«Бұл – менікі емес, үкіметтікі...» деген пиғыл қашан түзеледі?

Қайбір жылы облыс орталығының көшелеріне шыны аялдамалар ор­на­тылғанда бұзақылар бірінен соң бірін қиратып, иесіз қалған үйдің те­ре­зесіндей қылып еді. Бар жаңаның астан-кестеңін шығаратындардың бұл ессіздігіне тоқтау жоқ. Содан да болар, майысқан көше шамын, төңкеріліп жатқан орындық пен қоқыс шелегін, сынған не боялған шағын сәулет мүсіндерін көрсек, «Бұл не масқара?» деп кейімек түгіл, назар аудармауға айналдық. Тіпті қа­ла­ны абаттандыру мақсатында жа­ңа­шылдық енгізіліп жатса, «Бұл қанша күн тұрады екен?» деген ой қылаң беретіні белгілі.

 Осыдан бірер жыл бұрын Пет­ро­павл қаласының орталық ала­ңына смарт-орындықтар, Кәрім Сү­ті­шев көшесінің бойына шахмат орнатылды. Келесі күні смарт-орындықтардың сол түні қирағаны жайлы хабар тарады. Қызыл­жар­лық­тардың ермегіне айналған шах­мат­тың да дәурені ұзаққа бармады. Фигураларын жау шап­қандай қылды. Кейін шахматтар­ды жөндеп, қайта орнына қойды. Бұл жолы да «Енді қанша күн тұрады екен?» деген сұрақ көкейге оралды. Ал мына орындық қанша күн осылай жатады екен деген оймен мен баламды алып далаға шықтым. Есік алдында бірінші кіреберісте тұратын таныс апа кездесті.

– Осында туысым тұрады, соған келіп едім. Мына кіреберістің іші тап-таза. Лифтінің ішінде ілулі тұр­ған жарнама тақтасы сол қалпы. Тіпті анық­тама қызметтерінің телефон нө­мі­ріне дейін жазып, іліп қо­йып­сың­дар, – деді.

– Оған неге таңдандыңыз?

– Біздің кіреберістің ағаш есігін сындырып, қабырғаға сүйеп қойды. Сыртқы есік темір болғасын ғана шыдап тұр. Тазалық жайлы айтқым да келмейді.

– Есікті кім сындырса, соған жөн­дет­пейсіздер ме?

– Сындырған адамды іздеп жатқан ешкім жоқ. Есік қабырғаға сүйеулі күйі бірнеше күн тұрды. Сосын осы жазда ауылдан көшіп келген бір ақсақалдың баласы жөндеп, қайта орнатты. Қазір тәртіпті әлгі ақсақал қадағалап жүр. Сен­дердің кіреберістеріңде пәтер ие­ле­рінің өздері тұратын шығар. Біздегі пәтерлерде тұратындардың тоқсан пайызы – жалға алушылар, – деді.

Сол сәтте санама саңылау түс­кен­дей болды. «Бұл – менікі емес, үкі­меттікі» деген бұрынғы кеңестік тұты­нушылық пиғыл әлі де түзелмей, ұр­пақтан-ұрпаққа ауысқан ба, қалай? Бүгінгі жастардың ішіндегі біліміне емес, білегіне сенгендердің жаны ашымастығына қарап, «Сонда өзің өмір сүріп отырған елің де сенікі емес, үкіметтікі ме?» деп сұрағың келеді...

Арайлым БЕЙСЕНБАЕВА,

журналист

ПЕТРОПАВЛ