Экономикаға несие беру азаяды

Ranking порталының жа­зуына қарағанда, пандемия салдарынан туындаған дағдарыс салдарын жойып, қалыпты өмірге қайта оралу үшін 6,3 трлн теңге бөлінген. Бұл ретте бас қаржылық қадағалаушы – Ұлттық банктің өзі 2,3 трлн теңге берген. Отандық кәсіпкерлерге 977,2 млрд теңге көлемінде 3 362 жеңілдетілген займ ұсынылды. Соның нәтиже­сінде өңдеуші өнеркәсіп, агро­өнер­кәсіп кешеніндегі қайта өңдеу са­ласында жұмыс істейтін кәсіпорындар өндірістік әлеуетін сақтап қала алды.

«1,5 мың кәсіпкер қолдау арқылы іскерлік белсенділіктерін сақтап, 95 мыңнан астам азаматты тұрақты жұмыспен қам­тамасыз етті. Қадағалаушы бөлген қаржының нәтижесінде 11,5 мыңнан астам жоба 1,1 трлн теңге көлемінде қар­жы­ландырылды. Сонымен қатар Мемлекет басшысының тапсырмасымен Ұлттық банк жұмыспен қамтудың жол картасын іске асыруға қатысты: бағдарлама бо­йынша бөлінген 1,1 трлн теңгенің 800 млрд теңгесі осы бағдарлама аясында жұмсалды», делінеді Ranking зерттеуінде.

Осындай белсенді қолдаудың нәтижесінде 2020 жылдың қоры­тындысы бойынша 6,5 мың инфрақұрылымдық жоба жүзеге асып, әсіресе ауылдық жерлерде 238 мыңнан астам уақытша және 6,6 мың тұрақты жұмыс орны құрылып, біршама жұмыс орны сақталып қалған.

Соңғы жылдары мемлекеттің экономикаға араласпауы туралы жиі сөз қозғала бастады. Рас, мем­лекеттің экономикаға несие беруді азайтуы ұсы­ныс пен сұра­ныс­қа негізделген таза нарық ұста­ны­мымен жұмыс істей­тін экономика қалыптас­тыра­ды. Қай елдегі болсын, қаржы сек­торының табысты дамуы бәсе­келі ортаның қалып­тасуы­мен тікелей байланысты. Ақша ресурсының құнын нарық өзі анықтаған кезде бәсекелі, табысты экономикалық орта құрыла­тыны белгілі. Бұл кәсіпкерлік еркіндікке, табысқа және сапаға жол ашады.

Ал Ұлттық банктің ұдайы несиелеу бағдарламаларына қатысуы ырыққа көнбейтін инфляция өсі­мін үдетіп, валюта нарығын тұ­рақ­­сыздыққа ұрындырып, со­ңын­да экономикалық өсім ұзақ мер­зім бойы құлдырауға ұшыра­мақ. Осы орайда, Ұлттық банк­тің дағ­дарысқа қарсы бағдар­ла­ма­лардан 2025 жылға дейін шығу­ды жос­­парлап отырғанын ай­та­йық. Ұлт­­тық банктің экс-төр­аға­сы Ер­бо­­­лат Досаевтың айтуынша, қа­да­­­ға­­лау­шы бөлген 2,3 трлн тең­ге ар­­қылы Қазақстан экономика­сы пан­­де­мияға дейінгі деңгейге ора­лып, өсім 3,5 пайызды құрады. Бірақ Ұлт­тық банк «Қарапайым заттар эко­номикасы» мен «7-20-25» бағ­дар­ламаларын биыл да жалғас­тырады.

«Экономиканы әртараптан­дыру және импортқа тәуелділікті төмендету мақсатына жеткеннен кейін Ұлттық банк инфляциялық қысымды түсіру және ақша-несие саясатының тиімділігін арттыруға бағытталған мемлекеттік қолдау кезеңіне өтуді маңызды деп санайды. Нарық мөлшерлемелеріне негізделмеген жеңілдетілген қаржыландыру экономикадағы ақша құнын және қаржы мен бизнес секторындағы бәсекені өзгертеді. Үкімет бұл факторлар­ды мойындайды және мем­лекет­тік қолдаудың нарықтық емес құ­рал­дарынан бас тартудың 5 жыл­дық жол картасын ойластыруда», деді Е.Досаев.