Қызанақтағы вирусты жоққа шығарды

– 2020 жылдың желтоқсан айында Ресейдің ветеринарлық және фитосанитарлық қадағалау жөніндегі федералдық қыз­меті (Россельхознадзор) «Green Capital Kazakhstan», «Green Land Alatau» ЖШС өнімдерінде қызанақ жемістерінің қауіпті вирусы (Tomato brown rugose fruit virus немесе ToBRFV) анық­талғанын, «Greenhouse-Qaztomat» ЖШС өндіретін қызанақты өз елдерінің аумағына енгізуге шектеу қойғаны туралы хабар­­лама жіберді. Осыған байланыс­ты Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Агро­өнер­кәсіптік кешендегі мем­ле­кеттік инспекция комитеті шұ­ғыл түрде ресми тексеру ұйым­дас­тырды, – деп хабарлады ми­нистр­ліктің баспасөз қызметі.

Хабарламада айтылғандай, өсім­діктер карантині жөніндегі мем­­ле­кеттік инспекторлар, сон­дай-ақ «Фитосанитария» РМК, «Фи­то­санитарлық диагностика және болжамдар әдіс­теме­лік орта­лығы» РММ және «Рес­пуб­лика­лық өсімдіктер карантині орта­лығы» ММ мамандары ПТР-тал­дау жүргізу мақсатында сынамалар­ды алу үшін «Greenhouse-Qaztomat» ЖШС-де комиссия­лық тексеру жүргізді. Талдау үшін Ресей Федерациясының «Бүкіл­ресей­лік өсімдіктер каран­тині орта­лы­ғының» жедел тесттері қол­да­нылды. Ықтимал қателер мен келіс­пеушіліктерді болдыр­мау үшін зертханалық талдау әдіс­тері ресейлік ұйымның маман­дары­­мен бірге жасалды. Сарап­тама қо­рытындысы бойынша «Greenhouse-Qaztomat» ЖШС өнімдерінде ToBRFV вирустары анықталмаған.

– Сондай-ақ объективтілік үшін компания өз бастамасы бойынша өнімнің сынамаларын «Groen Agro Control» тәуелсіз зерт­ханасына (Нидерланд) жі­берді. Қосымша зерттеу нәти­же­лері бойынша жылыжай ша­руа­шылығында вирус анықталған жоқ. Осындай комиссиялық тексерулер «Green Capital Kazakhstan» және «Green Land Alatau» жылыжай шаруашылықтарында жүргізілді. Ол жерлерде де вирус анықталмады. Ресми тексеру­лер­дің нәтижелері ветеринарлық және фитосанитарлық қадағалау жөніндегі Федералдық қызметке хабарланды, – деп хабарлады Ауыл шаруашылық министрлігі.

Агроөнеркәсіптік кешендегі мемлекеттік инспекция комитеті Россельхознадзордың іс-әрекеті ЕАЭО туралы шарттың талаптарын өрескел бұзады және жасанды кедергі болып табылады деп есептейді. Осыған байланысты Ауыл шаруашылығы министрлігі Еуразиялық экономикалық комиссияға жүгінуге ниетті.

Сонымен қатар Ауыл шаруа­шы­лығы министрлігі вирустарды анықтау фактілерінің дұрыс­тығына күмән келтірді. Себебі Россельхознадзордың Свердлов референттік орталығы 2020 жылғы 11 желтоқсанда «Greenhouse Kazakhstan» ЖШС өнімі қауіпті деп қорытынды шығарған. Алай­да компания 24 желтоқсанда сол пар­тиядан сынамалар алып, Бүкілресейлік өсімдіктер каран­тині орталығының зертханасында қайта сараптама жүргізуді талап еткеннен кейін, аталған өнімнің тазалығын растайтын қорытынды алған.

Қазақстандық қызанақ пен бұрыш өнімдерінен вирус таралады деген ақпаратқа байланыс­ты Ауыл шаруашылығы министр­лігі Агроөнеркәсіптік кешен­дегі мемлекеттік инспекция коми­теті еліміздің барлық жылыжай шаруашылықтарына және рес­пу­блика аумағына алып келе­тін қызанақтарға кешенді тексеру ұйымдастырды. Зертхана­лық сынақтардың қорытын­дысы бо­йынша жылыжай шаруашы­лық­тарында вирус анықталған жоқ.

Десек те, 16 жағдайда Әзер­бай­жаннан келген қызанақтан вирус анықталғанын айта кету керек. Қауіпті вирус жұққан қы­занақ тиелген барлық көлік шекарадан жүк экспорттаушы елге кері қайтарылды.