Жыр Құлагері атанған Ілияс Жансүгіровтың әдеби музейі биыл отыз жетінші көктемін қарсы алып отыр. Жетісудың кіндік қаласы –Талдықорғандағы мұражай 1984 жылы ашылған болатын. Ғибратқа толы ғимарат осы мерзім аралығында қаламгер шығармашылығының шырақшысына айналып қана қоймай, өңірдегі руханияттың да қара шаңырағына айналды.

Бүгінде алты бөлмеден тұратын музейде Iлияс Жансүгіровтің құжаттары, баспа ісіне пайдаланған жазу машинкасы, өзі сатып алған кілемі, киген плащы, ұстаған таяғы, дәм татқан ыдыстары, қолжазбалар қоры, әр жылдары шыққан кiтаптары және ақын шығармашылығын зерттеушiлердiң еңбектерi жинақталған екен. Мұнда ұзын-саны алты мыңнан астам құнды жәдігерлер сақтаулы тұрған көрінеді. Музейдегі тағы бір киелі дүние – Молықбайдың қобызы. Жұрт аузында қобызшы Молықбай Ілияс дүниеге келген кезде болашақ ақынның құлағына азан шақырып, «Қызырілияс» деп есімін қойғаны жайында әңгіме бар.
- Қазір Ілияс Жансүгіров шығармашылығы мен қоғамдық қызметіне қатысты сирек материалдарды, құнды жәдігерлерді көруге деген қызығушылық артуда. Жылына 10 мыңға жуық көрермен музейді аралауға келіп, біздің жұмысымызбен танысады. Олардың арасында оқу бағдарламасы бойынша саяхаттауға келген мектеп оқушылары мен дипломдық, курстық жұмыстарға дайындалушы студент жастар көп. Жалпы, бір рет өз қажетін іздеп келген жастар екінші жолы міндетті түрде Ілияс шығармашылығымен жете танысуға келетінін байқап отырамыз. Оның үстіне қаламгердің өнегелі өмірі мен шығармашылығын халыққа насихаттау мақсатында музей қызметкерлері қаламыздың тұрғындарын, мемлекеттік мекемелер қызметкерлерін музей экспозициясымен танысып, мәдени бағдарламаларға қатысуға және рухани байып қайтуға арнайы шақырып, экскурсиялар жүргізіп отырады.Жыл сайын ақынның туған күнін, репрессия құрбаны болған азалы күндеріне арналған ақынды еске алу жиындарын өткiзу дәстүрге айналған, - дейді Ілияс Жансүгіров әдеби музейінің меңгерушісі Нұргүл Жауынбаева.
Соңғы жылдары музей қоры құнды жәдігерлермен толыға түсіпті. Мысалға, 2016 жылы Ақсу ауданы, Еңбек ауылының тұрғыны айтыскер ақын Бекболат Атамбаев музейге Ілияс Жансүгіровтің жейдесін тапсырған болатын. Одан кейін, 2017 жылы Алматы облыстық полиция департаментінің ақпараттық-талдау орталығы ақынның 1936 жылы Алматы қаласында берілген паспортын және тұтқындалған кездегі фотосуретінің түпнұсқасын әкеліп, өткізіпті. Ал 2018 жылы Алматыдағы Ұлттық кітапхананың сирек кездесетін қолжазбалар қорынан табылған «Қуат» поэмасы мен «Бақытты Жамал» әңгімесінің түпнұсқасы Талдықорғанға жол тартып, оны музей қызметкерлері латын қарпінен кириллицаға қотарған екен. Ілиястың бұл туындысы біраз жыл бұрын «Қазақ әдебиеті» газетінде жарық көрген-ді.
- Әрине, биыл ел басына түскен сын сағат музей қызметкерлерін қашықтан қызмет көрсетуге мәжбүрледі. Карантин режиміне байланысты І.Жансүгіровтің әдеби музейі бірнеше ай бойы онлайн форматта жұмыс жасады. Жоспарға сай жобалар мен жоспардан тыс жасалған жұмыстарымызды көрермендер онлайн тәртіпте тамашалау үшін музейдің инстаграм, фейсбук әлеуметтік желілеріне жіберіліп отырды. Айта өтетін болсақ, осы уақытқа дейін жүргізілген жұмыс тәртібінде Ілияс Жансүгіровтің өмірі мен шығармашылығын насихаттауда онлайн экскурсия жүргізіліп, музей залындағы экспонаттар жайында толықтай мәліметтер беріліп, кітап көрмелері ұйымдастырылды. Бұған дейін біздің музейге келушілер арасында шетелдік қонақтар ұшырасатын еді. Еліміздің әр өңірінен келген меймандар жәдігерлерді өз көзімен көріп, өткен өмірдің бір белесін сезінгендей болып, ризашылығын білдіріп те жататын. Біз бұл ілтипатты музей қызметкерлерінің еңбегіне берілген жоғары баға деп қабылдаймыз, - дейді тағы Нұргүл Қызырбекқызы.
Айтпақшы, Ілияс шығармашылығы қазақ шекарасын көктей өтіп, әлемнің әдеби кеңістігін қарай қанат қақты деуге толық қақылымыз. Бұған дәлел ретінде 2016 жылы неміс жазушысы Герт Хайденрайх аударған атақты «Құлагер» поэмасы мен 2019 жылы Ұлттық аударма бюросы мен Ілияс Жансүгіров қорының мұрындық болуымен Белинда Куктің тәржімасымен ақын өлеңдерінің ағылшын тілінде басылып, шыққанын айтсақ болар.
Жалпы, биыл отыз жетінші көктемін қарсы алып отырған Жетісудағы қара шаңырақ ұжымы ақынға қатысты құнды мұраларды қорға жинастырып қана қоймай, Елбасы Н. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласы аясында көптеген шаралар өткізіп отырған ізденімпаз орта. Ілияс Жансүгіров шығармашлығын насихаттауда жүйелі жұмыстарымен елдің ықыласына бөленген мұражай бұған дейін Алматы облысындағы «Үздік музей» атанған. Сондай-ақ, бірер жыл бұрын ақынның өмірі мен шығармашылығына арналған 20 томдық жинақтың он тоғызыншы томы осы қара шаңыраққа арналып, «Ілияс Жансүгіровтің әдеби музейі» анықтамалығы ретінде жарық көрген болатын.
Мемлекеттік жоспарлау жүйесіндегі ұлттық жобалар қалай бағаланады?
Қазақстан • Кеше
Қарағандыда әкімдік ғимаратынан ер адам құлап, қайтыс болды
Аймақтар • Кеше
БЖЗҚ: Қанша адам емделе алады?
Қоғам • Кеше
Спорт • Кеше
Петропавлда ер адам көлік иесіне 1 млн теңге шығын келтірді
Аймақтар • Кеше
Спорт • Кеше
Қазақстан • Кеше
Көк байрағымыз – ең биік шыңдарда
Қазақстан • Кеше
Шалдай орманы тағы да өртке оранды
Аймақтар • Кеше
Несиесі – арзан, тәуекелі – қымбат
Қоғам • Кеше
Руханият • Кеше
Руханият • Кеше
Қаршадай балаға қанат бітірген «Жас тұлпар»
Аймақтар • Кеше
Теннис • Кеше
Ахметжан Есімов жаңа қызметке тағайындалды
Тағайындау • Кеше
Сот «СҚ-Фармацияның» экс-басшысын босатудан бас тартты
Елорда • Кеше
Жандарбек Бекшиннің басы тағы дауға қалды
Медицина • Кеше
Сортөбенің бағы еселеніп келеді
Руханият • Кеше
6 қызғалдақты жұлған азамат 3 жылға сотталуы мүмкін
Аймақтар • Кеше
«Ashyq» жобасы 7 өңірінде жұмыс істер тұр
Технология • Кеше
Еңбек нарығында қандай мамандарға сұраныс жоғары?
Қоғам • Кеше
ШҚО-да заңсыз балық аулаудың 70-ке жуық дерегі анықталды
Аймақтар • Кеше
Асқар Мамин салық жүйесі неғұрлым икемді болатынын айтты
Қазақстан • Кеше
Алматыда қар көшкіні болуы мүмкін
Аймақтар • Кеше
Елжан Біртановқа үйден шығуға рұқсат берілді
Қоғам • Кеше
Өскеменде көпқабатты үйдің қабырғасы қарс айырылды
Аймақтар • Кеше
Масаншыдағы дүнген ұлтының өкілдері қазақ тілін үйренуде
Аймақтар • Кеше
Вакцинадан бас тартқандарға айыппұл салына ма?
Қоғам • Кеше
Қазақстан мен Армения саяси кеңес өткізді
Қазақстан • Кеше
Елорда • Кеше
Биыл 1000 мектеп қайта жаңартылады
Білім • Кеше
Елімізде 2 607 жаңа басқару нысаны құрылды
Қазақстан • Кеше
Шығыс Қазақстанда ғылымның 8 бағыты қамтылды
Ғылым • Кеше
Президентке елдегі блокчейн-технологиялардың дамуы жайында баяндалды
Президент • Кеше
Каспий теңізінен 20 шақты түйенің өлексесі табылды
Оқиға • Кеше
Еліміздің бас санитарлық дәрігері сөгіс алды
Медицина • Кеше
Қордай ауданының Масаншы ауылында техника 60-70 пайызға жаңарған
Аймақтар • Кеше
Қазақстандықтар экологияны ластайтын отын түрлерін тұтынады
Экология • Кеше
Ауа райы • Кеше
Балалар 500 мың теңгеден сатылып жатыр
Қоғам • Кеше
Көш басында – «Манчестер Сити»
Футбол • Кеше
Аймақтар • Кеше
Нұрсұлтан Назарбаевтың орынбасары тағайындалды
Тағайындау • Кеше
«Челси» Суперлигадан бас тартады
Әлем • Кеше
Алматыда аялдамадан нәресте табылды
Қоғам • Кеше
Мәжіліс бюджет заңнамасын жетiлдiру туралы заң жобасын мақұлдады
Парламент • Кеше
БҚО-да отырғызылған ағаштар қурап жатыр
Аймақтар • Кеше
Ұқсас жаңалықтар