– Күләш Байсейхқызы, әлемдегі соңғы эпидемиялық жағдайды қалай бағалайсыз?
– Жасыратыны жоқ, әлемдегі эпидемиялық жағдай аса күрделі, соңғы статистикалар жаға ұстатады. Қазіргі таңда КВИ-ден 2 млн-нан астам адам қаза болды. Ұлыбританияда жаңа штамм пайда болды деп дүрлігіп жатырмыз. Ол бастапқы таралған вирусқа қарағанда әлдеқайда бәсеңдеу болғанымен, таралу қарқыны жоғары. Бұл COVID-19-дан да тез жұғады. Басты қиындық осыда болып тұр.
– Ал Алматыдағы жағдай қандай? Сіздің ойыңызша, ауа райының құбылуы эпидемиялық жағдайға әсер етті ме?
– Алматы қаласындағы жағдай да мәз емес. Шаһар коронавирус инфекциясының таралу қарқыны бойынша «сары» аймақтан «қызылға» өтті. Бір ғана 25 қаңтар күні, яғни бір тәулік ішінде індетті жаңадан жұқтырған 132 адам тіркелген. Төменгі температура эпидемиялық жағдайға әсер етті ме деген сауалға тоқталар болсақ, әрине, суық жоғарғы тыныс жолдарының жергілікті қорғаныс факторлары төмендегеннен кейін (шырышты қабаттарда секторлы иммуноглобулин IgA мөлшері азаяды, бұл қоздырғыштың эпителий жасушаларына жабысу мүмкіндігін тежейді және вирусты, лизоцимді жояды), респираторлық инфекциясы бар адамдардың жиі ауруға шалдығуына әкеледі. Айталық, науқас жөтелгенде немесе түшкіргенде бөлінетін ұсақ бөлшектердің салдарынан вирус адамнан адамға ауа тамшылары арқылы оңай беріледі. Эпидемияға қарсы шараларды жүргізу арқылы COVID-19 инфекциясының қаупін барынша азайтуға болады. COVID-19 алдын алу үшін жеке гигиена ережелерін сақтау қажет: бір реттік бетпердені қолдану, дезинфекциялау шаралары, кем дегенде 1,5-2 метр әлеуметтік арақашықтықты сақтау керек. Иммундық алдын алу шаралары қажет. Бұл – коронавирус инфекциясына қарсы вакциналау.
– Тұмауға қарсы вакциналау қаншалықты маңызды? Алматы билігі қалада ЖРВИ мен тұмауға қарсы 430 мың доза вакцина сатып алынғанын, олар тиісті санаттарға тегін жеткізілгенін айтты. Бұл эпидемиялық жағдайдың салыстырмалы тұрақтылығына әсер етуі мүмкін бе?
– Тұмауға және ЖРВИ-ға қарсы вакциналардың 430 мың дозасы (олар тиісті санаттағы азаматтарға тегін салынды ЖРВИ мен сырқаттанудың жалпы төмендеуіне оң әсер етті. Алайда вакциналанған денеде олар КВИ ақуыздарынан қорғайтын антиденелер түзбеген. Қарағандыда шығарылатын Sputnik V вакцинасы коронавирус инфекциясын азайтуға әсер ететіні байқалып отыр.
– Ұлыбританияда коронавирустың жаңа түрі таралуда. Бұқаралық ақпарат құралдарының хабарлауынша, өзгерген вирусты ғалымдар анықтаған және ол инфекцияның тез таралуымен байланысты болуы мүмкін. Вирустың мұндай мутациясының Қазақстанға келу қаупі бар ма?
– Ұлыбританияда анықталған коронавирустың жаңа түрі халық арасында тез таралып жатқаны әлем жұртын дабыл қақтырып отыр. Қазақстан мен Ұлыбритания арасындағы әуе қатынасы жағдайында COVID-19 жаңа штаммының таралу ықтималдылығы бар. Мұндай мүмкіндікті болдырмау үшін біздің елге жолаушылар келген кезде әуежайда эпидемияға қарсы іс-шараларды мұқият жүргізу қажет (ПТР тесті үшін мұрыннан жұғынды алу, дене температурасын өлшеу, карантинді сақтау). Құрамында РНҚ бар коронавирус өте өзгермелі сипатта болады. Әр түрлі факторлардың әсерінен мутацияға ұшырауы мүмкін.
– Әлемде және елімізде COVID-19-ға қарсы вакциналау жұмыстары жүргізілуде. Жаппай вакциналау 1 ақпанда басталады. Сіз бұған қандай түсініктеме берер едіңіз?
– Ресей мен әлемнің бірнеше елінің тұрғындары коронавирусқа қарсы вакциналаудан өтіп жатыр. COVID-19-ға қарсы вакцина қанағаттанарлық түрде төзімді, егер вакциналау ережелері сақталса, жанама әсерлері өте сирек кездеседі. Біздің елдің тұрғындарына да вакцина алу қажет деп есептеймін.
Әңгімелескен
Арман ОКТЯБРЬ,
«Egemen Qazaqstan»
АЛМАТЫ
