділігін біз жоғарыда талқылаған Норвегия мемлекетінің білім жүйесі дәлелдеп отыр.

Сонымен, не себептен дуалды оқыту жүйесін біздің кәсіптік және техникалық білімге енгізу үрдісі мүлдем баяу жүріп жатыр?

Оның басты себебі, жауапты мем­ле­кеттік органдардың мәселені зерттеуге, зер­делеуге құлық танытпай отырған­дығында.

Осы орайда, мынадай ұсыныс берер едім.

Әрбір өңірде еңбек нарығындағы ең үлкен сұранысқа ие 5 мамандық бойынша дуалды оқыту жүйесін қанатқақты жоба ретінде ендіруді бастау қажет. Яғни, студенттер аптаның 2 күнінде колледж­де, ал 3 күнінде жұмыс беруші мекемеде практикадан өтеді (2+3). Аталған мамандықтар міндетті түрде ірі өндіріс орындары үшін болуы шарт емес (шетелдерде бұл іске 5-10 адам істейтін мекемелер де тартылған). Айталық, шаштараз, токарь, дәнекерлеуші, сантехник, аспазшы және т.с.с.

Осы қанатқақты жоба 1 жыл жұмыс жасағаннан кейін нәтижелері қоры­тын­дыланып, оны әрі қарай жүргізуге қажет­ті шешімдер қабылдануы тиіс. Міне, сол кезде сараптама жасауға, дуалды оқыту жүйесінің қазақстандық моде­лін жасақтаудың оң-теріс жақтарын бағдар­лауға мүмкіндік болар еді.

Қаныбек ЖҰМАШЕВ,

Қазақстан Республикасы

Білім беру ісінің үздігі.

Маңғыстау облысы.

Жарқын болашағымыз жастарға байланысты

Мен – орыс ұлтының өкі­­лімін. Қазақстанда тудым, осында атжалын тартып мініп, ел қатарына қо­сылдым, білім алдым, бү­кіл саналы өмірімді өт­кіздім. Адам қай жер­дің ауа­сын жұтып, суын ішсе, сол жер Ота­ны болады. Мен оны өз басым­нан жақсы білемін. Мен – Қазақ­стан­ның патриотымын. Қарап отырсам, Қазақстанның байлығын былай қой­ғанда, жерінің сұлулығының өзі өзгені таңғалдырғандай. Еліміздің төрт шал­ғайының табиғаты төрт түрлі. Мұнда қалың орман да, тау да, сулы-нулы қара топырақты аймақ та, сахара шөл де, шалқыған өзен-көл де бар. Табиғатының мұндай алуан түрлілігі жер бетіндегі елдердің барлығына бірдей бұйыра бермеген несібе.

Қазақстанның тағы бір артық­шы­лығы – осы жерде тұрып жатқан түрлі ұлт өкілдерінің барлығы да бірне­ше мәдениеттен, дәстүр-салттан хабардар. Қазақ тілінен – мемлекеттік тілден өзімнің де бірқағарым бар, ал жастар жағы оны меңгеріп кетеді деп білемін. Қазақ халқының мәдениеті мен дәстүрін осында тұрып жатқан ұлттардың барлығы да біледі. Оған бұл халықтың бай дәстүрі мен қонақжай, мейірімді, кеңқолтық мінезі тікелей себепкер деп білемін. Елбасы көтерген үш тұғырлы тіл, яғни жас ұрпақтың үш тілді білуі елдің жарқын болашағының бір кепілі болмақ.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауы – елдің ертеңін жаһандық тұрғыдан ойлаған маңызды құжат. Біз елдің бірлігін уыстан шығармасақ, осы құжатта айтылған мәселелердің барлығы да уақытымен жүзеге асатын болады. Ол үшін не істеу керек? Мен – ғұмыр бойы жоғары оқу орнында жастарға білім берумен қатар, олардың тәрбиесімен айналысып келе жатқан ұстазбын. Біз патриоттық сезімді жастардың жүрегіне еге білуіміз қажет.

Аға ұрпақ өкілдері балалық шақта, жас кезімізде аштықты, жоқшылықты көп көрдік. Аталарымыз бен әкелеріміз азап шеккен қуғын-сүргінді, соғыс тауқыметін де сезініп өстік. «Әр заманның өз сұрқылтайы бар», сондай-ақ, адамдарға артар өз қиындығы болады. Қазіргі жастар қиындық көрмей отыр деп кім айтады? Рас, олар біз сияқты аш-жалаңаш емес. Бірақ жаһандану үдерісіне байланысты олар психологиялық қиындықты бастан кешіріп отыр. Олардың түрлі секталарға кіріп, жолдан адасуы, интернет арқылы түрлі азғындыққа ұрынуы, қылмыстың қатыгезденіп кетуі жастарымыздың иығына түсіп отырған аз жүк емес. Осы арада атап көрсететін бір жайт – түп бастауымыздан, халықтық педагогика мен мінезімізден, дәстүр-салтымыздан ажырап қалмасақ, жастар тәрбиесі де жақсы болады. Сондықтан «қызың өссе қызы жақсымен ауылдас бол, ұлың өссе ұлы жақсымен ауылдас бол» деп қазақтар айтатындай, жастарға мойыны озық елдердің білімін алайық, ғылымын алайық. Бірақ олардағының барлығын көшіруден жастарды сақтандырсақ екен. Бұл орайда елде жұмыс жүріп те жатыр, мен соған шүкіршілік етемін. Мен әр адамды жұлдызға теңеймін, айналамдағы адамдардан, оның ішінде өзімнің студенттерімнен тек жақсылық күтемін. Осы үміт мені алға жетелейді.

Владимир ГЕРШУН,

А.Байтұрсынов атындағы Қостанай

мемлекеттік университетінің профессоры.

ҚОСТАНАЙ.

ЭКСПО-дағы әлем таңдауы

Жақын күндері қалыптасқан мем­ле­кеттің жаңа саяси бағытын айқындаған «Қазақстан-2050» Стратегиясы хал­қы­мызға паш етілуінің бір жылдығы және Тәуелсіздік күні қарсаңында мен қа­дірменді Елбасымыз Нұрсұлтан Назар­баевтың: «Біздің басты жетістігіміз – біздің Тәуелсіз Қазақстанды құрға­ны­мыз», деген сөздеріне қайта-қайта ойша ораламын. Иә, шын мәнісінде де, ел Президенті айтса айтқандай, біз өз шекараларымызды заңды түрде рәсімдедік. Жаңа елордамыз – Астана бой көтерді. Біз өз еліміздің мүмкіндіктерін әлемге таныту үшін Астананың әлеуетін барынша пайдалана алдық. Нақ сол себептен де халықаралық қоғамдастық Қазақстанды ЭКСПО-2017 бүкіл дүниежүзілік көрмесі өткізілетін орын ретінде таңдап алды. Әлемдік таңдау біздің елімізге, Қазақстанға түскені үшін мақтаныш сезіміне бөлендік. Төрт жылдан кейін Астанада халықаралық көрменің өткізілуі дамуымызды қосымша ынталандырып қана қоймай, Қазақстанның әлемдік қоғамдастықтағы, сонымен бірге, бүкіл Орталық Азиядағы және жаңадан жаңғырып жатқан Ұлы Жібек жолы бойындағы  қарқынды дамыған жас мемлекет ретіндегі абыройын арттырып, жақсы атын танытары кәміл.

Жоғарыда айтқан алғы­шарттар тұрғысынан алғанда, ЭКСПО-2017-де Қазақстан облыстарының өңірлік ерекшеліктері, қазақ халқының бай дәстүр-салттары мен әдет-ғұрыптары және елдің барлық этностық қауымдастықтарының алуан түрлі мәдениеті көрсетілетіні түсінікті. Менің ойымша, Орталық Азия мен Жібек жолы өңірінің географиялық және интеграциялық-экономикалық орталығын бейнелейтін экспозиция алаңында күллі өңір елдерінде тұратын халық­тардың Бірінші фести­валін орайластыра өткізу­ге болар еді. Мұның өзі «Қа­зақ­стан-2050» Стратегия­сының ұлы мұраттарына әбден сай келеді. Он сан ұлт­тың ұла­ғатты ұлысы, ба­қыт ордасы болып отырған еліміздің абырой-беделі бүкіл әлем алдында осылайша тағы асқақтай түсеріне әлден-ақ көзім жетеді, көңілім сенеді. Бұл да Назарбаев стратегиясының әлемдік деңгейде салтанат құруы, оның біздің өміріміздегі айшықты көрінісі болмақ.

Гүлнара АННАКУЛИЕВА,

ҚХА Кеңесінің мүшесі,

түркімен этномәдени

бірлестігінің төрайымы.

Алматы.

Бұл – орындалатын арман

Ұлт тарихында желтоқсан айының ерекше орны бар. Алаш алыптары 96 жыл бұрын Тәуелсіз ел болу идеясын алғаш ұсынды. 1986 жылы кеңестік жүйеге жалынды жас­тар қарсы бас көтерді. Араға төрт жыл салып, халқымыз өзінің Тұңғыш Президентін сайлады. 1991 жылғы 16 желтоқсанда Тәуелсіз ел атанды. Былтыр 1 желтоқсан Тұңғыш Президент күні болып тарихқа енді.

Міне, Елбасымыз өзінің дәстүрлі халыққа Жолдауын да былтыр осы желтоқсан айында, қасиетті де ұлы мереке – Тәуелсіздік күні қарсаңында жариялады. Бұл – тарихи сабақтастық. «Қазақстан-2050» Стратегиялық бағдарламасы – сабақтастықтың жаңа белгісі.

Жолдауда атап өтілген мемлекеттік тіл мәселесі әбден толғағы жеткен, ел тағдырының жаңа бастауы болары айқын. Өткен жылы Елбасы Астананы түркі әлемінің мәдени астанасы ретінде әлемге танытты. «Елімді иесіз деймісің? Жерімді киесіз деймісің?» дейтін бабалар аманатына да былтыр осы Жолдаудан жауап тапқандай болдым.

Жер иесі қазақтың ежелден-ақ пейілі кең, жүрегі жомарт. Достыққа адал. Сондықтан, бұл Жолдауда меже­лен­ген мақсаттар – орындалатын мақсаттар! Иә, сәт! «ХХІ ғасыр – қазақтың алтын ғасыры» боларына сенім мол.

Ақан БОДЫҚОВА,

М.Х.Дулати атындағы

Тараз мемлекеттік университетінің

аға оқытушысы.

Жамбыл облысы.

Отан деген – осы!

Әркім үшін де ең қымбат қазына – өмір. Ал сол өмірі өрілген, әрбір кешті уайым-қайғысыз батырып, әрбір ақ таңды қуанышпен қарсы алған сүйікті Отанның қаншалықты қымбат болатындығын кез келген жан сезінеді деп ойлаймын.

Менің өмірім Қазақстанда, киелі Маңғыстау жерінде өрілуде. Тәуелсіздігін алып, өз даму жолын таңдаған Қазақстанның тыныс-тірлігі, тынымсыз дамуы жұрт қызығарлықтай. Мұның басында Елбасы Н.Назарбаевтың тың бастамалары, тегеурінді тапсырмалары, жақсылыққа ұйытқы бола алған көшбасшылығы және саясаткерлігі тұрғандығы анық. Әрбір жыл сайын халыққа жолданатын Жолдаудың жүгі ауыр. Ол, біріншіден,  өткенді сараптау. Екіншіден, болашақты бағдарлау. Үшіншіден, осы екі кезеңді тоғыстыра отырып, қажетті шаралар негізінде тиісті орындарға, салаларға зор жауапкершіліктер жүктеп, маңызды тапсырмаларды міндеттеу. Саяси-экономикалық және әлеуметтік алуан мәселелерді арқау еткен Жолдаудан көпұлтты Қазақстандағы өзара татулық, ауызбіршілік мәселесі қалыс қалып көрген жоқ. Баршамызға белгілі, тәуелсіз Отанымызды әлемнің дамыған 30 елінің қатарына енгізу үшін маңызды міндеттерді жүктеген өткен жылғы Жолдауда да халықтар достығына баса мән берілді. Елбасы қазақстандықтарды біріктіретін факторлар ретінде тұтас жерімізді, оны көркейткен ата-аналарымызды, ортақ тарихымызды және келешекте тағдыры бірге сабақтасатын  балаларымызды атады. Сондықтан, Қазақстан жүріп өткен жол – біздің де өмір жолымыз, мемлекетіміздің келешектегі барар жолы,  біздің ұрпақтарымыздың жүрер жолы. Демек, Елбасы жолдаған «Қазақстан-2050» Стратегиялық бағдарламасы – біздің өміріміздің маңызы, бағдаршамы деуге толық негіз бар.

Маңғыстауда сан ұлт өкілі аралас-құралас тірлік кешуде. Украин халқының ұлы кобзарі Т.Шевченкоға Маңғыстаудың тарихи тұлғасы, төл перзентіндей көзқарас қалыптасқан. Оның мұ­ражайы тарихи деректерге бай, Түпқараған ауданының қонақ­тар­ға қысылмай көрсететін құнды­лықтарының бірі. Өңірдегі 2000-ға тарта украиндықтар Мемлекет басшысы жүргізіп отырған саясатты қолдап, ұлтаралық татулыққа қылау түсірмей, үнемі жақсы іс­тердің ұйытқысы болып келеді. Тіпті, бұл тұрғыда өте белсенді деуге болады. Мұның бәрі Елбасының «Қазақстан-2050» Стратегиялық бағдарламасына біздің қол­дауымыз, ал бағдарламаның біздің өмірімізге берері – кемел келешек, бейбіт тірлік және ырыс-береке. Сондықтан, стратегиялық бағ­дарламада айтылған тапсырмалар мен міндеттерді жұмыла орындай отырып, нық Қазақстанды бірге құратын боламыз.

Татьяна ЛЕСНИЧЕНКО,

Т.Г. Шевченко атындағы украин этномәдени

бірлестігінің төрайымы.

АҚТАУ.

Бергенінен берері көп

Мамандығым дә­рі­гер болғандықтан ба екен, Қазақстан Респуб­ли­ка­сының Президенті – Ел­басы Нұрсұлтан Әбіш­ұлы Назарбаевтың «Қазақ­стан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа сая­си бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауының медицина саласы қызметкерлері туралы жазылған бөлімін зейін қоя екі рет қайталап оқыдым. Бір менің ғана емес, әріптестерімнің де көкейіндегі көп дүниені дөп басқан құндылыққа тәнті болғаным да рас. Сондықтан «Стратегия-2050» біздің өмірімізден ерекше орын алғанын, көптеген жақсылыққа жол ашқанын баса айта отырып, әлі де ашатынына сенім артамыз.

Олай дейтінім, аталған құнды құ­жатта «Денсаулық сақтаудың ұлттық жүйесін ұзақ мерзімді жаңғырту аясында біз елдің барлық аумағында медициналық қызметтер сапасының бірыңғай стандарттарын енгізуге, сондай-ақ, медицина ме­кемелерінің мате­риалдық-техникалық жабдықталуын бірыңғайландыруға тиіс­піз», деп нақтыланған. Біле білген жанға бұл үлкен ой тастап қана қоймай, са­ла мамандарының еш алаң­сыз жұмыс істеуі­не туғы­зылатын бір мүм­кіндік.

Осы жайтты біз қызмет орнымызда болсын, бейресми кездесулерде болсын, тіпті, дастарқан басында отырып та жиі талқылаймыз. Бірімізді екіншіміз толықтырып, «Стратегия-2050» біз­дің өмірімізге әкелуі ықтимал сан жақсы­лықты айтамыз. Әрине, сол әңгімемізді балалар да естіп, тосын сұрақтар қоя­тыны да жасырын емес. Сондай сәт­терде де айтар жауабымыз осы құжат­тан табылады. Бүгінгі күнімізге тәубе.

Түйіндеп айтқанда, бергенінен берері мол құнды құжатты қадірлей отырып, өзіміздің ғана емес, өзгелердің де сапалы жұмыс істеуіне үндей білу азаматтық парызымыз деп санаймын.

Игорь ВОЗЧИКОВ,

Алматы облыстық «АВИВ» еврей

этномәдени бірлестігінің төрағасы.

ТАЛДЫҚОРҒАН.

Жер – адамның асыраушысы

Елбасы Нұр­сұл­тан На­зар­баев «Қазақ­стан-2050» Стратегиясы – қа­лыптасқан мемлекеттің жаңа саяси ба­ғыты» ат­ты Қазақстан хал­қына Жол­дауында аграрлық секторды дамытудың нақты жолдарын көрсетіп берді. Қазақстан мал және ауыл шаруашылығы қатар дамыған аграрлы мемлекет қатарына жатады. Жолдауда ет экспортын шығаруды дамыту, мал басын асылдандыру, астықтың сортын жақсарту арқылы өнімділігін жетілдіре түсу міндеті қойылған.

Шемонаиха ауданында мал және ауыл шаруашылығы қатар дамыған. Биыл аудан диқандары 146 мың гектарға егін егіп, гектарынан 22-24 центнерден дән бастырды. Біздің қожалық та күнбағыс, бидай, арпа егіп, гектарынан 25 центнерден астық жинады. Ірі қара малды асылдандырудың, мемлекетке ет, сүт тапсырудың жоспарын асыра орындадық.

Қожалықта 300-ге тарта адам еңбек етеді. Олар жа­ла­қысын ай сайын алып тұрады. Шаруа адамдарына жем-шөп тегін беріледі. Елбасы Жол­дауында халықтың тұр­мысын жақсарту, әлеуметтік жағдайына көңіл бөлу қа­жеттігі айтылған. Біз үздік­терге демалуға тегін жолдама береміз, жыл басынан бірнеше озатқа ақшалай сыйлық тапсырылды. Аудан әкімі Амангелді Тоқтаровтың қатысуымен ауыл шаруашылығы қызметкерлері күні еңбек озаттарына құрмет көрсетілді.

Жер ана адамдарды асырайды. Ол үшін жерді баптап, күтіп, агротехникалық жағынан барлық жағдайды жасап отыру керек. Алдағы уақытта да біз Елбасы Жолдауында атап көрсетілген міндеттерді абыроймен орындай береміз.

Александр БЕЛЬКИН,

Шемонаиха ауданындағы шаруа қожалығының төрағасы.

Шығыс Қазақстан облысы,

Шемонаиха ауданы.