Индустрия және жаңа технологиялар вице-министрі Берік Камалиев екі күндік іссапармен Ақтөбе облысында болып қайтты. Сапардың алғашқы күні ол жылына 30 млн. кірпіш шығаратын “Ситал-2” ЖШС-інің кірпіш зауытында болды. Зауыт директоры Анарбек Есетовтің баяндауынша, қазіргі таңға құрылыс-монтаж жұмыстарының 97 пайызы жүзеге асырылыпты. Жоба іске қосылғанда 200 жұмыс орны ашылатын көрінеді. Содан кейін вице-министр “Ақтөбе-Орталық” көлік-логистикалық орталығын облыс әкімі Елеусін Сағындықовпен бірге аралап көрді. Бұл – Батыс Қазақстанда жүзеге асырылып жатқан бірден бір ірі жоба. Ол “Батыс Еуропа-Батыс Қытай” халықаралық транзиттік дәлізіне көлік-логистикалық қызметін көрсетеді. Қазір жобаға салынған қаржының 65,5 пайызы игерілген. Астаналық қонақ бұдан басқа “Ақтөберентген”акционерлік қоғамы, Бестамақ мал шаруашылығы кешені, АЙС” ЖШС-нің тауарлы-сүт фермасы, “Восход-Ориел” ЖШС сияқты бірқатар кәсіпорындарда болды.
Ол екінші күні “Қазка” Қазақстан кәсіпкерлері ассоциациясы ұйымдастырған “Қазақстандық үлес: шағын және орта бизнес кәсіпкерлерінің міндеттері мен мүмкіндіктері” атты бизнес-форумға қатысты. Бизнес-форумның Ақтөбе қаласында өтуінің де реті бар. Облыста жүзеге асырылып жатқан жалпы құны 305,5 млрд. теңге болатын сегіз жоба Қазақстанды индустрияландырудың республикалық картасына енгізілген. Биыл инвестиция құны 113,5 млрд. теңге құрайтын жиырма төрт жоба пайдалануға берілмекші. Соның он бірі үстіміздегі жылғы 1 шілдеге дейін іске қосылады. Облыста қазақстандық үлесті ұлғайтудың, отандық тауар өндірушілерді қолдаудың мүмкіндіктері де мол. Сондықтан да бұл шараға екі жүзден астам шағын және орта бизнес және көптеген ірі ұлттық компаниялар, қазақстандық және шетелдік кәсіпорындар өкілдері шақырылыпты.
Бизнес-форумға қатысушыларды Қазақстан кәсіпкерлері ассоциациясының басқарма төрағасы Жұмабек Жанықұлов құттықтап, сөз сөйледі. Ол қазақстандық үлестің дамуында үкіметтік ұйымдармен қатар кәсіпкерлер бірлестігінің рөлі ерекше екенін атап өтті.
– Әлеуметтік-әкономикалық тұрақтылықты сақтау үшін отандық тауар өндірушілерге қолдау көрсетудің маңызы артып отыр. Бүгінгі бизнес-форумды ұйымдастырудағы мақсат – шағын және орта бизнес өкілдерін қазақстандық үлесті дамытудың жоспарларын жүзеге асыруға және отандық тауар өндірушілерді бірігіп қызмет етуге тарта отырып,қазақстандық үлесті ұлғайтуға бағытталған шаралардан хабардар ету. Форумға қатысушыларға ұлттық компаниялар мен жер асты қазба байлықтарын өндіруші кәсіпорындардың 2010 жылғы қазақстандық тауар өндірушілердің жұмыс және қызмет түрлерін тарту жоспарларымен таныстыруға мүмкіндік туғызылады. Сондай-ақ, ұлттық компаниялар мен жер асты байлықтарын өндіруші кәсіпорындардың тауар сатып алуда, қызметтер мен жұмыс түрлерін ұсынуда шағын және орта бизнес өкілдерімен екі жақты келісім жасау алаңы ұйымдастырылады, – дей келіп, ол өз сөзінде қазақстандық өнімдердің бәсекеге қабілеттілігін қалыптастыру және сапасын жақсарту үшін отандық тауар өндірушілердің белсенділігін арттыруға мемлекет тарапынан жағдай жасалып отырғанына назар аударды. Қазақстандық үлесті дамыту бағдарламасына үлкен үміт артылып отырғанын жеткізді.
Бизнес-форумда сөз алған Индустрия және жаңа технологиялар вице-министрі Берік Камалиев қазақстандық үлесті ұлғайтуға бағытталған Үкімет деңгейінде атқарылып жатқан жұмыстар мен шағын және орта кәсіпкерлердің міндеттері мен мүмкіндіктері жайында кеңінен баяндады.
– Қазір еліміз импорт алмастыру және ішкі рынокты тауарлармен, жұмыстармен, қызметтермен дамыту саясатын ұстануда. Мемлекеттік органдар ғана емес, ұлттық компаниялар мен жер асты қазба байлықтарын пайдаланушы кәсіпорындар өзара қоян-қолтық жұмыс істей отырып, қазақстандық үлесті ұлғайтуы тиіс. Өткен жылы Елбасы “Қазақстандық үлесті дамыту туралы” заңға қол қойды. Мен бұл заңның негізгі бағыттарына тоқталғым келіп тұр. Біріншіден, мемлекеттік сатып алуға әкімшілік жауапкершіліктің енгізілуі. Екіншіден, отандық жеткізушілермен тауарлар, жұмыстар мен қызметтер үшін жасалатын келісім-шарттарға алдын-ала және толық көлемде төлем жасалуы керек. Мерзімі 30 күннен аспауы қажет.Келесі мәселе – жер асты қазба байлықтарын пайдаланушылардың міндеттемесіне қатысты. Тауарлар мен қызметтерді мемлекеттік сатып алу тендерлерін тек Қазақстан аумағында өткізу талап етіледі, – деді вице-министр.
Ол сондай-ақ, кейбір ірі жер асты қазба байлықтарын пайдаланушылардың бұлай етпейтінін сынады. Оның мәлімдеуінше, отандық тауар өндірушілерге басымдық беріледі. Қазақстандық жеткізушілер ұсынатын тауарлар мен қызметтер тізімі бар интернет-портал ашылған, оның операторы Қазақстан келісім-шарт агенттігі болып табылады. Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі жанында қазақстандық үлес мәселелері бойынша сараптама кеңесі жұмыс істейді. Сараптама кеңесінде қазақстандық үлесті дамытуға, отандық тауар өндірушілерді қолдауға байланысты өзекті мәселелер шешімін табады, шұғыл шаралар алынады. Қазақстандық тауарлар, қызметтер және жұмыс көлемі үшін өткізілетін тендерлердің заң талаптарына сай өткізілуін әңгіме өзегіне айналдырды. Тендерге қатысушылар жергілікті тауарлар мен қызметтерді пайдалану мүмкіндігі бойынша ынталандырылатын болады. Экономиканың көптеген салаларында тауарларды, қызметтерді, жұмыстарды ұсынатын қазақстандық компаниялар мен кәсіпорындарға басымдылық беріледі .
Индустрияландыру бағдарламасы аясында отандық өндірісшілерді кешенді қолдау бағдарламалары жасалуда екен. Бұған “Инвестор-2020”, “Өнімділік-2020” “Экспорт-2020” және “Бизнестің жол картасы-2020” бағдарламаларын мысалға келтірді. Содан кейін “Бизнестің жол картасы” бағдарламасына айрықша тоқталды. Бұл бағдарлама бойынша биыл 30 млрд.теңге қаржы бөлінгенін, оның толықтай аймақтарға жолданғанын жеткізді. Осы қаржының отандық тауар өндірушілерді қолдауға жұмсалатынын қадап айтты. Импорттық қондырғылар, қосалқы бөлшектер мен жасақтаушы бөліктер кедендік салықтан босатылады. Инвестиция туралы заңға сәйкес мемлекеттік гранттар берілетін болады. Ол жиналғандарды шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау бағытындағы бұдан басқа да бірқатар жеңілдіктерден хабардар етті. Бүгінгі таңда күн тәртібіне қойылып отырған бұл мәселенің ел экономикасы дамуының тездеткіші болатынына көңіл аударды.
Бизнес-форумда шығып сөйлеген Ақтөбе облысы әкімінің орынбасары Александр Дубовенко, “Қазақстандық келісім-шарт агенттігі” АҚ басқарма төрағасының орынбасары Құрманғазы Нұғыманов және басқалар қазақстандық үлесті ұлғайту, орта және шағын бизнесті дамыту мәселелері бойынша өз ойларын ортаға салды. Сондай-ақ, ұлттық және жер асты қазба байлықтарын өндіруші компаниялар мен орта және шағын кәсіпкерлік өкілдерінің екі жақты өзара кездесулері ұйымдастырылып, меморандумдарға қол қойылды.
Сатыбалды СӘУІРБАЙ, Ақтөбе облысы.