Иә, жоғарыдағы жағдай жанкүйерлердің көңіліне селкеу түсіргені рас. Өйткені кезінде көгалдағы хоккей Қазақстанда керемет қарқынмен дамығанын көзіқарақты оқырмандар жақсы біледі. Жер шарының алтыдан бір бөлігін бауырына басқан Кеңес Одағында Алматының «Динамосына» тең келер команда жоқ еді. Нақты деректерге сүйенсек, 1970-1991 жылдар аралығында КСРО чемпионатының жалауы 22 мәрте желбіресе, жерлестеріміз сол жарыстардың 18-інде жеңімпаз атанды. Тек 1970, 1971, 1974 жылдары Ульяновскінің «Волгасы» мен 1980 жылы Свердловскінің СКА-сына жол беріп, күміс медальды қанағат тұтты. Одақ кубогын бес рет төбесіне көтерді. Еуропа чемпиондары кубогын екі мәрте олжалап, тағы бір рет қола жүлдені қоржынға салды.
Ал Еуропа чемпиондары кубогының тұсауы 1974 жылы Нидерландтың Утрех қаласында кесілген екен. 1991 жылға дейін бұл турнирдің шымылдығы 18 мәрте түрілді. КСРО-ның өкілдері арасынан тек «Динамоның» ғана дүбірлі додада дара шығуға күш-жігері жетті. 1982 жылы Францияның Версалі мен 1983 жылы Нидерландтың Гаагасында алматылықтар алдарына жан салмады. Сондай-ақ топ жарғандар қатарында Германия (7 рет), Англия мен Нидерландтың (4 реттен) және Испанияның (1 рет) клубтары бар. 1985 жылы Германияның Франкенталь қаласында ұйымдастырылған жарыста «Динамоның» ойыншылары қола медальды мойындарына ілді.
Спортсүйер қауым атағы алысқа жайылған «Динамоның» жарқын жеңістерінің барлығын Эдуард Айрихтің есімімен тығыз байланыстырады. Әрине оған ешкім дау айта алмайды. 1964 жылы Поволжьеден Қазақстанға қоныс аударған ол әуелі республикамызда допты хоккейдің өркендеуіне өлшеусіз үлес қосты. Айрих пен Қазыбек Байболовтың тұсында Алматының «Динамосы» КСРО чемпионатында 1 алтын, 4 күміс және 4 қоланы олжалады. Бір рет Еуропа чемпиондары кубогын жеңіп алды. Кейіннен Эдуард Фердинандович көгалдағы хоккейге түбегейлі бет бұрды. Ал спорттың бұл түрінен қол жеткізген табысымыз жайында жоғарыда баяндадық.
Көгалдағы хоккей Олимпия ойындарының бағдарламасына сонау 1908 жылы енді. Сол аралықта КСРО құрамасы бір рет қана жүлдегерлер қатарына қосылды. 1980 жылы Мәскеу Олимпиадасында Одақтың туы астында өнер көрсеткен 16 ойыншының жетеуі қазақстандық клубтың өрендері еді. Олар – Миннеула Әзизов, Сос Айрапетян, Фарид Зигангиров, Олег Загороднев, Михаил Ничипуренко, Александр Мясников және Александр Гончаров. Төрт жылдықтың басты додасында жеңіс тұғырына көтерілген саңлақтардан бөлек, Мұрат Жексенбеков, Саян Шаймерденов, Серік Қалымбаев, Берікқазы Сексенбаев, Біржан Қыдырбеков, Ержан Құмарғалиев және тағы басқа қандастарымыздың жасындай жарқылдағаны күні кешегідей көз алдымызда. Бұл дүлдүлдердің барлығының да есімдері отандық спорт тарихында алтын әріптермен жазулы.
Міне, кезінде КСРО мен Еуропада қарсылас шақ келтірмей, өрелі өнерімен төрткүл дүниеге танылған Қазақстанның көгалдағы хоккейінің қазіргі жай-күйі осындай. Жасыратыны жоқ, спорттың бұл түрі елімізде қалт-кұлт күй кешіп жатқанына талай жылдың жүзі болды. Тоқсаныншы жылдардың екінші жартысында республикалық федерацияның президенті Саян Шаймерденов осы саланың еңсесін көтеремін деп көп тер төкті. Іскер басшының алға қойған мақсаты айқын, жоспары көп еді. Алайда сұм ажал абзал азаматты арамыздан тым ерте жұлып әкетіп, Саян Сафуанұлының бастаған істері аяқсыз қалды. Кейінгі кездері Берікқазы Сексенбаев та көгалдағы хоккейдің көсегесін көгерту жолында біраз еңбектенді. Бірақ одан да әзірге еш нәтиже жоқ. Өкінішті-ақ!
