Қазір өңірде көктемгі егіске дайындық басталып кетті. Осыған байланысты кеңейтілген жиын өткізіліп, оған облыс әкімі Гүлшара Әбдіқалықова, Экология, геология және табиғи ресурстар вице-министрі Серік Қожаниязов, «Қазсушар» РМК бас директоры Алтай Елжасов, қала, аудан әкімдері, тиісті құрылым жетекшілері мен шаруашылықтар басшылары қатысты.
Аймақ басшысы жедел түрде қажетті шараларды қабылдау керектігін атап өтті.
– Бүгінде Нарын-Сырдария су қоймаларындағы су көлемі 17 млрд 771 млн текше метрді құрап отыр. Бұл өткен жылғыдан 1 млрд 954 млн текше метрге кем. Бұл осы жылы судың жағдайы былтырғыдан да күрделі болатынын көрсетеді, – деді облыс әкімі.
Жиында «Арал-Сырдария» бассейндік инспекциясы басшысы Сейілбек Нұрымбетов қазіргі жағдай мен биылғы болжамдар туралы баяндады. Шардара су қоймасы мен Көксарай су реттегішіндегі көлем өткен жылмен салыстырғанда 1,1 млрд текше метрге аз. Осыған байланысты су лимиттері қайта белгіленуі керек. Ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Талғат Дүйсебаевтың айтуынша, жағдай былтырғыдан ауырласа облыстағы негізгі дақыл – күріш егістік алқабын қысқартуға мәжбүр боламыз.
Облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының басшысы Бауыржан Шәменов салалық министрлікпен бірге су тапшылығын болдырмау мақсатында жол картасы әзірленгенін жеткізді.
Экология, геология және табиғи ресурстар вице-министрі мәселе Үкімет басшысының назарында екенін және көрші мемлекеттермен келіссөз жүргізілетінін мәлімдеді.
– Бұл проблема жақында Қырғызстан Премьер-министрі орынбасарының Алматыға жасайтын сапарында талқыланбақ. Сондай-ақ біздің Үкімет басшысы Ташкент қаласына барып, келіссөздер жүргізеді. Биыл Көксарайға жылдағыдай су жинай алмаймыз. Сондықтан бар суды барынша үнемдеп, жол картасында көзделген жоспарларды орындауға тиіспіз, – деді С.Қожаниязов.
Жиында жауапты мекемелер су шаруашылығы нысандарын жөндеуді 1 сәуірге дейін толық аяқтау қажеттігі сөз болды. Облыс аумағына су жеткізу кестесіне сәйкес әр канал бойынша 10 күндік кесте әзірлеп, қысқарған күріш алқабының орнына суды аз қажет ететін дақылдар еккен жөн. Аймақ басшысы қала, аудан әкімдеріне су пайдаланушылар кооперативін құру мүмкіндігін қарастыру жөнінде тапсырма берді.
– Шаруалар суды үнемдеп пайдаланудың технологияларына көшуі керек. Мысалы, қазір күрішке қарағанда жоңышқаның бағасы жоғары болып тұр. Бұл өңірдегі басты өнімнен бас тарту емес. Тығырықтан шығу үшін қазірше суды аз ішетін, пайдасы мол дақылдарға бет бұрғанымыз дұрыс болар еді. Кейін күріш егістіктерін қайта орналастыру мүмкіндігін қарастыруға болады. Алдағы уақыта арнайы штаб құрып, әр 10 күн сайын ахуалға сәйкес қарекет жасауға көшеміз, – деді аймақ басшысы.
Сапар барысында Экология, геология және табиғи ресурстар вице-министрі С.Қожаниязов БАҚ өкілдеріне арнап брифинг өткізді. Брифингте белгілі болғандай, қазір Тоқтағұл су қоймасында 8,9 млрд текше метр су жиналып тұр.
– Бұл өткен жылмен салыстырғанда 1,5 млрд текше метрге кем. Шардара су қоймасына былтырғы 1 қазан мен осы жылдың 1 сәуіріне дейін 10,3 млрд текше метр су келеді деп болжағанбыз. Ол да орындалмайтын түрі бар. Жағдай осылай жалғаса берсе, Шардараға бар-жоғы 7,3 млрд қана су жиналуы мүмкін,– деді вице-министр.
Облыстағы Қазалы, Қармақшы, Шиелі, Жаңақорған аудандарының диқандары көктем-күзден қиналып шығады. Су тапшылығының зардабын онша сезіне бермейтін Сырдария мен Жалағаш аудандарында да биыл күріш көлемін шектеу керек.
Сырдария трансшекаралық өзен болғанмен «Кісідегінің кілті аспанда» деп отыруға тағы болмайды. Бұл бағытта жоспарланған жұмыстар бар. Бірақ көп мәселе шаруаның өзіне де байланысты.
Қызылорда облысы
