Көшпелі отырыста арнайы экономикалық аймақтардың тиімділігін арттыру мәселесі талқыланды. Комитет төрағасы Серікбай Трұмовтың айтуынша, елімізде Мемлекет басшысының Жарлығымен құрылған 13 арнайы экономикалық аймақ бар. Мұндай аймақтарды құрудағы басты мақсат – инвестиция тарту, бәсекеге қабілетті өнім шығаратын өндірісті дамыту, жаңа технологияларды іске қосу арқылы импортты алмастыру, өңір тұрғындарын жұмыспен қамту. Қазір арнайы экономикалық аймақтарда 300-ден аса кәсіпорын жұмыс істейді. Бұл кәсіпорындар 21 мыңнан астам адамды жұмыспен қамтып отыр. Сол себептен арнайы экономикалық аймақтардың тиімділігін одан әрі арттырып, түйінді мәселелерді шешу үшін бірлесе жұмыс жүргізілуі қажет.
– Арнайы экономикалық аймақта инфрақұрылым нысандарын салуға бюджеттен 398,7 млрд теңге жұмсалды. Дегенмен әлі де шешімін таппаған бірқатар өзекті мәселе бар. Осыған байланысты біздің комитет биылғы көктемде «Арнайы экономикалық аймақ қызметінің тиімділігін бағалау» тақырыбында дөңгелек үстел өткізген еді. Оның қорытындысы бойынша Үкіметке бірнеше ұсыныс жолданды, – дейді С.Трұмов.
Мәселен, Атырау облысында 2007 жылы «Ұлттық индустриялық мұнай-химия технопаркі» арнайы экономикалық аймағы құрылған еді. Көмірсутек шикізатының басым бөлігі өндірілетін өңірдегі технопарк елімізді шикізат тәуелділігінен арылуға, химия өнеркәсібін өркендетуге септігі тиетін бәсекеге қабілетті өнім шығаруға жол ашуға тиіс. Сондықтан бұл аймақта бірнеше мақсатты іске асыру көзделген. Біріншіден, көмірсутек шикізатын терең өңдеу, қосылған құны жоғары әрі бәсекеге қабілетті мұнай-химия өнімдерін өндіретін әлемдік деңгейдегі зауыттар құру. Екіншіден, серпінді инвестициялық жобаларды іске асыру. Үшіншіден, химия өнеркәсібіне қажетті сапалы өнімдер өндіру жоспарланған.
Әр өңірдегі арнайы экономикалық аймақтың қандай артықшылығы бар? Ұлттық экономика министрінің орынбасары Азамат Әмриннің баяндауына қарағанда, мұндай аймақтарда салық жеңілдіктерінің тиімділігі қарастырылған. Қазір Атырау облысындағы осындай аймақта 16 кәсіпорын тіркелген. Былтырдан бері оның сегізі жұмыс істей бастады.
– Осы кезге дейін мұнайлы өңірдегі арнайы экономикалық аймақтың аумағында инфрақұрылым желілерін жүргізу үшін бюджеттен 176,1 млрд теңге бөлінді. Ал арнайы аймақта тіркелген кәсіпорындар 30 млрд теңгеге жуық салық төледі. Демек бюджеттен қарастырылған қаражаттың 17,3 пайызы салық түрінде кері қайтарылды. Қолайлы салық режімі енгізілуінің нәтижесінде арнайы экономикалық аймақтағы кәсіпорындар 2011 жылдан бері 78 млрд теңгеге жуық қаражатын үнемдеді, – дейді Азамат Әмрин.
Сенаторлар мұнайлы өңірдегі екі нысанның жұмысымен танысты. Алғашқысы – арнайы экономикалық аймақтағы полипропилен шығаратын кешен. Бұл кешен екі кезеңнен тұрады. Бірінші кезеңі – полипропилен өндірісін құрып, жылына 500 мың тонна өнім шығару. Екіншісі – полиэтилен өндірісі. Кешен құрылысын жүргізуге жалпы ауданы 193,55 гектар жер телімі бөлінген. Бұған қосымша көлік қатынасына арналған темір жол, станса, сұйытылған пропанды құю эстакадасы, автомобиль үшін кірме жол бар. Ал 71,29 гектарда сумен, электрмен және газбен қамту желілері тартылған.
Екіншісі – Атыраудағы кабель зауыты. Бұл жоба 2015 жылдан бері «Бизнестің жол картасы-2020» бағдарламасы аясында іске қосылып, жылына телекоммуникация, көлік, құрылыс және мұнай-газ саласына қажетті талшықты-оптикалық кабель шығарылады. Жылына 20 мың шақырымдық талшықты-оптикалық кабель шығарылады. Жобаның құны 715 млн теңгені құрайды. Зауыт жұмысын жолға қою үшін Қытайдан 1 млн доллардан асатын қаржыға сатып алынған жаңа технология орнатылған.
– Біздің зауытта шығарылатын кабель сапалы болуы үшін шикізатты Еуропа елдерінен, АҚШ пен Жапониядан алдырамыз. Кабель шығару ісіне жергілікті мамандар тартылды, – дейді зауыт басшылары.
Атырау облысы
