Жырлар да жұлдыздар сияқты. Жырлар да адамдар сияқты. Жұлдызы жанды дейді ғой кейбір таланттар жарқырап таныла бастағанда. Демек әркім өзінше бір жұлдыз, жану-жанбауы өзіне байланысты. Қазақ-қырғыз даласында Баянғали Әлімжановтың жұлдызы жанғалы аз уақыт болған жоқ. Екінші ширек ғасырға жуықтаған болуы керек. Бұл кісінің жұлдызын жаққан – жыр, жырдан шырақ ұстаған ақынның шығармалары енді Алаш даласын былай қойып, әлем аспанына бет алды. Қазақ өлеңінің мерейі мен өрісі өсті деңіз. Бір топ шығармалары, арасында әртүрлі өлеңдері бар, жиырма тілге аударылып даладан – қалаға, өзеннен – теңіз, мұхитқа, құрлықтан құрлыққа озып барады. Және кітаптың атауы қандай десеңізші?! «Жер иісі» аталыпты. Тауып қойған! Қазақ даласының иісі мен рухы, киесі мен жырының сарыны Еуразиядан екінші бір басқа құрлықтардың тілі арқылы сол жақтарда оқылады деген сөз. Баянғали Әлімжановтың шығармашылығы негізінде.
Жыр да жұлдыздар сияқты. Дініне, түріне қарамай, оны барлық адамзат баласы таниды, қабылдай береді. Жанына
жақын тұтып өз тілінде оқып ала жөнеледі. Қай елдің баласы болсын жұлдызға қарап арзу арманын айтады. Жыр оқып, ән тыңдап тебіренеді. Әлімжановтың жырлары да солай, әлемнің жиырма тілі арқылы бірнеше жұрттың аузына, санасына, ойына, рухына көшеді. Өзге далаларда да бүршік жарады. Жеті түнде алқара көкке ұзақ телмірсеңіз, кейбір жұлдыздар жайымен ағып бара жатады ғой. Қазақ аспанын қалдырып қайда бара жатады олар? Басқа елдердің аспанында да жарқырай береді. Дәл Баянғали Әлімжанның жырларындай!
Жиырма тіл дегенде, қырғыз, өзбек, түбі бір түркі халықтарының тіліне аударылған шығар дерсіз. Олар да бар. Ағылшын тілінен бастап, орыс, испан, француз, қытай, араб, түрік, әзербайжан, өзбек, мажар, қырғыз, түрікмен, қарақалпақ, татар, башқұрт, ұйғыр, жапон, моңғол, удмурт тағы басқа тілдерге аударылған әр алуан топ-топ жырлар. Бір тілде жалғыз-жалғыз жырдан емес, бірнеше өлеңнен. Арасында поэмаларынан үзінділер бар.
Жұлдыздар да жырлар сияқты. Әр қырынан жарқырап, әртүрлі сәуле таратады. Бір өлеңді бүгін былай түсінсең, ертең одан да тереңірек ұғуың мүмкін. О, бастапқыда тіпті түсінбеуің де мүмкін. Адам да сол сияқты күрделі құбылыс. Автор терең адам болмаса, шығарма да олай бірнеше қырынан жарқырамайды. Иісі қазақ-қырғыз білетін Баянғали Әлімжанов ақын ғана ма? Жазушы, драматург, жыршы-жыраулығымен қоса манасшылығы неге тұрады бұл кісінің?! Сегіз қырлы, бір сырлы демей ме қазақ?! Тап сондай. Бұл кісінің бірнеше кино түсіруге еңбек сіңірген режиссерлігі өз алдына, сценарийін жазған. Әдебиет және өнер зерттеушісі ретінде де аз еңбек етіп жүрген жоқ. Әлем жұртшылығын абдыратқан пандемия кезінде «Пандемия» деген поэма жазып, онысы жинақ болып шыққанын да жақсы білеміз. Ол туындысы жиырма тілде жарық көрген «Жер иісі» деген осы кітабына да еніпті. Жаһан тілдерінде шыққан кітаптың тағы бір артықшылығы оның мұқабасында да көрсетілген: «Негізінен, әр тілге әртүрлі шығармалар аударылған. Тағы бір ерекшелігі – әлем халықтарына, түгел түркі елдеріне арналған өлеңдері де бар. Адамзатқа үн қатқан қазақ ақынының ізгі жырлары дүниеге қанатын кең жаяр деп үміттенеміз», делініпті.
Шынымен-ақ мұнда «Ағылшын әуендері», «Америка әуендері», «Испан әуендері», «Француз әуендері» сияқты жыр шоғырлары сол халықтардың тілдерінде тұс-тұстан менмұндалайды.
Өлең, жыр, поэмалар жинағы Қарағандыдағы «Глассир» баспасынан шыққаны кеше ғана десе болғандай.
«Альбионның түріп тастап тұманын, Айға атылған арыстандай ағылшын» депті ақын «Ағылшын әуендерінде». Альбионның тұманы түрілгенде аспанынан жұлдыз көрінбеуі мүмкін бе? Кім біледі, Баянғали Әлімжанов сол тұманды жырмен түрер. Сонда... жұлдыздар да жырлар сияқты жарқырайды.
