Қоғам • 29 Желтоқсан, 2021

Электронды қызмет көрсету мәселелері қаралды

310 рет
көрсетілді
6 мин
оқу үшін

Мемлекеттік органдардың қызметтерін цифрландыру және азаматтарға көрсетілетін онлайн форматтағы қызметтер мәселесі Nur Otan партиясы жанындағы Азаматтық қоғамды және мемлекеттік басқаруды дамыту жөніндегі республикалық қоғамдық кеңес отырысында қаралды.

Электронды қызмет көрсету мәселелері қаралды

Жиын барысында Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі вице-министрі Әсет Тұрысов Жол картасында 2021 жылға көзделген негізгі 4 көрсеткіш бойынша барлық іс-шараның жүзеге асқанын алға тартты. Тіпті кейбір индикаторлар асыра орындалған. «Қазіргі таңда мемлекеттік қызметтердің 92%-ы электронды түрде көрсетілді. Азаматтардың электронды қызметтерді өз бетінше алу көрсеткіші 2018 жылғы 31 миллионнан 2021 жылы 63 миллионға дейін өсті. ХҚО, egov, egov mobile және банктердің қосымшалары арқылы да мемлекеттік қызметтер көрсету арналарын ұлғайту жұмысы жүргізілуде. Азаматтардың бар­лық мемлекеттік қызметтерді бір терезеден алу мүмкіндігін қамтамасыз ету осы жылы 92%-ға, ХҚО-ның азаматтарға онлайн кеңес беруге қайта бағдарлау 20%-ға орындау көзделсе, бұл жоспар сәйкесінше 96 және 22%-ға артығымен орындалды», деді вице-министр.

Оның айтуынша, азаматтарға мемле­кет­тік органдарға өз өтініштерін электронды түрде жолдауға мүмкіндік беретін e-Otinish ақпараттық жүйесі қазіргі таңда барлық мемлекеттік органдарда енгізіліп, тәжірибеден өткізілуде. Сонымен қатар әлеуметтік салада төлемдердің 14 түрі проак­тивті форматта іске асырылды. Мәсе­лен, тууды тіркеу бойынша қызмет 3 жылдан бері проактивті түрде көрсетіледі. Яғни азаматтар үйден шықпай-ақ SMS ха­бар­лама арқылы туу туралы куәлікті рәсімдей алады. Жыл соңына дейін жерлеуге арналған біржолғы төлемді де проактивті тағайындауды іске асыру көзделіп отыр.

Саладағы жаңалықтардың бірі – еgov mobile мобильдік қосымшасындағы «Цифрлы құжаттар» қызметі. Бұл қызмет азаматтарға қағаз жүзіндегі баламасының орнына цифрлы құжаттарды ұсынуға мүм­кін­дік береді. Бүгінде цифрлы құжат­тарды пайдаланушылар саны – 5 985 431.

Кеңес мүшесі Майра Айсина жыл са­йын 20 миллионға дейін қызмет көрсететін аталған сала халықтың талқысы мен сынына ең көп ұшырайтынын алға тартты. Ол мәселесін шешу үшін тұрғындардың әлі де талай мекеменің табалдырығын тоздырып, ұзын сонар кезекте тұратынын, мұның соңы түрлі жанжалға ұласып жататынын жасырмады. «Бұл проблеманы шешу Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің құзырына кіретін қызмет көрсету саласын ғана тұрақты дамытумен шектелмегені жөн. Ең бастысы, қызметтерді электронды түрде ұсынуға қатысты барлық мемлекеттік органдардың қарым-қатынасын өзгерту қажет. Өйткені олардың ақпараттық жүйелерінің тиім­ділігі көңіл көншітпейді. Бүгінде мем­лекеттік секторда 400 ақпараттық жүйе жұмыс істейді. Әрқайсысының дерек базасы үлкен. Бірақ сапасы өте төмен. Деректерді қолмен енгізуге байланысты көптеген қате жіберілген және жүйелердің көпшілігі сол деректерді қайталайды. Сондықтан бұл жерде біртұтас құрылымдық тәсіл қажет. Әрине, бүгінде ол бар, бірақ мемлекеттік органдар тарапынан мүдделілік жоқ», деді М.Айсина.

Кеңесте қызмет көрсетудің белгіленген мерзімін сақтамау, мерзімін өткізіп алу, одан бас тарту сияқты көптеген кемшілік те мемлекеттік органдардың кінәсінен орын алатыны айтылды. Мәселен, өткен жылы бес мемлекеттік орган: Ішкі істер, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау, Білім және ғылым, Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрліктері мен жергілікті атқару­шы органдардың қызмет көрсету мерзімін өткізіп алу көрсеткіші 99,2%-ды құраған. Ал қызмет көрсетудің белгіленген мерзімін сақтамау көбіне-көп техникалық ақауға байланыс­ты орын алса, өткен жылы 9 мем­ле­кет­тік органның ақпараттық жүйесінде 243 сағатқа іркіліс болған. Қызмет көрсетуден бас тарту көрсеткіші де 90%-дан асады.

Осы орайда партиялықтар ақпараттық жүйелер арқылы мемлекеттік қызметті барлық мемлекеттік орган көрсеткенімен, олардың ешқайсысы деректердің өзек­тілігі, іркілістер, қателер үшін жауап­кершілік ал­майтынына назар аударды. Яғни ақ­па­раттық жүйелерде сапасыз қызмет көрсеткені үшін мемлекеттік органдардың жауапкершілігі нақты бекітілмеген. Ал сол кезде, ақпараттық жүйелердің жұмысына, оны жетілдіруге қазынадан миллиардтаған қаражат бөлінеді. «Сондықтан орталық және жергілікті атқарушы органдардың жауап­кершілігін заңнамалық тұрғыда арттыру қажет. Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігіне барлық қызмет көрсетушілердің ақпарат­тық жүйелерінің жұмыс қабілетін бақылау функциясын берген жөн», деді М.Айсина.

Кеңес төрағасы, Мәжіліс депутаты Айдос Сарым «Азаматтарға арналған үкі­мет» МК қызметкерлері жалақысының тө­мендігі, олардың түрлі әлеуметтік бағ­дар­ламалардың игілігін көре алмай отыр­ғанын алға тартып, вице-министрден осы бағытта ведомствоның қолға алған істері туралы сұрады. Әсет Тұрысов минис­трлік қыз­мет­керлерді ынталандыру үшін жұ­мы­сын жақсы атқарғандарды қаржы­лай кө­термелеу шараларын жоспарлап отыр­ға­нын жеткізді.

«Матрица.кz» медиа-тобының жетек­шісі Серік Мәмбетов электронды қызметтер туралы жұртшылықты кеңінен хабардар ету туралы ұсынысын айтты. Себебі көптеген мемлекеттік қызметті электронды түрде алуға болатынын екінің бірі біле бермейді.

Жиын соңында сала қызметкерлерін әлеуметтік қамсыздандыру, кадр тапшы­лы­ғы мәселесін шешу, мемлекеттік ор­ган­­дар­дың жауапкершілігін арттыру және жо­ғары стандарттарға сай қызмет көрсету бағыт­та­рын­да Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігіне өз ұсыныстарын жолдау ұсынылды.