Жолдауда айтылған міндеттердің ауқымы мен реформа бағыттары кең, жан-жақты және терең. Жолдаудың тағы бір ерекшелігі, оның бүкіл мазмұны мен орындау бағыттары тек әділеттілік, барлығына бірдей мүмкіндік беру, бәсекелестікті барынша дамыту арқылы шешу көзделген. Бұл заңды да. Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев Президент болып сайланғаннан бастап өзінің басты ұстанымы әділеттілік екенін, онсыз қоғам ешқашан дамымайтынын айтып келеді. Əділеттілік салтанат құрмаған қоғамда тек қайшылық, қиындық пен құлдырау үстемдік етеді. Қоғамдағы барлық келеңсіз жағдайлар: сыбайлас жемқорлық, ұлттық байлықтың теңдей жəне əділ бөлінбеуі, азаматтардың құқықтарының қорғалмауы, заңдардың толыққанды орындалмауы биліктің жүргізген саясатының әділеттілігіне байланысты екені белгілі.
Мемлекет басшысы Жолдауда халқымыз жалпыұлттық конституциялық референдумда, еліміздегі саяси жаңғыру бағдарламасын қолдағанын, ендігі кезекте оның экономикалық өзгерістерге ұласуы керек екенін айтты. Ол сондай-ақ, мемлекет экономикалық еркіндікті қолдап, барлығына бірдей мүмкіндік беретінін, жағдайы төмен азаматтарға барынша қолдау көрсететінін айта келе, ел экономикасындағы қордаланып қалған мәселелерге талдау жасап, одан шығудың нақты жолдарын көрсетті. Президент негізгі басымдықтың бірі жеке кәсіпкерлікті жүйелі түрде қолдау арқылы бәсекелестікті барынша дамыту, ұлттық табысты әділ бөлу екеніне тоқталды. Мемлекеттік қолдау кезіндегі кәсіпкерлерге қойылатын негізгі талап еңбекақы қоры, салық төлемдерін көбейту, атқарылған жұмыс пен қызметтің сапалылығы екеніне баса назар аударды.
Мемлекет басшысы экономиканы реформалауды тездету үшін мемлекеттік басқару жүйесін түбегейлі жаңарту қажет екендігіне тоқталып, үкімет пен жергілікті атқарушы органдар алдына өткір, өзекті, халықтың көкейінде жүрген мәселелерді шешу туралы тапсырмалар берді. Алайда орындаушылық тәртіптің төмендігінен, кейбір басшы қызметкерлердің жауапсыздығынан, мәселенің шешілуі созылып, сөзбұйдаға салынып кетеді. Бұл әрине, халықтың наразылығын тудырады. Сондықтан Үкімет, министрліктер мен əкімдіктер уақыт пен қаражатты шығындайтын қажетсіз рəсімдерді, келісімдер мен кеңестерді барынша азайтып, ауқымды өзгерістерді ашықтық, əділдік жəне өзара сенім арқылы жүзеге асырып, электронды үкімет бағдарламасына, цифрландыруға өткендері жөн. Атқарушы орган басшылары елді мекендерде халықпен жиі кездесіп, атқарылып жатқан жұмыстарға есеп беріп, алда тұрған міндеттер туралы хабарлап отырулары керек. Мұндай кездесулер мен қабылдауларда күнделікті тіршіліктегі түйткілді мәселелерге байланысты ашық ой-пікірлер, ұсыныс-өтініштер айтылады. Оларды есепке алып, орындауын бақылап, келесі кездесулерде қалай орындалып жатқаны баяндалып отырса, халық айтылған ұсыныстардың жерде қалмайтынын түсініп, қоғамдық жұмысқа белсене араласатын болады.
Тыңдай білсең халық – дана. Пікірлесу, ақылдасу, тыңдау барысында айтылған ой-пікірлердің ішінен талай інжу-маржанды теріп алуға болады. Халық жай әңгіменің өзінде саған талай ақыл айтады, талап қояды, міндет артады. Көптеген түйінді мәселелер көпшілік талқысына түскенде өз-өзінен шешімін тауып кетуі де мүмкін. Немесе мұндай кездесулердің алдағы жұмыстарға бағыт-бағдар беруі де ғажап емес. Ең бастысы, жұмыстың осындай бағыты билікті халықпен жақындастырады, халықтың билікке деген сенімін ұлғайтады, елдің бірлігін нығайтады.
Біз биыл елімізде конституциялық реформа өткізіп, Әділетті Қазақстанды құру жолына түстік. Мемлекет басшысы Жолдауда Əділетті Қазақстанды құру жолында түбегейлі жəне жан-жақты реформаларды табысты жүзеге асыру үшін халықтың жаңа сенім мандаты қажет екеніне ерекше тоқталды. Сондықтан да, ол өзінің өкілеттік мерзімін қысқартуға жəне кезектен тыс Президент сайлауына баруға дайын екенін айта келе, Президент мандатын ұзақтығы 7 жылдық бір мерзіммен шектеуді ұсынды. Мен бұл бастаманы қолдаймын. Біріншіден, біз бүгінгі геосаяси жағдайда мемлекетіміздің қауіпсіздігін нығайтып, реформаларды тез әрі тиянақты іске асыруымыз қажет. Екіншіден, 7 жыл – кез келген ауқымды бағдарламаны жүзеге асыру үшін жеткілікті мерзім. Үшіншіден, әлемдегі кейбір елдерде мемлекет басшысының өкілеттігін ұзарту мәселелері көтеріліп жатқан тұста, Қ.Тоқаевтың Президент өкілеттігін қайта сайлану құқығынсыз 7 жылдық бір мерзіммен шектеу туралы ұсынысы Мемлекет басшысының елді демократияландыру бағытын берік ұстанғанын көрсетеді. Төртіншіден, бұл – еліміздің суперпрезиденттік жүйеден түбегейлі кеткенінің айғағы. Бесіншіден, бұл жағдайда Президент мемлекетіміздің стратегиялық дамуына байланысты міндеттерін шешуге барынша жұмыла кіріседі. Сонымен бірге, біз ескі жүйеде ұзақ жылдар жұмыс істеп, бүгінде шеттеп қалған саяси күш өкілдерінің де билікке ұмтылып отырғандарын ұмытпауымыз керек. Президенттің бұл ұсыныстары мемлекетіміздің қауіпсіздігі мен елдегі саяси тұрақтылықты қамтамасыз етіп, қоғамымыздың алға дамуына үлкен серпін береді.
Мемлекет басшысы Мəжілістің жəне барлық деңгейдегі мəслихаттардың сайлауы келесі жылдың бірінші жартысында өтетінін айта келе, конституциялық реформада көзделген өзгерістердің бəрін: саяси Партияларды тіркеу рəсімін жеңілдету, парламент пен мəслихаттарды партиялық тізім жəне бір мандатты округ бойынша жасақтауды жыл соңына дейін заңмен бекітіп, іске қосу қажеттігіне тоқталды. Бұл өзгерістер саяси бəсекені күшейтіп, саяси партиялардың санын арттырады, депутаттардың жаңа легі пайда болып, мəслихаттар мен Парламент жұмысының тиімділігін арттырады.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев алда тұрған міндеттерді айқындап, атқарылатын жұмыстардың басым бағыттарын нақтылады. Президент бастамалары ең алдымен экономиканы дамытуға, халқымыздың әлеуметтік жағдайын жақсартуға бағытталған. Әрбір қазақстандық, әрбір мекеме, кәсіпорын, мемлекеттік қызметкер Президент Жолдауына сай өз орнын таба білуге тиіс. Бәріміз Әділетті Қазақстан құру жолында еселі еңбек пен тынымсыз тірліктің үлгісін көрсетіп, аянбай тер төгейік, ел бірлігін, ынтымағын нығайтып, өз үлесімізді қосайық.
Қуаныш АЙТАХАНОВ,
қоғам қайраткері
