Руханият • 25 Ақпан, 2021

Ел қорғаған ердің есімі жаңғырды

776 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Кеше Қызылжардағы Абылайдың ақ үйінде «Қос батырдың бірі – Құлеке» атты ғылыми-тәжірибелік конференция болып өтті, деп хабарлайды Egemen.kz.

Ел қорғаған ердің есімі жаңғырды

Құлеке батыр Абылай ханның оң тізесін басып отырған сенімді серіктерінің бірі. Ел мен жерді қорғауда ұшы-қиырсыз еңбек сіңірген батыр. Ол туралы халық аузында түрлі аңыздар да көп. Қалмақтың батыры Бағанатыны жекпе-жекте жеңіп, ата-жұртты жаудан босатқан. Абылайдың тапсырмасымен елшілік қызметтер де атқарған. Батыр деген тек жауға шапқандағы қайрат қана емес, елді басқарып, билік айтудағы әділдік, тапқырлық, шешендік. Құлеке осының бәріне шебер болған. Құлекені қос батырдың бірі дейтін себебі оның есімі үнемі өзінің ағайыны Құлсары батырмен қатар аталады. Құлсары әулие адам болған, ол да Абылай ханның тапсырмаларын орындаған елшісі.

Құлеке туралы тарихи құжаттарда деректер мол.  Оның Орынбор қаласына барып, құпия-кеңесші И.Неплюевпен кездескендігі туралы да құжат бар. Бұл туралы «Русско-казахские отношения в ХVI-XVIII веках» деген құжатта көрсетілген.

Құлеке батырдың ата-тегі Арғын ішіндегі Атығай. Оның ішінде Бәйімбеттен тарайды. Құлекенің Бәбеке, Мөңке, Тілеуке (Шал ақын), Шардақ, Қазақбай, Жүсіп есімді алты ұлы да белгілі адамдар болған. Соның ішінде Шал ақын атанған баласы Тілеукенің өлеңдері мен әндері қазақтың кең даласына тараған. Құлеке батыр Түркістандағы Қожа Ахмет Яссауи кесенесіне қазақтың атақты адамдарының қатарына жерленген.  

Құлекенің бертінгі ұрпақтары да осал емес, соның ішінде белгілі экономист, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, академик Қошан Аманжоловтың есімін барша қазақстандықтар жақсы біледі.  

Ғылыми-тәжірибелік конференцияға батырдың ұрпағы Аманжол Қошанов, тарих ғылымдарының докторы, генерал-лейтенант Абай Тасболатов, М.Қозыбаев университетінің профессоры Зарқын Тайшыбай, батырдың тағы бір ұрпағы, Алматы қаласының тұрғыны, танымал журналист, Бостандық ауданы ардагерлер кеңесінің төрағасы Хамит Біржанов, Петропавл қалалық ардагерлер алқасының төрағасы Жангелді Тәжин және басқалар қатысып, сөз сөйледі.

Жиында сөйлеген Шал ақын ауданының әкімі Рахат Смағұлов аудан орталығы Сергеевка кентінде Құлекенің есіміне бір көше және салынып жатқан спорт кешені берілгені туралы хабардар етті. Конференция жұмысына Абылай хан резиденциясы музей кешенінің директоры Аян Садаев модераторлық етті. Зуумермен болған конференцияға оқытушылар, студенттер, өлкетанушылар қатысып отырды.