Нақтырақ айтсақ, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі таратқан мәліметте 2020 жылы республикалық бюджеттен 366 млрд теңгеден астам қаражат, оның ішінде мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы төлеуге – 291 млрд теңгеден астам қаражат, асыраушысынан айырылу жағдайына 75 млрд теңге төленген.
2021 жылғы 1 қаңтардағы жағдайға қарағанда мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы алушылардың саны шамамен 525 мың адамды, асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша жәрдемақы алушылардың саны 166 мың адамды құрайды. Мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылардың мөлшері мүгедектік тобына және себебіне, сондай-ақ тиісті қаржы жылына арналған «Республикалық бюджет туралы» заңда белгіленген ең төмен күнкөріс деңгейінің шамасына байланысты болады. Мысалы, 2020 жылғы 1 сәуірден бастап жалпы аурудан болған I топтағы мүгедектік бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы мөлшері – 62 723 теңге, II топқа – 49 983 теңге, III топқа – 33 975 теңге, 16 жасқа дейінгі мүгедек балаларға 45 736 теңге болды. Асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылардың мөлшері қайтыс болған асыраушының асырауындағы адамдардың санына, қайтыс болу себебіне және ең төменгі күнкөріс деңгейіне байланысты. Мысалы, 2020 жылғы 1 сәуірден бастап асырауындағы бір адамның асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы мөлшері 28 095 теңгені, асырауындағы екі адамның жәрдемақысы 48 676 теңгені құрады.
Бұған қоса өткен жылғы 30 желтоқсаннан бастап «Электронды үкімет» порталында мүгедектігі бар адамдарға арналған бірқатар қызмет пен оңалтудың техникалық құралдарын ұсыну бойынша құжаттарды ресімдеуге электронды өтінім беру мүмкіндігі іске асырылды. Бұл қызметтерді «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ «Ұлттық ақпараттық технологиялар» АҚ-мен бірлесіп, Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың 2018 жылғы Жолдауын, сондай-ақ Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2020 жылғы 4 наурыздағы «Цифрлы Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөніндегі тапсырмасын орындау шеңберінде жүргізіліп жатқан әлеуметтік-еңбек саласындағы мемлекеттік қызметтерді оңтайландыру және автоматтандыру жөніндегі жұмыс барысында іске асырды.
Осылайша, енді eGov порталында Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің келесі мемлекеттік қызметтерін алуға өтінім беруге болады. Бұл – есту кемістігі бар мүгедектер үшін ымдау тілі маманының қызметтерімен қамтамасыз ету үшін құжаттарды рәсімдеу (жылына 60 сағат), жүріп-тұруы қиын бірінші топтағы мүгедектерді жеке көмекшінің қызметімен қамтамасыз етуге құжаттарды рәсімдеу, мүгедектігі бар адамдарды санаторий-курорттық емдеумен қамтамасыз ету үшін құжаттарды рәсімдеу, мүгедектігі бар адамдарды сурдо-тифлотехникалық құралдармен және міндетті гигиеналық құралдармен қамтамасыз ету үшін құжаттарды рәсімдеу, мүгедектігі бар адамдарға кресло-арбалар беру үшін құжаттарды рәсімдеу, мүгедектігі бар адамдарға протездік-ортопедиялық көмек ұсыну үшін құжаттарды рәсімдеу.
Мүгедектігі бар адамдар үйден шықпай-ақ eGov порталы арқылы жоғарыда аталған мемлекеттік қызметтерді алуға өтінім бере алады және одан әрі әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталында өздеріне тиесілі оңалтудың техникалық құралдарын, көрсетілетін қызметтерді берушіні өз қажеттіліктерін ескере отырып таңдай алады, сондай-ақ тауарды жеткізу түрін (өзі алып кету немесе поштамен жеткізу) көрсете алады және оңалтудың жеке бағдарламасы толық орындалғанға дейін өз өтінімінің мәртебесін қадағалай алады.
Енді қызмет алушыларға жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар қызметіне келудің және құжаттарды қағаз түрінде ұсынудың қажеті жоқ. Өздігінен жүріп-тұруы, барып-келуі қиын жандар үшін бұның өзі таптырмас мүмкіндік деуге болады. Үкіметтің әлеуметтік салаға баса назар аударып, көңіл мен қаржыны қатар бөліп жатқаны қуантады.
