Әлемді әбігерге салған пандемия жағдайына қарамастан өткен жылы «Еуразиялық банктің» жалпы табысы екі есеге дейін ұлғайған. Жыл көлемінде атқарылған жұмыстар мен қызмет көрсетудің тың тетіктерін саралаған банк басшылығы ұйымның жетістіктері мен нақты нәтижелерін жариялады. Деректерді сөйлетсек, тұтас ел көлемінде 4 млн тұрғын аталған банк қызметтерін тұтынады. Яғни «Еуразиялық банк» Қазақстандағы қаржылық клиенттер базасының ауқымы жөнінен үшінші орынға табан тіреген.
– Қатерлі індет 2020 жылы үлкен қауіп төндірді. Алайда біз банктің бизнесі мен клиенттері үшін күтілген тәуекелдерді жоспардағыдан гөрі ертерек еңсердік. Негізгі қаржылық көрсеткіштер өсті: біз активтер мен капиталдандыру көлемін ұлғайттық, ең бастысы теңдестірілген төлемге қабілетті клиенттер базасын сақтап қалдық. 2020 жылдың нәтижелері цифрлы банкингтің айтарлықтай дамығанын көрсетеді. Карантиндік шектеулер акционерлердің пандемияға дейін қабылдаған бизнес-модельді трансформациялау және банкте жеке цифрлы блок құру туралы шешіміне серпін берді. Банктің 2020 жылғы тұрақты пайдасы біздің осы бағдарламадан шығуымызды тездету үшін қаржылық тұрақтылықты арттыруға арналған мемлекеттік бағдарлама аясында қосымша провизияларды мерзімінен бұрын қалыптастыруға серпін әкелді. Нәтижелерге көңіліміз толды және бизнесіміздің барлық бағыты бойынша оң технологиялық өзгерістерді жоспарлап отырмыз. «Еуразиялық банктің» қызметтеріне қол жеткізу қашықтағы байланыс арналары, цифрлы сәйкестендіру көмегімен, сондай-ақ бөлімшелер желісі арқылы оңай, ыңғайлы және жылдам бола түспек, – дейді банктің басқарма төрағасы Валентин Морозов.
Басқарма басшысы атап өткендей, «Еуразиялық банк» тобының активтері 2020 жылы 13%-ға ұлғайған. 2019 жылғы 1,057 трлн теңгеден 1,2 трлн теңгеге дейін алға жылжу нақты нәтижені көрсетіп отыр. Ал жалпы қарыз қоржыны 2020 жылдың 12 айында 644,788 млрд теңгеден 562,433 млрд теңгеге дейін төмендеген. Мамандар несиелеудің құлдырауы қатаң карантиндік шектеулер мен экономикалық белсенділіктің төмендеуіне байланысты екенін алға тартты. Осы ретте клиенттердің депозиттері мен шоттарындағы қаражат мөлшері 19,2%-ға өскенін айта кеткен жөн. Бұл өз кезегінде азаматтардың қаржылық ұйымға деген сенімінің жоғары екенін көрсетсе керек. Екінші жағынан пандемия кезінде халық пен бизнес өкілдері шығын мөлшерін айтарлықтай азайтып, ақшалай резервтерін банк шоттары мен салымдарда сақтауды тиімді көргенін аңғартады.
Былтыр «Еуразиялық банкті» Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры Tengri Bank пен «Астана банкі» салымшыларының төлемдері бойынша агент ретінде қайтадан таңдаған болатын. Шоғырландырылған таза пайда бір жарым есеге, нақтырақ айтқанда 6,8 млрд теңгеге дейін өскен. Несиелеуден басқа, негізгі кіріс көздері конверсиялық операциялар мен карточкалық бизнестен алынған кірістерді құрайды. Пандемия жағдайында банктің әкімшілік-шаруашылық шығыстарын оңтайландыру жөніндегі іс-шаралар да өз жемісін берген. Мәселен Ресейлік еншілес банкті сатудан түскен залалды есепке алмағанда, топтың пайдасы 2020 жылы екі есе өсті, бұл ресурстарды мемлекеттік сауықтыру бағдарламасы бойынша міндеттемелерді мерзімінен бұрын жабуға мүмкіндік берген.
2020 жылы банктің меншікті капиталы банк акционерлерінің жарналары және 2019 жылға дивиденд төлеуден бас тарту есебінен 10%-ға 109,050 млрд теңгеге дейін өсті. Бұл өз кезегінде банк капитал жеткіліктілігі бойынша барлық нормативтерді орындады дегенді білдіреді.
Осы тұста операциялық тиімділік арта түскенін айрықша атай кетуге болады. Айталық, шығындардың кірістерге қатынасы (cost to income) 38,7%-дан 36,8%-ға төмендеген.
Банктің баспасөз қызметі таратқан мәліметке сүйенсек, бөлшектік бизнес пен цифрлы өнімдер желісін кеңейту есебінен портфельдегі үлесті арттыруға, жеке тұлғалар үшін жаңа сервистер мен шешімдер ұсынуға мүмкіндік арта түскен. Атап айтқанда, бөлшек бизнес масштабы жөнінен банк Қазақстан банктері арасында 5-ші орынға тұрақтады. Ал Қазақстанның тауар несиелеу нарығында банк үлесі 12,5%-ды құрап отыр. Банк отандық автонесие беру нарығындағы көшбасшылығын сақтап, осы сегментте көш басында тұр.
Пандемияға байланысты бөлшек кредиттер портфелі 2020 жылы жеке кәсіпкерлердің (ЖК) қарыздарын есепке алғанда 17,5%-ға дейін кеміген, оларды есепке алмағанда қарыз портфелі 430,8 млрд теңгені құрайды. Бөлшек клиенттерге берілген несиелер құрылымының басым бөлігін қамтамасыз етілмеген тұтынушылық несиелер мен автонесиелер еншілеген. Сондықтан банк бизнес-модель тиімділігін арттыру және тәуекелдерді бақылау міндеттеріне назар аударуды жүйелі жүзеге асырып келеді.
«Бөлшек бизнестегі екінші ірі бағыт автонесиелеу болып табылады. 2020 жылы автонесиелер 37,1%-ға азайды, олардың көлемі бір жыл бұрын 108,1 млрд теңгеге қарағанда 88,7 млрд теңгеге жетті, бұл карантиндік шектеулерге және серіктестер желісі арқылы несиелеудің уақытша қолжетімсіздігіне байланысты болды. Ел үшін аса күрделі болған 2020 жылы банк карантин кезеңінде кіріс көздерін жоғалтқан клиенттерге несиелер мен бөліп төлеу карталары бойынша төлемдерді кейінге қалдыруға жәрдемдесті.
Қарыз алушылардың 10%-ы, яғни 183 мың адам несие мерзімін ұзартуды рәсімдеді, бұл ретте өтініштердің 94%-ы мобильді банк немесе Еуразиялық банктің интернет-сайты арқылы берілді. 15 мың клиенттің карталар бойынша төлем мерзімі кейінге қалдырылды», дейді Валентин Морозов.
Былтыр банк 290 мыңға жуық жаңа карта шығарған болса, жыл қорытындысы бойынша карталар портфелі 1,140 млн дананы құраған. Банктің дебеттік төлем карталарына сұраныс карантиндік шараларға қарамастан жоғары болды дейді мамандар. Бұған банк картасына тапсырыс берудің жеңілдетілген процесі, курьер арқылы клиенттің үйіне жеткізілуі, карталар бойынша тиімді шарттардың ұсынылуы және бейілділік бағдарламасының қарқынды жұмыс істеуі ықпал еткен. Банк пандемия кезінде қиын жағдайға тап болған клиенттерге арнап 42 500 теңгені құрайтын мемлекеттік қолдау төлемдерін алу үшін 23 мыңнан астам карта үлестірген. Дебеттік карталардағы қалдық көлемі 2020 жылы 4,6 млрд теңгеге өсіп отыр.
Smartbank мобильді қосымшасында бөлшек қызмет көрсетудің негізгі көрсеткіштерінің оң бағытта өсуі цифрлы сату арналарын жедел түрде игерудің негізгі нәтижелеріне айналған. Осыған сәйкес қашықтан жүргізілетін карточкалық операциялар (аударымдар, сатып алулар) көлемі де ұлғайып келеді. Өткен жылы карталар бойынша орташа чек 2019 жылмен салыстырғанда 10%-ға, операциялар саны 16%-ға, ал сатып алу және аударым жасау операцияларының жалпы сомасы 27%-ға өскен. Осы орайда «Еуразиялық банк» бөлшек бизнесті цифрлы трансформациялауды өзінің стратегиялық дамуына арқау етіп, азаматтардың қажеттіліктеріне жауап беретін жаңа технологиялық өнімдер мен сервистерді іске қосуды жалғастырып, цифрлы нарыққа қатысу үлесін ұлғайтуды көздейді.
Банктің тағы бір табыс көзі корпоративтік бизнес. Бүгінде корпоративтік клиенттердің базасы 17,2 мың заңды тұлғаны құрайды. Шағын және орта бизнес сегменті қызметтің басқа бағыттарындағы тәуекелдер теңгерімін теңестіреді әрі корпоративтік клиенттермен алдағы қарым-қатынастар үшін платформа құруға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде бөлшек бизнестің дамуына ықпал етпек. ШОБ сегменті Қазақстандағы басқару тұрғысынан ең күрделі тетік, себебі кәсіпкерлік ірі корпорациялармен салыстырғанда әлсіз дамыған, залал қаупі жоғары және рентабельділігі шектеулі сала.
2020 жылы банк «ҚДБ» АҚ қаражаты есебінен жалпы сомасы 4 989 589 мың теңгеге 598 қарыз алушыны, «Даму» АҚ есебінен жалпы сомасы 10 124 568 мың теңгеге 241 қарыз алушыны, «ҚТҚ» АҚ арқылы жалпы сомасы 2 180 153 мың теңгеге 2 қарыз алушыны қаржыландырған. Көрсетілген қаржыландыру сомалары ашық лимиттер шеңберінде, оның ішінде жаңартылатын негізде игерілген қаражатты қамтиды.
В.Морозовтың айтуынша, пандемия қыспаққа алған кезеңде қаржылық ұжым өз қауқарын көрсете білді. Кәсіпкерлер арасында қолма-қол төлемдерді дәріптеу мақсатында мобильді терминалдар саны да артқан. 2020 жылдың соңына қарай белсенді мобильді POS-терминалдар саны 2 132 құрылғыны құраған болса, терминал транзакцияларының жалпы сомасы 1,370 млрд теңгеге жеткен.
АЛМАТЫ
