Қызыл жалынға оранған жердің 60 гектары орманды алқап болса, 330 гектары құмды, сазды жер. Ара-арасында сыңсыған қамысы, шалғын шөбі бар. Қалай дегенмен, тигізген зардабы аз емес.
14 шілде. Кешкі сағат алты шамасында Зайсан орман шаруашылығының күзетшісі Қанат Алипановқа Қара Ертіс орман шаруашылығына қарасты Сегізбай учаскесіне жалындаған өрт еніп кеткенін хабарлайды. Оқыс оқиғаны көрген куәгерлердің айтуынша, қызыл жалын Боран ауылы жақтан келген екен. Тілсіз жау десе, дегендей. Әуелде өрттің қайдан, қалай шыққанын ешкім байқамаған. Желдің екпінімен үдей түскен. Аз ғана уақыттың ішінде күш алған өрт мемлекеттік орман қорының 25, 26, 27-ші алқаптарына түсіп үлгерген.
Табиғат қорғаушылар хабарды ала сала, оқиға орнына аттанған. Алдымен кіші өрт сөндіру кешенінің мамандары шыққан. Оның ішінде Қаратал орманшылығының 12 қызметкері бар. Өртті тоқтату мүмкін еместігін байқаған соң Самар, Катонқарағай аудандарынан қосымша күштер жұмылдырылды. Зайсан қаласының 25 өрт сөндіру бөлімінің әккі мамандары да оқиға ортасынан табылды. Есеп-қисаппен берілген деректерге көз жүгіртсек, ұзын саны 86 адам өртке қарсы тұрыпты. Лапылдаған өртпен он сағатқа жуық арпалысқан олар Біржан ауылына 50 шақырым қалғанда бірақ ауыздықтаған. Өртті сөндіріп болған соң да шоқ қайта тұтанбасын деп, Зайсан орман шаруашылығының мамандары күйген даланы күзетіп қалған.
– Негізі өрт Марқакөл жақтан басталған. Есептеуімізше, 390 гектар аумақты шарпып өтті. Әсіресе қамысқа түскен отты өшіру оңайға соқпады. Ертіс бойымен құлдилап жана берді. Жалаңдаған жалынның жанына жолау да қиын болды. Оның үстіне, шекараға таяу болғандықтан тікұшақ та көтере алмадық. Жалпы, 14 техника, 90-ға жуық адам тілсіз жаумен алысты. Анықталғандай, өрт найзағай отынан шыққан. Негізі, өрттің 90 пайызы найзағайдан шығады. Қалғаны адами фактор, – дейді Шығыс Қазақстан облыстық орман шаруашылығы бөлімінің бас маманы Нұрлан Сәттібаев.
Иә, 390 гектар аумақ аз емес. Қаншама аң-құс өрттің салдарынан ауып кетті десеңші. Қаңқылдаған қаз-үйректің бәрі ұшқан шығар. Әйтпесе, Қара Ертістің бойы тұмса табиғат, жортқан аң, сайраған құс. Өкініштісі сол, масатыдай құлпырып, жайнап тұрған табиғатқа түрлі апаттар осылайша азды-көпті зардабын тигізіп кетеді. Табиғи құбылыс. Уақыт өте өртең жерге де көк шығып, қаз-қалпына қайта келеді. Дейтұрғанмен, тау-тас, орман-тоғай кезген демалушылар да аса сақ болғандары жөн. Бір тал сіріңке мың талды күл ететіндей қауқары барын ұмытпайық.
Шығыс Қазақстан облысы,
Зайсан ауданы
