Төтенше сессияда 35 мемлекет қалыс қалса, бесеуі қарсы дауыс берді. Мәскеудің басқыншылық әрекетін айыптаған құжатқа Беларусь, Солтүстік Корея, Эритрея, Сирия және Ресейдің өзі қарсылық білдірді. Қалыс қалғандар қатарында Кремльдің одақтастары саналатын Куба мен Никарагуа, сондай-ақ көршілес Қытай бар.
Резолюцияда БҰҰ «Ресей Федерациясының Украинаға қарсы агрессиясына қатты алаңдайтыны» айтылған. «Ресей Федерациясынан Украинаға қарсы қару қолдануды дереу тоқтатуды, халықаралық тұрғыда мойындалған шекараларынан бүкіл әскери күштерін жедел, толығымен және ешқандай шартсыз шығаруды талап етеді», делінген қарарда.
Құжаттың заңды күші жоқ. Дегенмен бұл Мәскеу мен оның одақтасы Беларуське халықаралық қоғамдастықтың көзқарасын білдіреді. Қарарды әзірлеуге 90-нан астам елдің өкілі атсалысқан. Оны қабылдау үшін БҰҰ Бас Ассамблеясының үштен екісі қолдауы тиіс еді.
Қарар қабылданғаннан кейін БҰҰ Бас хатшысы Антониу Гутерриш сөз сөйлеп, ахуалға қатысты өз пікірін білдірді. Оның айтуынша, Бас Ассамблея ұстанымын көрсетті. Ендігі жерде БҰҰ Бас хатшысы ретінде оның орындалуына барын салатынын жеткізді.
«Бас Ассамблеяның айтары анық және айқын. Дәл қазір Украинадағы қырғынды тоқтату керек. Дәл қазір мылтықтың дыбысы естілмеу тиіс. Дәл қазір келіссөздер мен дипломатияға кезек беру қажет. Украинаның аумақтық тұтастығы мен егемендігі БҰҰ Жарғысына сәйкес сақталуы керек. Уақыт жоғалтуға болмайды. Қақтығыстың ауыр зардаптары анық көрінеді», деді А.Гутерриш.
Бас хатшы Украинадағы ахуалдың күрделі болып тұрғанын, жағдай алдағы уақытта одан әрі күрделене түсуі мүмкін екенін мәлімдеді. Әр секунд өткен сайын жағдай қиындап барады.
«Соғыстың аймақтық және жаһандық бейбітшілік пен қауіпсіздікке, коронавирустан есін енді жинап жатқан әлемге тигізетін салдарларына қатты алаңдаймын. Бүгінгі қарар басты шындықты көрсетеді. Әлем Украина халқының жапа шеккенін қаламайды», деді ол.
Сондай-ақ А.Гутерриш гуманитарлық көмек қолын созған көршілес елдерге алғыс айтты. Осындай қаржыландырудың арқасында маңызды дәрі-дәрмек пен медициналық құралдар, азық-түлік, таза ауыз су жеткізуге мүмкіндік молайтынын атап өтті.
«Соғыс қимылдарын дереу тоқтатуға және бейбітшілік үшін шұғыл келіссөздер жүргізуге үлес қосу үшін қолымнан келгеннің бәрін жасаймын. Украина халқына бейбітшілік өте қажет. Ал дүние жүзіндегі адамдар соны талап етеді», деді А.Гутерриш.
Украинаның тұрақты өкілі Сергей Кислиц «бұл менің соғысым емес» деген сылтаумен қалыс қалуды жөн көрген елдерге үндеу тастады. «Бұл қате пікір. Жамандық ешқашан тоқтамайды. Жаулап алған сайын араны ашыла береді. Бұған төзсеңіздер, ол одан әрі ілгерілей береді. Қарар жобасы оны Украинада тоқтатуға және одан әрі кетпеуіне қажет қадам», деді С.Кислиц.
Айта кетерлігі, Бас Ассамблеяның төтенше сессиясында сөйлеген спикерлердің бәрі соғысты айыптады. Америка Құрама Штаттарының БҰҰ-дағы өкілі Линда Томас-Гринфилд Біріккен Ұлттар Ұйымының басты мақсаты соғыстың алдын алу екенін жеткізді. Оның айтуынша, Ресей соғыстағы қатыгездікті арттыруға дайындалып жатыр. Осы орайда, Томас-Гринфилд Кремльдің кассеталық оқ-дәрілер мен вакуумдық бомбалар, жаппай қырып-жоятын қару-жарақтарды Украинаға тасымалдап жатқанына тоқталды.
Өз кезегінде Ресейдің БҰҰ-дағы тұрақты өкілі Василий Небензя Украинадағы ахуал соғыс емес, «әскери іс-қимыл» деген сөзін тағы бір мәрте қайталады. Алайда бейбіт тұрғындардың күн сайын қалай қырылып жатқанын көрген халықаралық қоғамдастық мұндай сылтауға құлақ асқан жоқ.
Ресейдің Украинаға басып кіруін айыптайтын құжат бұған дейін БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінде талқыланып, дауыс берілген еді. Дегенмен ол кезде Ресей тарапы қарарға вето қойды. Сондықтан ол қабылданбай қалды. Естеріңізге сала кетсек, БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің бес тұрақты мүшесінде – АҚШ, Ресей, Ұлыбритания, Қытай және Францияда вето қою құқығы бар. Кеңеске мүше 14 мемлекет құжатты қабылдаса да, аты аталған мемлекеттердің біреуі қарсы шықса, онда қарар қабылданбайды.
АҚШ-тың БҰҰ-дағы елшісі Линда Томас-Гринфилд БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі қарары қабылданбағаннан кейін наразылығын жасырған жоқ. «Ресей біздің дауысымызға вето қоя алмайды. Ресей Украина халқына вето қоя алмайды. Ресей БҰҰ Жарғысына вето қоя алмайды. Ресей жауапкершілікке вето қоймайды да, қоя да алмайды», деді ол.
Ал БҰҰ Бас Ассамблеясында ешқандай мемлекетке мұндай басымдық берілмеген. Әрбір елдің бір дауысы бар. Айта кетерлігі, БҰҰ Бас Ассамблеясының төтенше сессиясы 1950 жылдан бері 11 мәрте ғана шақырылған. Соңғы рет 1982 жылы осындай жиын өткен болатын.
