Бала денсаулығы шекарамен шектелмейді

Облыстық балалар аурухана­сының бас дәрігері, медицина ғылымдарының кандидаты Фазылбек Темірханов бастаған дәрігерлер операциядан шаршап шықты. Бірақ көңіл тоқ, операция өте сәтті өтті. Алты жасар баланың бауырындағы жылауықты алып тастады. Бір айдың ішінде дәл осындай диагнозбен бес операция жасалды. Мал өнімдерінен, әсіресе, сүттен жұғатын бұл ауру баланың өміріне аса қауіпті. Отасыз баланың өмірін сақтап қалу мүмкін емес. Қандай ауыр жатқан ауру болса да, об­лыс­т­ық балалар ауруханасының дәрі­герлері сәтсіз ота жасаған емес. Жақында ауыр жарақат ал­ған қыз балаға алты рет ота жасап, ажал тырнағынан алып қалды. Ата-анасының алғысында шек бол­ған жоқ, дәрігерлерге келіп, қай­та-қайта басын иді, батасын берді. – Ата-ана бір қуанса, біз, дәрі­герлер екі есе қуандық. Өйт­кені, бала тірі қалды, денсаулығын дұрыстадық. Бұл – біздің еңбе­гіміздің жанғаны, сол еңбегіміздің рахатын сезіндік. Біз әр баланың өмірі үшін күресеміз, бұл күрес күнделікті үзілмейді, – дейді Фазылбек Сәбитбекұлы. Қазірде облыстық балалар ауруханасының дәрігерлері бала қандай аурумен түссе де оны оңайлықпен ажалға бермеуге күш салады. Әттеген-айы, ата-аналар кейде баланың ауруын асқындырып әкеледі. Әйелдер екіқабат кезде дұрыс күтінбейді. Мұндай жағдайда дәрігерлер бала өмірі үшін ажалмен алысып жатқаны. Жыл өткен сайын медицина саласына мемлекет тарапынан жасалып отырған қамқорлық күшейе түсті. Сонымен қатар, медицина саласы ғылымсыз, ал ғылым интеграциялық қаты­нас­сыз алға баспайды. Бұл қашаннан да аксеома сияқты өзгермейтін үдеріс. Фазылбек Темірханов облыстық балалар ауруханасына бас дәрігер болып тағайындалған соң, ол жұмысты дәрігерлер біліктілігін арттырудан бастады. Бала денсау­лығы – қасиетті ұғым. Ол шекарамен шектелмейді, медицинасы озық елдің ғалымдары үйренемін дегеннің қолын қақпайды. Тәуелсіз достастық елдері арасында медицина саласының озық тәжірибелері жөнінен Беларусь Республикасына қостанайлық дәрігерлердің қызыға қарайтыны рас. – Қазір мұндай әріптестерге тікелей шығуға барлық мүм­кіндіктер бар ғой. Мен 2011 жылы Беларусьтің дипломнан кейінгі оқыту медициналық академиясына хабарласып, үш дәрігерімді сонда жібердім. Бас дәрігердің орынбасары Ольга Сон, реаниматолог дәрігер Әлібек Ақанов және нәрестелер патологиясы бөлімшесінің меңгерушісі Лариса Данченко бір ай оқып, жаңа әдістемелер мен технологияларды меңгеріп келді. Олардың білімімен жаңа оталар жасай бастадық, емдеу тәсілдерін өзгерттік. Нәтижесін бірден берді, – дейді Фазылбек Сәбитбекұлы. «Алтын шыққан жерді белден қаз» демей ме қазақ. Бас дәрігер Фазылбек Темірханов белорустық әріптестеріне қайта шықты. Олардың ғалымдарын, білікті дәрігерлерін Қостанайға шақырды. Медицина ғылым­дарының докторы, профессор Георгий Шичко мен медицина ғылымдарының кандидаты, доцент Юрий Устинов келіп, дәрігерлерді екі апта бойы оқыт­ты, ауыр халде жатқан ауру­лар­ға ота жасап, шеберлік класын өткізді. Облыстық балалар ауруханасының базасында өткен бұл біліктілікті көтеру курсына Фазылбек Сәбитбекұлы бүкіл аудандар мен қалалардағы балалар дәрігерлерін жинады, олардың белорустық ғалымдардан барынша үйреніп қалуына жағдай жасады. Ал өткен жылы белорустық ғалымдар Қостанайға тағы да келді. Олар облыс орталығындағы перинатальдық орталықта қос­танайлық дәрігерлерге бай тәжі­рибелерін тағы да үйретті. Мұның барлығы облыста бала өлімін азайту үшін жасалған шара болатын. Ал Беларусь Рес­публикасында бұл мәселе бойынша жағдай көш ілгері кеткендігін біздің дәрігерлер Георгий Шичко­ның дәрісінен анық аңғарғандай. Қазірде бұрынғы Кеңес Одағы құрамында болған елдер бойынша Беларусьте бала өлімі өте аз тіркеледі. Қостанайда пери­на­­тальдық орталықтар енді құ­ры­лып жатыр. Ал Беларусьте мұн­дай орталықтар баяғыдан бар. Олар баланы ауырмай тұрып қа­рай­ды, аурудың төңіректеуіне жол бермейді. Балалар медицина­сы жүйесіндегі жұмысты солай қа­лыптастырған. Біздің дәрігерлер минс­кілік әріптестерінен перина­таль­дық технологияны үйреніп, меңгерді. – Беларусьтік ғалымдар біздің ауруханада жатқан ауыр халдегі ауруларды көріп, «Жоқ, біз мұндайдан әлдеқайда арылғанбыз. Жан-жақты жұмыс істесеңіздер бұл деңгей әлі-ақ артта қалады» деген еді минскілік әріптесім Георгий Александрович. Біз минскілік дәрігерлермен араласқалы бала өлімін болдырмауға, облыстағы балалар ауруларын азайтуға бел шешіп кірістік. Шүкірлік ететін нәтижеміз бар, – дейді Фазылбек Сәбитбекұлы. Расында, облыста бала өлімі бір жылда 35 пайызға азай­­ған. 2011-2015 жылдарға арнал­ған «Саламатты Қазақстан» бағ­дарламасы бойынша Қазақ­станда бала өлімі 2013 жылы әр мың балаға шаққанда 14,1, ал 2015 жылы 12,3 болуы керектігі межеленген болатын. Облыстағы бала өлімінің көрсеткіші бұл екеуінен де төмендеді. 2013 жылы облыста нәрестелердің шетінеуі әр мың балаға шаққанда 11,9 болды. – Бұл жан-жақты жүргізілген жұмыстың нәтижесі. Өткен жылы еліміздің штаттан тыс бас педиатры Зәуре Оспанованың басшылығымен «Бала жастағы ауруларды ықпалдастыра қарау» мектебі ашылды. Зәуре Мұратқызы өзі келіп, облыстың барлық балалар ауруханалары мен емханалары дәрігерлеріне Дүниежүзі денсаулық сақтау ұйымы ұсынған осы стратегияның мән-жайын түсін­дірді, ол бойынша жұмыс істеу ұстанымдарына үйретті, – дейді Фазылбек Сәбитбекұлы. – Бұл мектеп бойынша балалар арасындағы аурудың барынша алдын алу жағдайы қалыптастырылады. Оған дәрігер, кіші медицина қыз­меткерлерінен бастап, ата-анаға дейін қатыстырылады. Облыстық балалар ауруханасы жыл сайын заманауи медициналық құралдармен жабдықталуда. Өте жетілдірілген жабдықтардың, дәрігер­лер біліктілігінің арқасын­да балалардың сынған сүйегіне ота жасамай-ақ орнына салуға қол жеткізілді. Өткен жылы лизин­гі­лік келісім арқылы 60 миллион теңгеге заманауи жабдықтар алды. Дәрігерлер мұны балалар денсаулығының, оларды аман алып қалудың, мүгедектікке ұрын­дыр­май аман өсірудің басты шарт­тарының бірі деп отыр. Бір жылда облыстық балалар аурухана­сына 13 мыңнан астам бала келіп қа­ра­лады. Соның 6,5 мыңы ем алады. Көрші елдермен интегра­ция­лық қатынастар, үйрену, ық­палдасу облыстық балалар ауру­ханасындағы ілкімді істер осылайша өрістеп отыр деуге болады. Міне, бұл күндері көрші Ресей Федерациясының Қорған облысындағы атақты Илизаров клиникасынан келген мамандар облыстық балалар ауруханасының қызметіне көңіл бөлді. Екі елдің дәрігерлері жылы жүзбен кездесті, бірден ортақ әңгімеге көшті. Себебі, проблема ортақ. Ол – балалар денсаулығы, болашақтың қамы. Нәзира ЖӘРІМБЕТОВА, «Егемен Қазақстан». ҚОСТАНАЙ.