Жас талантты шебердің мүсіндері ғылыми тілде «гиперреализм» деп айтылғанымен, ол өткен ғасырдағы алпысыншы жылдары Америкада пайда болып, өнерге үлкен сілкініс әкелген. Бір ғажабы, осы бағыттағы мүсіндер қандай да бір атақты адамның балауыздан жасаған бейнесін көз алдыңызға дәл келтіреді. Бүгінде бұл өнер түрі өте жақсы дамыған. Әлемде осы өнермен құбылыс жасаған суретшілер мен мүсіншілердің есімін көп айтуға болады. Алайда бұл өнер біздің елде кенжелеп дамыса да, оның кең өріс алуына жан салып жүрген мүсінші – біздің кейіпкеріміз.
– Маған осындай мүсін жасаудың технологиясын ешкім үйреткен жоқ. Бірақ ата-анам өнерлі адамдар, суретті жақсы салады. Бала кезімнен әкем салған портреттерге қызығып өстім. Ол кісінің қолынан бәрі келеді. Қазақша айтқанда, «қолы алтын» десем болады. Анам да өнерден қара жаяу емес. Менің де бойыма өнер солардан дарыған деп ойлаймын. Жас күнімнен пластилинмен ойнауға әуес болып, сонымен өзім көрген мультфильм кейіпкерлерін айнытпай жасайтынмын. Мектеп бітіргесін Ыбырай Алтынсарин атындағы Арқалық педагогикалық институтына оқуға түсіп, сонда Жарасқан, Молдакәрім, Ғалымжан есімді ардақты ұстаздарымнан дәріс алып, бейнелеу өнерінің қыр-сырын үйрендім, – дейді ол.
Айдос алғаш мүсінін 2009 жылы жасаған. Оған бір кішкене оқиға себеп болыпты. Бірде теледидардан шетелдік гиперреалист шеберлерінің өз президенттері мен атақты адамдардың мүсіндерін жасағаны жөнінде хабар көреді. Әсіресе АҚШ-тың президенті болған Барак Обаманы дәл бедерлеген бейнесін көріп, қатты қызығып, өзі де дәл осындай кейіптегі мүсін жасауды қолға алады.
Жас шебердің қолынан мінсіз шыққан мүсіндердің бірі – Абылай ханның балауыз бейнесі. Әрине, атақты адамдардың бейнесін өмірдегідей айнытпай жасау, анау айтқандай оңай емес. Алдымен ол тұлғаның тіршіліктегі орны, ел арасындағы беделі, қандай еңбектері бар – соның бәрін сараптап алу қажет. Тұлғаның анатомиялық бет-әлпетінің формасын нақты келтіру үшін де біраз ізденіс керек. Осы бағытта Айдос Абылай хан туралы жазылған тарихи дүниелерді оқып, ғалымдардың пікірлерін зерттейді. Суретшілердің портреттерін көреді. Ақыры, ханның бейнесі жасалып біткенде, оны көргендер баһадүр бабамыздың арамызға өзі оралып келгендей айрықша әсерленгені анық. Бұған белгілі әдебиетші ғалым Мырзатай Жолдасбековтің өзі риза болып, дарынды жасқа батасын береді. Оның кезекті жасаған Барак Обама мүсіні де көркем, келісті шыққан.
– Әр өнердің өз қиындығы бар. Тұлғаның парасатты портретін жасауға уақыт пен еңбек керек. Үнемі ізденісте жүресіз. Бір атақты адамның мүсінін толық аяқтауға бір жылға жуық уақыт жұмсаймыз. Маған ғаламтордың көмегі көп тиеді. Жұмысқа қатысты мәліметтерді содан аламын. Алғашқы кездері мүсін жасайтын материалды табу қиын болды. Қазір оны бәрін өзге елден арнайы тапсырыспен алдырамын, – дейді ол.
Біздің кейіпкеріміз осыдан төрт-бес жыл бұрын қысқа мерзім ішінде Қорғаныс министрлігінің тапсырысымен Әскери-тарихи музейге егемендіктің елең-алаң шағында тұңғыш президентіміз бен Кеңес Одағының Батыры, Халық Қаһарманы, алғашқы Қорғаныс министрі Сағадат Нұрмағамбетов екеуінің маңызды тарихи құжатқа қол қойып тұрған сәтін бейнелеген мүсінін жасады. Мұны да жұртшылық жылы қабылдады. Одан соң ұлы Абай атамыздың 175 жылдық мерейтойында балауыздан хакім бейнесін жасап, сыйға тартты.
Бір жағынан, оның «алтын қолынан» шыққан дүниелерді мадам Тюссо музейінде тұрған мүсіндермен салыстыруға болады. Екеуінің де жасалған технологиясы бірдей. Бірақ бір ерекшелік бар: ондағы мүсіндерді 10-15 адамнан жасақталған толық ұжым істейді. Біреуі адамды фотоға түсірсе, екіншісі оған анатомиялық зерттеу жүргізеді. Үшіншісі киімін өлшейді, төртіншісі… тағы осылай кете береді. Ал біздің кейіпкеріміз осыншама қыруар істі жалғыз өзі атқарады. Талантты шебер бүгінге дейін біраз айтулы адамдардың мүсіндерін жасаса да, оған өзі қанағаттана қоймайды. «Енді мен атақтыларды емес, ойымда жүрген қарапайым адамдарды бейнелеу арқылы философиялық астары бар мүсіндер жасағым келеді», дейді ол өз шығармашылығынан сыр тартып.
