Тәжік-ауған шекарасын күзету, содырлармен қарулы қақтығыс, есірткі тасымалдаушыларды ұстау – тәжік халқының ғана емес, тәуелсіз еліміздің де бейбіт өмірін, тыныштығын қорғау сарбаздарға жүктелген салмақты міндет еді. Қазақстандық батальонның әр кезеңдегі жеке құрамдары өздеріне жүктелген жауынгерлік тапсырманы жанқиярлықпен орындағаны аңыздай айтылып келеді.
Ең өкініштісі, 1994 жылдың қыркүйегінде содырлармен болған қанды қақтығыста шекарашы Раджан Батырханов қаза тапса, араға жыл салып Ұлттық ұланның 17 сарбазы оққа ұшты. Есімі ерлікпен өрілген бұл жандар Отанымыздың нағыз патриоттары ретінде тарихымызға таңбаланды.
Содан бері де 21 жыл өтіпті. Алматы іргесінде есімі ел есінен өшпейтін есімдер 21-ші мәрте еске алынды. Дәстүрлі шарада шекара қызметінің өкілдері сол қиян-кескі кезеңнің сұсты бейнесін тағы бір мәрте шолып өтті. Сап түзеген сарбаздар алдында қаруластарының ерліктері жайлы сыр шерткен тәжік-ауған ардагерлері жат ел шекарасында жан бергендерді тебірене еске алды.
ҰҚК Шекара қызметі Алматы облысы бойынша департаментінің Қарасай аудандық басқармасында тәжік-ауған шекарасында қаза тапқан батырлар рухына орнатылған ескерткіш бар. Шекарашылар үшін қастерлі саналатын осынау «обелисктің» алдында жыл сайын ақындар өлең оқып, патриоттық әндер шырқалады. Бұл дәстүр биыл да жалғасын тапты.
...Шатқал. Күз.
Жатып алды дымқыл
тұман.
Памир тұр айырылған
нұр-құтынан.
Кешқұрым.
Тәжік қызы қара киген
Келеді жүрегінен
сырғытып ән...
...Шекарашылардың алдында шабыттана жыр оқыған ақын, шекара қызметінің офицері Рауан Қабдолда. Шекарашының рухын шекарашы ғана түсінеді деген ол, қапыда қаза тапқан Раджан Батырхановтың ерлігін өлеңмен аспандатты.
Бұл әні тәжік қыздың
ерлік жайлы,
Ерлік пе?!
Ана үшін бұл ән-қайғы.
Рухтың иісі аңқиды суық
тастан.
Әй, бала! Әнді тыңда,
Біл мән-жайды...
«Тәжік-ауған шекарасы бізге туған жеріміздің қадірін түсініп, Отанға адал қызмет етуге, жауапкершілік пен тәртіпке үйретті. Қаншама жыл өтсе де тәжік-ауған шекарасының ардагерлері бауырлас тәжік елінің шебінде өткен қауіп-қатерге толы күндерді бір сәт естерінен шығармақ емес», дейді «Застава тарландары» республикалық қоғамдық ұйымы Алматы қалалық филиалының төрағасы, запастағы генерал-майор М.Мәжитов.
Осы жылдардың бедерінде сарбаздар рухына сан мәрте салауат айтылып, кітаптар жазылды. Биыл да жиналғандар ескерткішке гүл шоқтарын қойып, батырлар рухына тағзым етті. Кіші буын шекарашыларға тәжік елінің шекарасында өткен тынышсыз күндер туралы баяндалды. Салтанатты шарадан қайтып бара жатқанымызда қолын сермеп өлең оқыған шекарашы ақынның шымыр шумақтары жадымызда жаңғырып жатты.
...Мейірімнің Аруанасы
боздасын да,
Боздасын, шерді аздап
қозғасын да.
«Болмасын енді соғыс»
деп тіледі,
Жалт етті Рух ананың көз
жасында...
Иә, ерім деген елі барда, Ерлік гимні шырқала бермек. Отан-ана оғландарын ұмытпайды...
АЛМАТЫ
