Алматыда жарық неге сөнді?

Екі миллионнан асып жығылатын тұр­ғыны бар мегаполисті бір сәт электр қуа­тын­­сыз елестетудің өзі қиын. Энергия тап­­шы­лығы әсіресе шаһардың шет аудан­дарын­да байқалған. Кей нүктелерде жарты сағат­қа, ал кей аумақтарда 1-2 сағат көл­емін­де тоқ болмаған. Бағдар­шам­дар­дың іс­тен шы­ғуына байланысты жол қозға­лы­сын­да аз­ды-көпті келеңсіздік туын­да­ғаны­мен, қа­ла­­ның тыныс-тіршілігін қам­тама­сыз ете­­тін салалардың жұмысында пәлен­дей ір­кі­ліс бола қойған жоқ. Алматы қаласы мен об­лыс аума­ғын түгелдей дерлік электр эне­р­­ги­я­­сымен қамтып отырған «Алатау Жа­рық» ком­­па­­ниясы аталған жайға қатысты анықтама берді.

«Алатау Жарық компаниясы» АҚ «Сол­түстік-Оңтүстік» жоғары вольтті электр тарату желісінде орын алған апаттық жағдай салдарынан электр қуатынан ажыратылған Алматы қаласының тұтыну­шыларын жарықпен қамтамасыз ету толық көлемде қалпына келтірді. Ағымдағы тәуліктің 13 сағат 53 минутында барлық ажыратылған абоненттерге электр энергиясы берілді. Энергиямен жабдықтаудағы үзіліс 1 сағат 48 минутты құрады. Апат кезінде мегаполистің әкімшілік аудандары бойынша барлығы 92 мыңнан астам тұтынушы жарықсыз қалды. Оның 88,5 мыңы – тұрғын үйлер мен пәтерлерге тиесілі», деп мәлімдеді жауапты мекеменің баспасөз қызметі.

Дәл осы уақыт аралығында жалғыз Алматыда ғана емес, Алматы облысының аумағында, сондай-ақ Жамбыл, Түр­кістан, Қызылорда облыстарының кей жерлерінде энергия тапшылығы туын­даған. Тұрғын­дарды алаңдатқан ахуал­ға қатысты сәл кейінірек мәлімдеме жа­саған Энергетика министрлігі бұл жайт Орталық Азия­ның энергия жүйе­сіндегі апаттық тең­герімсіздікке байланысты болғанын жет­кізді. Желіде Қыр­ғыз Республикасы мен Өзбек­стан Респуб­ликасының бірқатар өңі­рінде де электр қуаты уақытша істен шық­қаны туралы ақпарат тараған болатын.

«Аталған жайтқа байланысты «Қазақ­стан­ның Солтүстік-Шығыс-Оңтүстік» желі­сіне 500 кв электр энергиясының транзи­тіне шамадан тыс жүктеме түсті. Осы­ған байланысты оңтүстік аймақ тұтынушы­ларының едәуір бөлігін ажырату арқылы «Қазақстанның Солтүстік-Шығыс-Оңтүстік» транзитінің апаттық бөлінуі орын алды. Шектеулер көлемі 1500 мегаваттан асты. Атап айтқанда, Алматы қаласы мен Алматы облысында – 1000 МВт, Жамбыл облысында – 300 МВт, Түркістан облысында – 500 МВт және Қызылорда облысында – 20 МВт. Жиіліктің төмендеп кетуі салдары­нан Өзбекстан, Қырғызстан энергия жүйе­лері толық өшірілді. Автоматиканың іске қосы­луына байланысты Жамбыл ГРЭС, Шымкент ЖЭО-3, Қызылорда ЖЭО-6 және Алматы облысының электр стан­сасының өшірілуіне жол беріл­ген жоқ», деп мәлімдеді Энергетика министрлігі.

Сала мамандары мұндай жайлардың орын алуы қалыпты құбылыс екенін, сон­дықтан бұған алаңдауға негіз жоқтығын, қаланы жарықпен қамту жүйесі күн санап жетіліп келе жатқанын жеткізді.

Десе де Алматыда энергия саласына қатысты өзекті мәселе жоқ емес. Еліміздегі ең алып мегаполистің кей аудандарындағы жерасты электр желілерінің тозығы жетіп тұрғанын бұған дейін мамандар пікірімен алға тартқан едік. Жүргізілген зерттеуге сәйкес қаланың кейбір жерасты нүктеле­ріндегі бүгінге дейін қолданылып келе жатқан электр сымдары сонау Екінші дүниежүзілік соғысқа дейін орнатылғаны анықталған. Бұл сымдар қанша жерден төзімді әрі берік десек те, тоқтың аты тоқ. Сондық­тан бұл мәселеге жеңіл-желпі қарауға болмайды. Әлемнің «ақылды қалаларының» қатарына қол созған Алматы үшін бұл кешеуілдетпей шешімін табуға тиіс мәселенің бірі. Өркениетке қосылғысы келетін мегаполис алдымен қуат көздерін реттеп алғаны жөн.

АЛМАТЫ