Ерлік Тайшыбаев – Май ауданының тұрғыны. Шағын тракторды құрастыру идеясы оған бір күнде келе қалған жоқ. Иелігінде өндірістік база, арнайы алаң және металмен жұмыс істеуге арналған құрал-жабдықтары жеткілікті болған соң ауылдастарына техникалық тұрғыдан көмектесуді ойға алыпты. Сөйтіп, алдына бір өзі ондаған жұмыс түрін атқара алатын әрі бағасы арзан шағын трактор құрастырсам деген мақсат қояды. Ауылдық бизнеске техника құрастыру лицензиясын сатып алу қаржылық тұрғыдан тиімсіз әрі үлкен өндіріс ашу да ыңғайсыз. Сондықтан тым болмағанда жылына кемінде 50 трактор шығаратын шағын өндіріс ашсам деп жатса-тұрса армандайды.
Сөйтіп, күндердің күнінде YouTube платформасынан ресейлік инженердің курстарын көзі шалып қалмасы бар ма. Ол жасаған техниканың қарапайымдылығы ұнап, авторға хабарласып қажетті сызбаларын сұрап алған. Ал тракторға қажет қосымша бөлшектер мен қозғалтқышты сатып алу үшін «Бизнестің жол картасы-2025» бағдарламасы арқылы ұтып алған 5 млн теңге грантты пайдаланды.
Бүгінде «Димаш» жеке кәсіпкерлігінің өндірістік базасында «Жұмыскер» деп аталатын 2 шағын трактор құрастырылып шықты. Әмбебап техника 15 түрлі жұмысты атқара алады. Шөпті шауып, жинау, картоп отырғызу, қыста қар күреу сияқты тағысын-тағы ауылдың бір бітпейтін шаруаларын лезде дөңгелетіп тастауға болады.
– Ауылдың тірлігі техникасыз бітпейді. Шөп шабуға, қи ойып, көң шығаруға, қар тазалауға, айта берсең барлығына машинаның көмегі керек. Тракторыма патент алдым. Енді тиеуіш шөміш, қар күрегіштер, арнайы аша жасап жатырмын. Техниканың жебесі 300 килограмдық жүкті үш метрге дейін көтереді. Бұл өзі «метис» трактор болғалы тұр, бірнеше техниканың бөлшектерінен құрастырылған. Белдік темірі мен беріліс қорабын, рулінің колонкасын «Жигулиден» иемденіп алдық, ал қозғалтқышы Қытайда жасалатын «Лифан Брайд» деп аталатын 15 аттың күші бар агрегат. Дөңгелектерін де ескі Ваз көлігінен алдық. Көлікті құрастыруда инженерлік тұрғыдан арзан әрі тиімді жолдарын іздестірдік, – дейді кәсіпкер.
Трактордың базалық түрі 3 млн теңгеден басталады. Айтуынша, соңғы жарты жылда қажетті қосалқы бөлшектер тым қымбаттап кеткен. Сондықтан бағасын біраз үстемелеуге тура келіпті. Бір өзі үлкен тракторлардың жұмысын тындырып жүре беретін шағын техниканың артықшылығы кез келген қуысқа еніп кететіндігінде. Қозғалтқышы бензинмен жүретіндіктен қыста қатып қалады-ау деп қорқудың да қажеті жоқ. Қаңқасы швеллер темірден жасалғандықтан төзімді әрі ауыр, жүк тарту кезінде де басымдыққа ие, деп атап өтті құрастырушы. Мұндай трактордың бүгінде Қазақстан бойынша бірнеше үлгісі кездеседі. Дей тұрғанмен Май ауданында құрастырылатын техниканың көптеген артықшылығы бар. Мәселен, көтергіштің жебесіне бытыра мойынтірек престеледі. Әдетте құрастырушылар ол жерге қарапайым білік қоя салатыны бар. Білік біраз уақыттан соң желініп, жаңартуға тура келеді.
Сағатына 15 шақырымға дейін жол жүретін, салмағы 700 килограмм әмбебап техниканың бірін бүгінде аудандық әкімдік сатып алуға бел байлап отыр. Жақын күндері агрегат арнайы патент алып, сертификатқа ие болған соң оны субсидияланатын ауыл шаруашылығы техникалары тізіміне қосу да жоспарда тұр. Егер техника биыл қыста сынақтан сәтті өтсе, өңірдің ауыл шаруашылығына жауапты мекемелер оны жарнамалау ісіне атсалыспақ ниетте.
Атап өтерлігі, кезіндегі Павлодар трактор зауыты жойылғалы «Жұмыскер» өңірде алғаш болып толық құрастырылған әрі патентке ие болған жалғыз шағын трактор. 2019 жылы қытайлық Wan E компаниясымен келісімшарт негізінде облыс орталығында Қытай елінің машиналары құрастырылады деп күтілген еді. «Павлодар» арнайы экономикалық аймағында салынуға тиіс өндіріс жобасы сол күйі қағаз бетінде ғана қалды. Бұл тұрғыдан алғанда ауыл кәсіпкерінің батыл бастамасы қошеметтеуге тұрарлық.
Павлодар облысы
