Қазақстан • 03 Наурыз, 2022

Қоғам келбеті сауалдама кезінде аңғарылады

236 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Президент жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институты биыл ақпанда еліміздің барлық өңірінде әлеуметтік мониторинг жүргізіп, халықтың әлеуметтік жағдайын айқындады. Жуырда аталған институт атқарылған жұмысты қорытындылап, «Қоғам келбеті» жобасының аясында мониторинг нәтижелерін БАҚ өкілдеріне таныстырды.

Қоғам келбеті сауалдама кезінде аңғарылады

– Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасын ұсын­ған еді. Бұл ретте біз­дің инсти­тут әлеуметтанулық зерт­теу­лер жүр­гізу арқылы аталған тұ­жы­рымда­­ма­ның жүзеге асуына барынша үлес қо­сып отыр. Мұндай зерт­­теулер бір­не­ше жыл қатарынан қолға алы­нып ке­ле­ді. Биыл біз зерттеу нә­тиже­сін  та­ныс­­тыру мақсатында «Қоғам кел­беті» жоба­сын қолға алдық. Бүгінгі іс-­ша­ра – сол ауқымды жобаның баста­ма­сы деп біліңіздер, – деді аталған инс­­титут директорының орынбасары Алуа Жолдыбалина.

Бұл әлеуметтанулық зерттеулер ақпанның 7-18 күндері аралығында өтіп, оған бас-аяғы 6 800 респондент қатысты. 18 жастан асқан әрбір қазақстандық азаматтың зерттеуге қатысу мүмкіндігін арттыру мақсатында зерттеу әдістемесі бойынша көп сатылы стратификациялық іріктеме түрі қолданылды. Институттың әлеуметтанулық зерттеулер бөлімінің басшысы Жанна Кәрімова осылай деп отыр.

– Үй шаруашылығындағы әрбір рес­пондент квота бойынша жасы, жынысы және ұлты бойынша іріктелді. Сауалдама face-to-face (бетпе-бет) сұхбат форматында жүргізілді. Зерттеу барысында еліміздің 17 өңіріндегі 185 қалалық және ауылдық елді мекеннің тұрғындары қатысты. Іріктеме өңірлердегі халық санына қарай пропорционалды есеп­телді. Респонденттердің әлеуметтік-демографиялық сипаттамаларына назар аударатын болсақ, іріктеме көлемінде Қазақстаның ересек тұрғындарының негізгі параметрлері сақталғанына көз жеткізуге болады. Осылайша, 6 800 респонденттің 60,4%-ы қала тұрғындары болса, қалған 39,6%-ы – ауыл азамат­тары. Соның 55,4%-ы – әйелдер, ал 44,6%-ы – ер заматтар. Ұлттық құрамы бойынша іріктеме жалпы республикалық көрсеткіштерге сәйкес келеді, – деді бөлім басшысы.

Ж.Кәрімованың айтуынша, зерттеудің негізгі нәтижелеріне мән берген жөн. Мәселен, халықтың өз өмірі мен әртүрлі аспектіге қанағаттану деңгейін анықтау мақсатында респонденттерге бірқатар сұрақ қойылыпты.

– Зерттеу нәтижесінде респондент­тердің 65,5%-ы тауарлар мен қыз­мет­­тердің бағасына, 53,2%-ы өз ел­ді мекенінің экологиялық ахуалына, 51,7%-ы жол сапасына, 45,6%-ы ме­­­ди­циналық қызмет көрсету сапасы­на және 44,7%-ы кіріс деңгейіне қанағаттанбайтыны анықталды. Кейінгі 9 ай көлеміндегі өзгерістерге зер салатын болсақ, барлық позиция бойын­ша қанағаттанбаушылық артқанын байқап отырмыз. Осылайша, 2021 жылғы маусым айымен салыстырғанда баға деңгейімен қанағаттанбау көрсеткіші 4,4%-ға, медициналық қызмет сапасымен қанағаттанбаушылық 7,5%-ға, экологиялық ахуалға көңіл толмаушылық 13,1%-ға артты, – деді Ж.Кәрімова.

Өңірлердегі нәтижеге көз жүгіртсек, әсіресе Батыс Қазақстан облысында 86,6% респондент тарапынан, Ақмола облысында 81,8% респонденттен, Атырау облысында 78,9% респондент тарапынан азық-түлік бағалары мен қызмет бағаларына алаңдаушылық бай­қалады. Экологиялық ахуалға көңілі толмайтын респонденттердің салмақты үлесі 4 өңірде тіркеліп отыр: Нұр-Сұл­тан қаласында – 66,6%, Алматы қала­сында – 58,9%, Павлодар облысында – 68% және Қарағанды облысында – 66,4%.

– Респонденттердің жартысынан көбісі, яғни 60,9%-ы мемлекет ха­лық үніне құлақ асады деп отыр. Со­ны­мен қатар сауалдамаға қатысқан аза­маттардың 33%-ы керісінше, мемлекет өз азаматтарының үніне құлақ аспайды, бүгінде бұл қағидат Қазақстанның кейбір аймақтарында толыққанды жұмыс істемейді деген пікірде. Алайда 2021 жылғы маусым айындағы деректермен салыстыратын болсақ, мұндай көзқарастағы респонденттердің үлесі азайды. Оң бағаны көбінесе ауыл тұрғындары, табысы жоғары азаматтар беріп отыр. Қала тұрғындары, табысы төмен және орташа төмен табысы бар азаматтар бұл қағидаттың жұмыс істеуін теріс бағалауда, – деді А.Жолдыбалина.