«Ауыл балалары жаңа оқу жылын басқа ауылда бастамақ. Біздікінен де кіші ауылда жаңа мектеп салған билік тоз-тозы шыққан Қарақаттағы мектеп мәселесін күрделі жөндеумен шешіп отыр. Ал бізге керегі жаңа мектеп қой», деп хабарласқан ауыл жұртының арзуын тыңдау үшін арнайы бардық.
Тұрар Рысқұлов ауданының орталағы Құлан ауылының тұсында тұрған Қарақат ауылы күре жолдың бойынан тыс жатқан соң ба, жұрттың назарына іліге бермейді. Содан да болар, шағын ауылда үлкен мәселе бар деп ойламаппыз. Жұрт дүрліккенін естіген жергілікті атқарушы билік Құлан ауылының әкімі Еркін Сейітжапаровты, аудандық білім бөлімінің сектор меңгерушісі Бауыржан Самылтыровты Қарақатқа жіберді. Барсақ, біз іздеген адамдар да, мамандар да осында жүр екен. Алдымен тұрғындардың базынасын тыңдадық.
«Ауыл бойынша мақтанышпен айтатын жалғыз ғимаратымыз осы мектеп еді. Сол мектебіміздің қазіргі жағдайы алаңдатпай қоймайды. Көріп тұрсыз ғой. Алпыс жылдай уақыт бұрын бұл мектепті салған адамдардың қазір көзі жоқ. Күрделі жөндеу жұмыстары басталған кезде бәрін көрдім. Кейін келсем, ішіне тас төгіп жатыр екен. Осылайша, іргетас болған, болмағанын түсінбей де қалдық. Бір күні келсем мұның төбесін жауып жатыр. Мауэрлатын (көлбеу ағаш итарқаларға тірек болатын және ғимарат төбесінен түсетін салмақты бөліп көтеруге арналған білеу. Тас қабырғалардың ішкі жоғарғы кесілген тұсында орналасады) айтпай-ақ қояйын. Ал жұмыс сапасыз жүргізілген соң жел тұрса, шатыры ұшады. Сонда мектептің жағдайы не болады? Мұны қандай фирма істеп жатыр? Осы мектепке күрделі жұмыс жүргізіледі деген кезде арнайы келгенмін. Сол кезде: «Әй, жігіттер, бұған тиіспеңдер. Реті келсе, мектеп салып беріңдер. Мұны балабақша ретінде ғана пайдалануға болады» деген едім. Ешкім тыңдамады. Әйтіп-бүйтіп бітіре жатар. Ол жағы белгілі ғой. Бірақ тозған қабырға қашанға дейін шыдайды екен? Бұрынғылар қалай салыпты деп әдейі көргенмін. Іргетастың астында тас та жоқ-ау. Жерге кіріп кеткен. Мектепте асхана жоқ, спортзал жоқ. Мұғалімдерді айыптай алмаймыз. Осы мектептен шыққан небір ғалымдар бар. Мына мектепті қазір көрсем жылағым келеді. Біздің ауыл қашан көгереді? Осы мәселені біржақты шешетін адам бар ма?», дейді ауыл тұрғыны, кейуана Мейрамкүл Оразбаева.
Мейрамкүл Оразбаеваның уәжінен кейін мәселенің мәнісін білуге тырыстық. Күрделі жөндеу жұмыстарын қолға алған бас мергідер – «ЕрК Астана» ЖШС екен. Жұмыс басында жүрген бөлімше басшысынан жұмыстың неге уақтылы бітпегенін, кейуана айтқан мәселелердің қаншалықты рас екенін сұрамақ болдық. Бірақ ол жауап беру түгілі аты-жөнін айтудан бас тартты.
– Жұмыс неге межеленген уақытта бітпей жатыр?
– Ештеңе айта алмаймын мен саған. Мен жауап беруім керек пе?
– Күрделі жөндеу жұмысына жауапты болған соң жауап беріңіз керек емес пе?
– Жоқ.
– Аты-жөніңізді айтсаңыз...
– Айта алмаймын мен.
-Қалай айта алмайсыз?
– Не үшін айтуым керек?
Диалогымыз осылай жалғасып жатқан кезде жауапты маман: «Бауырым, өшіре салсай» деді диктафонды нұсқап. Содан соң: «Мен заң бойынша алдыңда «по любому» жауап беруім керек пе?» деді ол тағы да өз ойын айтып. Атын айтудан бас тартқан маманға бюджеттен бөлінген 107 млн теңгеге жүргізіліп жатқан жұмыстың сұрауы болатынын түсіндіріп бақтық. «Қашан бітеді?» деп сұрағанымызда: «Бітеді, Құдай қаласа» деді селқос қана. Осы сәтте күрделі жөндеу жұмысы жүріп жатқан мектепке келген халық сөзге араласты. Солардың сұрауынан кейін жауапты маманымыздың аты Елнар, өзі бөлімше басшысы екенін білдік. Әйтеуір соңында 31 тамызға дейін жұмысты аяқтайтынын айтты. Алайда шатыры жабылмаған, іші айра-жайра болып жатқан білім ордасындағы жұмыс межелі уақытта аяқталатынына күмәнмен қарайтындар көп.
Енді мектеп алдындағы төлқұжатқа зер салсақ. Мұнда жұмыс күрделі жөндеу жұмыстары 10 тамыз күні аяқталады деп көрсетіліпті. Ал бүгін...
«Күрделі жөндеу жұмыстары еліміздегі конституциялық реформаға байланысты өткен жалпыхалықтық референдум біткеннен кейін басталған болатын. Негізі жұмысты 20 тамызда аяқтауға тиіс еді. Облыстық бюджеттен 107 млн 753 мың теңге бөлінген. Бас мердігердің өкілі осында жүр. Қоғамдық бақылаушылар бар. Біз де жұмыс істеп жатырмыз. Алайда жұмыс межелі мерзімінде аяқталмай кешігуде. Бүгінде онлайн оқытуға рұқсат жоқ. Сол себепті бастауыш сыныптағы 55 оқушыны ауылдық мәдениет үйінің ғимаратында оқыта тұрамыз. Қалған 85 оқушыны автобуспен тасымалдау арқылы көрші Абай ауылындағы мектепте оқытамыз. Бір ай ішінде мәселе шешімін табатын шығар деп отырмыз», дейді аудандық білім бөлімінің сектор меңгерушісі Бауыржан Самылтыров жағдайды түсіндіріп.
Осы сәтте білім бөлімінің сектор меңгерушісінен ауыл тұрғындары талап етіп отырған жаңа мектепті салу қаншалықты мүмкін екенін сұрадық. «Ауылдың демографиялық өсімі сәйкес келмейді. Дегенмен 2024 жылы жапсарлас құрылыс есебінен спортзал, мәжіліс залы, 9 пән кабинеті, асхана, ұлдар және қыздар шеберханасы мәселесі шешімін таппақ», деді Б.Самылтыров.
Білім бөлімі өкілінің сөзін тыңдаған халық тағы да шу ете түсті. «Біздің ауылдан кіші елді мекендерде мектеп салынып жатыр. Демография дегендерің бос сөз» деді жұртшылық ашынып. Ал Бауыржан Самылтыровтың айтуынша, халқы аз деген ауылдардағы мектептер апаттық жағдайда болғандықтан жаңа білім ордасы бой көтерген. Тиісінше Қарақаттағы мектеп апатты жағдайдағы ғимараттардың санатына қосылмаған екен. Уақытында сарапшылар сондай шешім қабылдаған.
Иә, біз барған күні Қарақаттағы мектептің маңында барлық маман жүр екен. Мердігер серіктестіктің өкілінен басқа ешкім мәселені түсіндіруден бас тартқан жоқ.
«Атқарылған жұмыстардың бір парасы жобалық-сметалық құжатта көрсетілгендей болмай тұр. Сол себепті ғимараттың шатыр жағындағы жұмысты тоқтатып тастадым. Жобада көрсетілгендей «парапед» жоқ. Сапа көңіл көншітпейді. Жаңа ғана бір маман келіп кетті. Ол кісі де тура мен айтқан мәселені барынша батырып тұрып жеткізді. Басқа айтарым жоқ. Сол жұмыстарды бұзып қайтадан жасайды», дейді техникалық тексеруші маман Марат Жазықов.
Құлан ауылдық округінің әкімі Еркін Сейтжапаровтың айтуынша, Қарақат ауылында 1 100 халық тұрады. Мыңнан астам халқы бар ауылдағы ағайын осылайша мектеп мәселесіне бас ауыртып отыр.
Бір қызығы, мектеп алдындағы төлқұжатта күрделі жөндеу жұмыстары 10 тамыз күні аяқталады деп көрсетілсе, білім бөлімінің маманы 20 тамыз деді. Ал өзін Елнар деп таныстырған бөлімше басшысы 31 тамызға дейін уақыты бар екенін айтты. Қысқасы, мұндағы құрылысты 31 тамызға дейін аяқтауға пәрмен берілгенін түсіндік. Әйткенмен, білім бөліміндегілердің қазірден қамдануына қарағанда, күрделі жөндеу жұмыстары тағы да бір айға кешігетін секілді. Біз 31 тамыз күні тағы да барып, мектептің мәселесімен танысатын боламыз. Өйткені 31 тамыз күні жұмыс аяқталады дегенді өз құлағымызбен естідік...
Жамбыл облысы,
Тұрар Рысқұлов ауданы
