Экономика • 24 Қараша, 2021

Ел экономикасында өсім бар

673 рет
көрсетілді
8 мин
оқу үшін

Премьер-Министр Асқар Мамин Nur Otan партиясы Саяси кеңесінің кеңейтілген отырысында санаулы күндерден кейін атап өтілетін ел Тәуелсіздігінің 30 жылдығы Қазақстанның тарихындағы айтулы кезең екенін айтты. Елбасы басшылығымен 30 жылдың ішінде еліміздің маңызды саяси және әлеуметтік-экономикалық өзгерістер жолынан өткенін, Қазақстанның әлемдік қоғамдастықтың толыққанды мүшесі болып, халықаралық аренада жоғары беделге қол жеткізгенін атап өтті. Сондай-ақ Үкімет басшысы Саяси кеңес мүшелерін Қазақстан экономикасының ағымдағы жағдайы туралы хабардар етті.

Ел экономикасында өсім бар

А.Маминнің айтуынша, биыл Үкімет еліміздің орнықты әлеу­меттік-экономи­ка­лық дамуын қамтамасыз етті. 10 айдың қо­ры­­тындысы бойынша іш­кі жалпы өнімнің өсу қарқыны 3,5 па­йызға дейін жетті. Нақ­ты сек­тор ұлттық экономиканың негіз­­гі өсу драйвері мен орнықты да­муы­ның фак­­торы болып отыр. Өң­деу өнеркә­сі­бін­­­дегі өндіріс көлемі 5,3 пайызға өсті, бұл өңдел­ген тауарлар экспортын 25,5 па­йыз­­ға өсіруге мүмкіндік берді. Құры­лыс сек­­торында жоғары өсу қар­қы­ны сақ­талу­­да. Жыл басынан бері 11,6 млн шар­шы метр тұр­ғын үй пайдалануға беріл­ді. Бұл был­­тырғы жылдың осындай кезе­ңі­не қара­ғанда 7,6 пайызға жоға­ры. Қабыл­данып жат­қан жүйе­лі шаралар кен өндіру­мен ай­на­­лыс­пайтын салалардағы жоғ­а­ры ин­вес­тициялық белсен­ді­лікті қамтамасыз етеді. 10 ай­дың қорытындысы бойынша ин­вес­тициялардың өсуі 14 пайызды құрады.

Биылғы жылдың бірінші жартыжыл­ды­ғында 11,1 млрд доллар тікелей шетел­дік инвестициялар тартылды, бұл был­тырғы жылдың осындай кезеңіне қара­ғанда 30,4 пайызға жоғары. Халықаралық қаржылық және рейтингтік ұйымдар қазақстандық экономиканы орнықты деп таныды. Биылғы үшінші тоқсанда халық­аралық жетекші кредиттік агенттіктер Қазақстанның пан­демияға дейінгі егемен рейтингін растады.

Жаппай вакциналаудың нәти­жесінде елімізде тұрақты эпи­демиялық жағдай сақ­талуда. Бүгінгі күні бірінші ком­по­нентті 8,7 млн адам алды – бұл 18 жас­­­тан асқан тұрғындардың 76%-ы, екін­­­ші компонентті шамамен 8 млн адам алды – бұл халықтың 70%-ға жуығы.

Биыл жалпыұлттық халық санағы ойдағыдай өтті. Елімізде санақ тұңғыш рет электронды фор­матта ұйымдастырылды. Са­нақ нәтижелері елді одан әрі әлеу­меттік-экономикалық дамыту бо­йынша алға қойылған мін­деттерді тиімді шешуге мүмкіндік береді.

– 1991 жылдың 16 желтоқ­сан­ында еліміз тәуелсіздік алды. Тарихи тұрғыдан аз уақыт аралығында маңызды істер ат­қа­рылды. Қазақстан өз даму жолында сапалы серпіліс жасады. Елбасы Нұрсұлтан Әбіш­ұлы Назарбаев айқындаған стра­те­гия­лық бағдар – мемлекетіміздің қалып­тасу ба­ры­сындағы барлық сын-қатер­ді ба­тыл еңсеруге мүмкіндік беріп, еліміздің қар­қын­ды да­муы­ның кепіліне айналды. Тәуел­­сіз­діктің алғашқы жылдары өнді­ріс­тер­дің тоқтап, саудадағы байла­ныс­тардың үзіліп, жаппай жұмыс­сыздықтың болғаны, сон­дай-ақ жылумен және электрмен жаб­дық­тау тұрақсыз, ал негізгі азық-түліктің же­тіс­пегені қазір аға буын өкілдерінің ға­на есінде. Осындай күрделі кезеңнен абы­рой­мен өтіп, Қазақстанның табысқа жетуі Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назар­баев­тың елді дамыту жолын дәл таңдауының арқасында болып отыр, – деді А.Мамин.

Үкімет басшысы қазақстандық даму­дың маңызды кезеңдеріне тоқталып, 1991 жылы әлемдегі ең ірі Семей ядролық сы­нақ полигонын жабу туралы ұзақ күткен тари­хи шешім қабылданғанын, Қазақстан әлемдік ядроға қарсы қозғалыстың көш­басшысына айналғанын, 1992 жылғы наурызда Біріккен Ұлттар Ұйымы­ның толыққанды мүшесі бол­ға­нын, 1993 жылғы қарашада елі­міздің ұлттық валютасы – теңге енгізілгенін, дәл сол жылы «Бола­шақ» бағдарламасы іске қосы­лып, оның аясында шамамен 12 мың жас шетелде білім алып, еліміздің игі­­лігі үшін еңбек етіп жатқанын, 1995 жы­лы жаңа Конституция, 1997 жылы «Қазақ­­стан-2030» даму стратегиясы қа­был­­данғанын, бұл Қазақстанның ұзақ­мер­зімді перспективадағы нақты даму бағдарын айқындағанын айтты.

Елбасының елорданы көші­ру туралы тарихи және страте­гиялық шешімі бүкіл елдің да­муы­на мықты әсер еткенін жеткіз­ген Премьер-Министр тағы бір маңызды қадам ретінде 2000 жылы Ұлттық қордың құры­луы – резерв жинақтап, елдің сырт­қы тәуекелдерге қарсы тұруға мүм­кіндік бергенін атап өтті. Сон­дай-ақ 2005 жылы мемле­кеттік шекараның заң жүзінде рәсімделуінің толық аяқталуы ай­ту­лы оқиға болды. 2012 жылы «Қазақстан-2050» стратегия­сы­ның қабылдануымен әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына кіру туралы асқақ мақсат межеленді.

Елбасының  интеграциялық процес­тер­ді дамыту туралы бастамасы іске асып, 2014 жылғы мамырда Еуразиялық эко­но­микалық одақ құрылды. 2015 жы­лы Бес институционалдық реформаны іске асыру бойынша «100 нақ­ты қадам» ұлт жоспары бек­і­тілді. Әлем­дік экономикаға инте­гра­цияның маңыз­ды кезеңі Қазақ­станның сол жылы қара­шада Дүниежүзілік сауда ұйы­мы­на кіруі болды. Тәуелсіздік жылдары қол жеткізілген нәтижелер елдің әлеу­меттік-экономикалық дамуының елеу­лі көрсеткіштерін қам­тамасыз етуге мүм­кіндік берді. Осылайша, 30 жылдың ішін­­де ішкі жалпы өнім 17 есе өсті. Сырт­қы сауда айналым көле­мі 100 млрд дол­лар­ға дейін жетті. Жалпы, елдің халық­ара­лық ре­зерв­тері 90,9 млрд долларға де­йін өсті. Елге 400 млрд долларға жуық тіке­лей шетелдік инвестиция тартылды.

Қазақстан Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдері арасында жан басына шаққанда шетелдік инвестицияларды тарту бойынша бірінші орында. Жеке бастамаларды қолдау мен дамыту 2021 жылы экономикадағы шағын және орта бизнес үлесін ішкі жалпы өнімнің 33 пайызына дейін ұлғайтуға мүмкіндік берді. Бұл сектордағы жұмыспен қамту 3,4 млн адамға дейін ұлғайды. Өңдеу өнеркәсібін дамыту аясында 500-ден астам жаңа өнім түрін шығару жолға қойылды.

Үкімет басшысының айтуынша, елі­мізде әлеуметтік және инженерлік инфра­құрылымды салу бойынша жоба­лардың жү­зе­ге асу қарқыны жоғары. Жалпы, тәуелсіздік жылдары еліміз ор­нық­­ты сая­си институттары мен бәсекеге қа­білетті қуатты экономикасы бар демо­кра­тиялық мемлекет ретінде қалыптасты.

– Сонымен қатар ішкі саяси, ұлтаралық және конфессияаралық тұрақтылық қамта­масыз етіл­ді. Дүниежүзілік сауда-эко­­но­микалық жүйеге толық еніп, еліміз өзін сенімді серіктес ретінде көрсет­ті. Орта­лық Азия айма­ғы­ның экономи­калық көш­басшысы ретінде қалыптасты. Қазақстан – халықаралық аренада көпвек­торлы және теңдестірілген сырт­қы саяси бағы­ты бар беделді және тұрақты мемлекет ретін­де ны­ғайды. 2019 жылдың науры­зын­да Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назар­баев билік сабақтастығы туралы стра­тегиялық шешім қа­былдады. Бұл шешім ел дамуының жаңа кезеңінің іргетасын қалады. Қазақстан Республикасының Президентін сайлау сәтті өтті. Ха­лық сайлауда Қасым-Жомарт Ке­мелұлы Тоқаевқа жоғары сенім білдіріп, қолдау көрсетіп, өз дауыстарын берді. Өткен 30 жылдағы еліміздің барлық табыс­ы мен жеңісі – Елбасының халықтың әл-ауқатын және көп­ұлтты егемен Қазақ­станның тұ­рақ­тылығын қамтамасыз етуге ба­ғытталған нақты бағдарының нәти­жесі! Біз Елбасы қойған мақ­саттарға жетуге және партия бағдарламасын жүзеге асыруға бар күш-жігерімізді саламыз, – деді Премьер-Министр.