Спикер диалогтық алаңдарды таңдаудың кеңдігі азаматтарға жазбаша да, Telegram-бот желісі арқылы да жүгінуге, сондай-ақ басшылардың қабылдауына жеке жазылуға мүмкіндік бергенін айтады. Сондай-ақ өткен жылдың бел ортасынан бастап тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесі өзгерді.
Сәуле Махатованың айтуынша, қазіргі жағдайда әр адам өмір бойы тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді тұтынушы, тұтыну нарығында қалыптасқан құқықтық қатынастардың қатысушысы ретінде әрекет етеді. 2021 жылдың басынан бастап тұтынушылардан түскен өтініштердің басым бөлігі бөлшек және электрондық саудаға, тұрмыстық қызметтерді алу фактілеріне және ТКШ қызметтері саласына қатысты болды.
"Нақты қайтарудың жалпы сомасы 28 425 969 теңгені құрады. 9 тексеру жүргізілді, оларда заң бұзушылықтары расталмады. Қалған барлық фактілер бойынша бұзушылықтарды жою туралы шешім шығарылып, айыппұл салынды", – деп хабарлады Алматы қаласы Тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаментінің өкілі.
Алматылық тұтынушылардың шағымдарының спектрі – бұл сапасыз тауар мен қызметтер үшін қаржының қайтарылмауы, тауарды айырбастаудан немесе қайтарудан бас тарту, алынған қызметтер сапасының төмендігі.
С. Махатова 2020 жыл тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы үлкен өзгерістердің бастауы болғанын айтты.
"2020 жылғы 25 маусымда "Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" заңға түзетулердің 1-топтамасы қабылданды. Бұл маңызды қадам тұтынушылардың шағымдарын қараудың 3 сатылы механизмін (сатушы мемлекеттік органдар – сот) іске қосуға, "мемлекеттік" және "қоғамдық" бақылауды енгізуге, кәсіпқойлар қатарынан құқық қорғаушылар тізімін қалыптастыруға көмектесті", деді спикер.
Жаңа механизм сатушының тұтынушылардың шағымына жауап беру міндеттемесін, тұтынушының құқықтарын қамтамасыз ету алгоритмін қарастырады. Ол үшін тұтынушылардың шағымдарын қараудың үш сатылы жүйесі енгізілді.
Сонымен, бірінші кезеңде сатушы сатып алушының шағымын өз бетінше немесе тұтынушылардың құқықтарын қорғау ұйымдарын тарта отырып қарауға міндетті.
"Бұл шағымдарды осы жерде және қазір бейбіт жолмен шешуге болатын алғашқы кезең. Бұл жағдайда үкіметтік емес ұйымдар дауды сотқа дейін реттеу субъектілері ретінде әрекет етеді. Екінші саты мемлекеттің қосылуын көздейді. Яғни, егер сатушы келіскісі келмесе, шағым тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетіне немесе басқа мамандандырылған органға жіберіледі. Мысалы, егер сатушы таразыны бұрап тастаса немесе интернет-дүкен тауарды жібермесе, онда ол алаяқтыққа "тартылады" және ІІМ органдарының жұмыс саласы болады", деп түсіндірді Сәуле Махатова.
Сотқа жүгіну шағымды қараудың соңғы сатысы. Кәсіпкерлерге және үкіметтік емес ұйымдарға мәселені мемлекеттің қатысуынсыз шешуге мүмкіндік беріледі.
Тұтынушыларға, бизнеске және мемлекеттік органдарға ыңғайлы болу үшін 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап шағымдарды қабылдау мен қараудың e-tutynushy.kz бірыңғай ақпараттық жүйесі іске қосылды.
