Экология • 30 Маусым, 2022

Пластик қаптаманың әлегі

964 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Ғалымдардың пластикалық заттардың табиғи жолмен ыдырауы өте баяу жүретінін айтып дабыл қағып жүргеніне біраз уақыт өтті. Әсіресе мұндай өнімдер әлемдік мұхитқа ағызылып, соның салдарынан пластик қоқыс аралдары пайда болғанын National Geographic секілді журналдар талай мәрте жазды.

Пластик қаптаманың әлегі

Осыған байланысты көптеген алпауыт компания экологияға зиян келтірмейтін, ыдырауы жеңіл құтылар мен қалбырлар шығаруға ден қоя бастады. Өнер­тапқыштар да бұл мәселеге ыстық ықыласпен көңіл бөліп жүр. Бұл ізденіс қаншалықты сәтті жүзе­ге асқаны белгісіз, дегенмен кейін­гі уақытта «эко өнімдер» жиі шы­ғарылып, жарнамаланады.

Мәселен, Coca-Cola компания­сы өзі қолданатын пластикалық құтылар мен өнімдер экологияға зардап әкелмейтінін алға тартады. Мұндай жарнамалық әдісті басқа да үлкен корпорациялар жиі пайдаланады. Бірақ шын мәнінде мәселенің мәнісі мүлдем басқа екені анықталды.

The Changing Markets қоры таяуда зерттеу жүргізіп, Coca-Cola және Unilever секілді ірі брендтердің пластикалық қап­тамасы экологиялық таза екені туралы мәлімдемелері жал­ған екенін анықтады. Әсіресе мұхитқа ағызылатын және қайта қол­данылатын пластикалық өнім­дерді өңдеуден өткіземіз деген секілді жарнамалар да шын­дыққа жанаспайтын көрінеді.

Баяндамаға сүйенсек, өнім­дердің жер-жаһандағы плас­тикалық ластану дағдарысын қалай шешетіні мүлдем түсініксіз және дәлелі жетіспейді. Мұндай қадам тұтынушыларға пластиктің шынайы әсерін жасыру үшін жасалғанын алға тартады.

«Соңғы зерттеуіміз тұтыну­шылар сенетін компания­лар­дың жалған мәлімдемелерін әшкереледі. Бұл айсбергтің жоғары бөлігі ғана. Заң шығарушылар бұл мәселеге байыпты қарауы өте маңызды. Өнеркәсіп плас­тикалық дағдарысты одан әрі жалғастыра отырып, «жасыл өнім» сертификатын иеленеді. Біз әлемді ерікті әрекет етіп жалған нарықтан құтылуға шақырамыз», дейді The Changing Markets Foundations компаниясының менеджері Джордж Хардинг-Роллс.

Баяндама келтірген мәлі­меттерге сай, Ким Кардашьян­ның киім тігетін Skims компаниясының шығаратын іш киім өнімдері де тұтынушыны жаңылыстыратынын алға тартады. Мәселен, оның қаптамасында «Мен пластик емеспін» деп жазылған. Бірақ шағын әріппен тауар 4 типті пластик немесе LDPE-ден (төмен тығыздық­тағы полиэтилен) әзірленгені көрсетілген.

Сондай-ақ Coca-Cola бөтел­келерінің 25 пайызы мұхиттан жиналған пластиктен жасалған деген науқанды жарнамалау үшін миллиондаған қаржы жұмсаған. The Changing Markets қоры өз есебінде аталған компанияның шартарапты пластик заттармен ең көп ластайтынын мүлдем тілге тиек етпейтінін алға тартады.

Экологиялық өнім шығарып жүрміз деп халықты алдап жүр­гендер саны мұнымен біт­пейді. Мысалы, ментос жасайтын Perfetti Van Melle компаниясы табиғатқа зиянсыз қаптама пайдаланатынын айтып жарияға жар салған болатын. Бірақ қорап­шаның алюминий, пластик қосыл­ған қайта қолдануға жарамайтын құрама материалдан жасалғанын мүлдем ескермейді.

Еуропалық одақ пластикалық ас құралдарына тыйым салғаннан кейін Испаниядағы Mercadona супермаркеттер желісі оған балама ұсынудың орнына ас құралдарын «қайта пайдалануға болады» деп өзгерткен.

Ұлыбританияда Tesco компа­ниясы икемді пластик қап­тамасының жаңа, жетілдірілген және «қайта өңдеуге жарамды» екенін мәлімдеді. Бірақ қайта өңдеу үшін тұтынушылар қаптаманы үлкен дүкендерге апаруы керек. Тіпті оның өзінде қайта өңделуі екіталай.

Procter & Gamble компания­сы Head and Shoulders сусабыны бөтелкелері жағажайдан жинал­ған пластиктерден жасал­ған деп насихаттайды. Бірақ іс жүзінде бөтелке көк түске боял­ғандықтан, одан әрі қайта өңдеуге болмайды.

Сондай-ақ көптеген басқа да компания экологиялық таза материалдар қолданатынын алға тартқанымен, олар қолданған пластика қаптамаларды қайта өңдеу қиын немесе мүлдем қайта өңдеуге болмайды.