(жалғасы) өңірлер
САННАН САПАҒА КӨШЕТІН КЕЗ
Ауыл шаруашылығы министрі Ақылбек Күрішбаевтың Солтүстік Қазақстан облысына жұмыс сапары көктемгі егіс науқанының нағыз дүбірлі шағымен тұспа-тұс келді. Бұл кезде Қызылжар өңірінің диқандары белгіленген 300 мың гектар алқапқа майлы дақылдарды орналастырып, дәнді дақылдардың 50 пайызын сеуіп үлгірген болатын. Министр мен облыс әкімі Серік Біләлов Қызылжар, Аққайың және Тайынша аудандарының егіс танаптарын аралап, дала жұмыстарының атқарылу барысымен жан-жақты танысты. Қызылжар ауданындағы “Сервис-Жарс” ЖШС-нің директоры Сергей Клименко тұқым себу барысының тыңғылықты атқарылып жатқанын баяндап берді. Шаруашылық жетекшісі бүгінге дейін 5 мың гектар алқапқа бидай өсіріп келсе, енді бір мың гектарына майлы дақылдар егуді ұйғарыпты. Былтыр бидай сатуда бірталай қиындықтар кезікті. Бір ғана дақыл өсірумен табысқа жетпейтінімізге көзіміз жеткеннен кейін осындай шешімге келдік. Одан ұтпасақ, ұтылмаймыз, деді ол. Ақылбек Қажығұлұлы оның егіншілікті әртараптандыру бастамасын қолдай келіп, биыл елімізде 1,4 миллион гектар жерге майлы дақылдар егілетінін мұның өзі кеңестік кезеңде болып көрмеген көрсеткіш екеніне екпін түсіре айтты. Әлемдік рынокта майлы дақылдарға деген сұраныс артып отыр. Және де бидайға қарағанда бес есе қымбатқа сатуға болады, деді министр. “Әби-Жер” серіктестігінің егіншілері де зығыр, күнбағыс, рапс секілді дақылдардың үлесін көтеруге ынталанып отырғандарын жасырмады.
Солтүстік Қазақстан облыстық тәжірибе шаруашылығында ғалымдармен, ірі агроқұрылым басшыларымен өткен кеңесте министр көктемгі егіс науқанын ұйымшылдықпен өткізу кезек күттірмес келелі мәселе екеніне назар аударды. Егіншілікті әртараптандыруды бірінші кезектегі міндет етіп қойды. Сіздердің бұл жөніндегі ұсыныстарыңызды қолдаймын. Енді саннан сапаға көшетін мезгіл жетті. Бұл – әлемдік рынок талабы. Сонда ғана бәсекеге төтеп береміз. Өкініштісі сол, астық сапасы бізді толық қанағаттандырып отырған жоқ. Мәселен, Қытай балуызы 28 пайыздан кем емес астықты ғана сатып аламыз деген талап қойып отыр. Мұндай астық көлемі Солтүстік Қазақстан облысында 15 пайызды ғана құрайды. Сондықтан, топырақ құнарын сақтау, тұқымды талапқа сай сіңіру, минералды тыңайтқыштармен, гербицидпен қоректендіру, арам шөптермен, егістік зиянкестерімен күрес жұмыстары жоғары технологияларға сай болғаны жөн. Сонда ғана сапалы астық өсіріп, экспорттық үлесті ұлғайта аламыз. Биыл алыс-жақын шетелдерге 6 миллион тоннадай Қазақстан астығы сатылды. Күзге дейін тағы 3 миллион тонна жөнелтетін боламыз.
Бұдан кейін министрдің жолы даңғайыр диқан, Қазақстанның Еңбек Ері Геннадий Зенченконың шаруашылығына түсті. Мұнда егіншілік мәдениетін жетілдірудің, өндіріске ғылым жаңалықтарын енгізудің арқасында жылда бітік егін өсіріледі. Биыл гектар берекелілігін 20-25 центнерден кемітпеу міндеті тұр. Геннадий Иванович істің дұрыс жолға қойылғанын айта келіп, 10 мың тонна астықтың әлі қоймада жатқанын қынжыла айтты. Сапасына еш кінәрәт қоя алмаймыз. Тіпті бағаның көтерілуін күтіп те отырған жоқпыз. Қабырғамызға қатты бататыны, астықты сатып алу бағасы ала жаз бойғы есіл еңбек өз шығынан ақтамайды, деді ол диқан қауымының көкейіндегі проблеманы қозғап. Бидайдың өзіндік құнын 80-90 доллар деп есептеген-нің өзінде екі арадағы делдалдар бағаны тіпті құлдыратып жібереді. Осыған Үкімет тарапынан бір тосқауыл қажет.
Министр астықты сатып алу, сапасын арттыру, тағы басқа мәселелердің жан-жақты ойластырылып жатқанын, соның бір мысалы ретінде элеваторларды көбейтудің қолға алынғанын атады. Биыл жалпы сыйымдылығы 700 мың тонналық бірнеше элеватор салу ұйғарылса, солардың 4-уі Солтүстік Қазақстан облысына тиесілі көрінеді. Мұндай бастаманы жиынға қатысқандар құптай қарсы алды. Өйткені, былтырғы тәжірибе астық сақтау саласындағы кем-кетікті анық байқатты. Өндірілген астықты қайда сиғызарын білмей талайлар дал болды. Оның үстіне астықтың тым ылғалдылығы сал-дарынан кептіру бағасы да шарықтап кетті. Облыстағы 47 элеватор 3 миллион тоннадай астықты ғана қабылдай алады.
БАҚ өкілдерімен өткен бри-фингте А.Күрішбаев 2 миллион тонна астық жарамсыз болып, еш қажетке жарамай қалды деген қауесетті жоққа шығарды. Мұндай алыпқашпа сөздердің еш шын-дыққа жанаспайтынын ашық мәлімдеймін. 60-70 мың тоннадай астықтың есептен шығарылғаны рас. Астық өндірісінде техникалық шығын болмай тұрмайды. Алда астық өндірісі сапасын арттыру жөнінде нақты шаралар тұр дей келіп, тұтастай алғанда, солтүстік аймақтарда көктемгі дала жұмыстарының ұйымшылдықпен атқарылып жатқанына ризашылығын білдірді.
Өмір ЕСҚАЛИ, Солтүстік Қазақстан облысы.
ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ТӘУЕЛСІЗДІКТЕН АЗЫҚ-ТҮЛІК ҚАУІПСІЗДІГІНЕ ДЕЙІН
Соңғы жылдары Батыс Қазақстан облысында энергетикалық тәуелсіздікке толық қол жеткізу мақсатында нақты жұмыстар атқарылып келеді. Орал қаласы төңірегінде Зеленов ауданы Новенький ауылында салынып жатқан газ-турбиналы электр стансасы соған дәлел. Жақында облыс әкімі Бақтықожа Ізмұхамбетов станса құрылысымен тағы бір танысуды жөн көрді.
Бұл жобаның өңір үшін маңызды екендігіне шүбә жоқ. Оның республикалық индустияландыру картасына енгізілуі де сондықтан. Құрылысы өткен жылдың қыркүйек айында басталған станса сағатына 54 МВт. электр қуатын өндірумен қатар, озық технологияның арқасында жылуды босқа ысырап қылмай, қалдықсыз өндірісті де жолға қоймақ. 75 Гкал. мөлшеріндегі қуат Орал қаласында жаңадан салынып жатқан 8, 9-шағын аудандарды жылумен қамтамасыз етуге жұмсалмақ.
Жобаның жалпы құны – 6,4 млрд. теңге. Мердігер “Орион стройсервис” компаниясы дирек-торының орынбасары Сәлімжан Құбаевтың сөзіне қарағанда, қажетті құрал-жабдықтар толығымен сатып алынған. Бүгінгі таңда залалсыздандыру қазандығы орна-тылып, генератор, электрқоз-ғалтқыш, редуктор қондырғыларын құрастыру жұмыстары жүргізілуде. Газ-турбиналы стансаның алғашқы агрегаты шілде айында іске қосылып, сағатына 18 МВт. өнім өндіре бастайды. Стансаның үш бірдей агрегаты желтоқсан айында толық қуатта пайдалануға берілмекші. Қазір құрылысқа 120 адам тартылса, кейін өндіріс орнына 48 адам тұрақты жұмысқа қабылданбақ.
Бүгінде облыс электр қуатының үштен бірін көршілес Ресейден алады. Шыны керек, өңірдегі электр қуатының бағасы респуб-ликаның өзге аймақтарымен салыстырғанда едәуір арзан. Алайда ресейлік қуат берушілердің соңғы жылдары бағаны бірнеше есеге көтеруі оңай тиген жоқ. Сондықтан аталмыш жобаны іске қосудағы басты мақсат – облысты барынша арзан электр қуатымен қамту.
Облыс басшысы құрылыс басында болған кезінде электр қуатының белгілі бір бөлігі Ресейден әлі де сатып алынатынын жасырған жоқ. Бұл оңтүстік аудандарға қатысты жәйт. Себебі, сол аудандарға электр желісі Ресей аумағынан тартылғандықтан, қажетті 10 МВт. электр қуаты сатып алынады. Басқалай шаралардың бәрі кезе-гімен атқарылып жатыр. Соның ішінде аталмыш стансаға қажетті газды арзан бағаға алу жөнінде кезінде “Жайықмұнай” компаниясымен келісімге қол қойылған болатын. Бұл электр қуатының бағасын қымбаттатпауға мүмкіндік береді.
Өңірде Елбасы тапсырмасына сәйкес басқа да өндірістік жобалар үнемі назарда. Соның бірқатары осы Зеленов ауданында жүзеге асырылуда. Облыс басшысы бұл құрылыстардың да барысымен танысып, жобаларды мерзімінде іске қосу керектігіне баса мән берді. Мәселен, Янайкин ауылында “Кроун Батыс” ЖШС салып жатқан 8640 басқа арналған мал бордақылау кешені – республикадағы осындай екі орынның бірі. Оның жобалық құны 3 миллиардтай теңгені құрайды. Ет өнімдерімен облыс халқын қамтып қана қоймай, оны шетке шығаруды көздеп отырған кешен көп ұзамай пайдалануға берілмек. Неміс технологиясына негізделген кешен толық қуатымен жұмыс істегенде, жылына 3454 тоннадай сапалы ет өндірмек. Сонымен қатар 120-дай жергілікті тұрғын жұмысқа тарты-лады. Сол секілді Көшім ауылында бой көтеріп жатқан мия тамырын өңдейтін зауыт та іске қосылатын болады. Щапов ауылында ешкі сүтін өңдейтін ферма да маңызды нысандардың бірі. Оны “ҚазАгро” АҚ арқылы қаржылан-дыру қарастырылуда. Сондай-ақ, 12 мың басқа арналған шошқа кешені биылғы жыл аяғына дейін салынып бітпек. Польша технологиясына негізделген, құны 350 млн. теңге тұратын бұл нысанды қаржыландыру мәселесі шешілген. Осының бәрі өңірдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету бағытында қолға алынып жатқан жобалар. Сондықтан облыс басшысы бұл маңызды мәселелердің үнемі назарда болатынын жеткізді.
Темір ҚҰСАЙЫН.
АРЗАН ГАЗ АУЫЛҒА ДА БАРАДЫ
Таяуда облыс әкімдігінде облыс әкімі Болатбек Қуандықов, “ҚазГерМұнай” БК ЖШС бас директоры Лю Чжи, осы серіктестік бас директорының бірінші орынбасары Біржан Дүйсембеков, облыс әкімінің орынбасары Мархабат Жайымбетов, “Арал Газ” ЖШС директоры Ғалым Жасымбеков, “LPG – Оңтүстік” ЖШС директоры Жанат Досанова және “Байқоңыргаз” ЖШС директоры Жолмырза Райсов арасында облыс тұтынушыларына арзан сұйытылған газ жеткізіп беру туралы меморандумға қол қойылды.
Қол қою рәсімін ашқан облыс басшысы жақында ғана “Торғай-Петролеум” және “ҚазГерМұнай” мұнай компанияларымен осындай меморандум жасалғанын атап өтті. Соның ішінде “ҚазГерМұнай” компаниясының алар орны бөлек. Өйткені, бұл компания Қызылорда қаласын газдандыру жұмысы басталғалы бері оған тікелей атсалысып келеді. Бүгінде ол газды өндіру мен оны сұйылтуды жүзеге асыруда. Жалпы, мұнай өндірумен айналысатын төрт компания билік бастамасына ұдайы қолдау көрсетіп келеді. Міне, тағы да осы газды өндіріп, өңдеуші және оны тасымалдаушы кәсіпорындармен “көгілдір отынды” арзан бағаға жеткізіп беруге келісім жасалып отыр. Бұл облыс халқының әлеуметтік ахуалын жақсартуға айтарлықтай септігін тигізді.
Расында, Жаңақорған ауданында бүгінгі күнге дейін кіші газ баллоны 1 мың, ал үлкен баллон 2 мың теңгеден сатылған. Шиелі, Қазалы, Арал және Қармақшы аудандарында да газ бағасы осы шамалас. Ал, Төретам және Ақай кенттеріндегі газ бағасының бір килосы 95 теңгеден сатылды. Осы келісімге сәйкес бұл жерлердегі кіші баллонды – 620, үлкенін 1240 теңгеге дейін арзандатуға қол жеткізілді.
Сонымен қатар өткенде Байқоңыр қаласына барғанда онда да газ бағасының қымбаттығына көз жеткізгенбіз. Ал ол жердегі халықтың басым бөлігі – жергілікті тұрғындар. Сондықтан да оларды арзан газбен қамтамасыз ету жайы да басты мәселенің бірі болып отыр. Жалпы, қол қойылған меморандумға байланысты газ бағасының килосын 62 теңгеден асырмауға келісілді. Қызылорда қаласында оның бағасы 40 теңге. Яғни, еліміз бойынша алғанда ең арзан газ Сыр елінде. Бұл Елбасының тапсырған міндеттемесінің нақты жүзеге асып отырғанын көрсетеді. Сонымен қатар орайы келгенде бір нәрсені айта кеткен де дұрыс секілді. Ол “Арал Газ” ЖШС тұтынушыларға жеңілдік жасау мақсатында үлкен іс атқарып отыр. Атап айтқанда, газдың өзіндік құны жоғары. Оның тасымалдау, тиеп-түсіру, жұмысшылардың еңбекақысы секілді шығындары көп. Соған қарамастан серіктестік газдың бағасын көтермеуді мойнына алған.
Сөз ретінде облыс басшысы мұнай компанияларының барлық бастамаларға ықпал етіп, көмек көрсетіп келе жатқанын жеткізді. Нақтырақ айтқанда, облыс басшылығымен меморандумға отырған “Саутс Ойл” компаниясы қазіргі заман талабына сай теннис орталығын салуға кірісті. Ол биылғы желтоқсан айында пайдалануға беріледі. Келесі жылы тағы да төрт кешен салу жоспарда бар. Осындай жақсы бір істі газ тасымалдаушы үш кәсіпорын да қолға алып отыр. Ол облыстың барлық аудандары мен ауылдарында тұратын халықтың әл-ауқатын арттыруға септігін тигізбек. Осы орайда облыс басшысы “ҚазГерМұнай” компаниясының игілікті істері туралы тағы да бір айтып өтті. Соның ішінде бұл компания қаладағы орталық алаңды қайта жаңғыртты. Мемлекеттік рәміздерді алуға көмек көрсетті. Н.Бекежанов атындағы театрды күрделі жөндеуден өткізуге атсалысты. Айта берсе, компанияның мұндай істері көп-ақ. Ал ең бастысы, ол қалаға газ құбыры мен 420 млн. текше метр “көгілдір отынды” жіберуді жүзеге асыруда. Қазір оның екінші кезеңі жүргізілуде. Бұл жұмыс аяқталғанда халықтың жағдайы едәуір жақсаратын болады. Алдағы жұмыс жоспарында облыс аумағында барлық май құю бекеттерін газға көшіру де ойда бар. Көлікті “көгілдір отынға” көшіру ең алдымен экологиялық ахуалды сауықтырса, екінші жағынан, оларды арзан отынмен қамтамасыз етуге қол жеткізіледі. Бүгінде “Батыс Еуропа – Батыс Қытай” халықаралық транзиттік автожолы салынып жатқанын ескерсек, бұл шара облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуына айтарлықтай үлес қосатын болады.
Өз кезегінде меморандумға қол қоюшылар атынан сөз алған Лю Чжи мен Жолмырза Райсов облыс басшылығына ұдайы қолдау көрсетіп келе жатқаны үшін ризашылықтарын білдірді. Аймақ халқының әлеуметтік ахуалын жақсартуға бағытталған мұндай бастамаларға мұнай компаниялары мен тасымалдаушы кәсіпорындар қолдан келетін барлық мүмкіндіктерін жасайтындықтарын жеткізді.
Еркін ӘБІЛ, ҚЫЗЫЛОРДА.
СЕРІКТЕСТІКТЕГІ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЖЕЛІ
“Нитрохим” корпорациясына қарасты Алға қаласындағы “Нитрохим” ЖШС жаңа өндірісті пайдалануға берді. Облыс әкімінің орынбасары Роза Кемалова мен “Нитрохим” корпорациясының президенті Хакім Истамов символдық лентаны кесті. Содан кейін арнаулы тетікті басып, “Аммонит 6 ЖВ” жарылғыш заттарын шығаратын жаңа технологиялық желіні іске қосты. Бұл – облыста еліміздің индустриялық-инновациялық бағдарламасы аясында жүзеге асырылып отырған “Рамазан” құс фабрикасынан кейінгі екінші жоба.
Жалпы, “Нитрохим” ЖШС еліміз бойынша жарылғыш заттар шығаратын бірден-бір кәсіпорын. Сондықтан да оның өнімдеріне сұраныс жоғары. Сол себепті де жаңа өндіріс Қазақстанның үдемелі индустриялық-инновациялық бағдарламасына енгізілген. Әсіресе, тау-кен өнеркәсібі қарқынды дамып отырған біздің облыстың жарылғыш заттарға деген қажеттілігі күн санап артып келеді. Мұның өзі кәсіпорынның өнімдерін өткізетін рынок іздеп әуре болмайтынын аңғартса керек. Бұған дейін “Аммонит 6 ЖВ” жарылғыш заттарын шеттен алып келген облыстағы тау-кен өнеркәсібі кәсіпорындары енді ат сабылтып, артық қаржы шығындап көрші Ресейге көз салмайтын болды. “Аммонит 6 ЖВ” жарылғышын ТМД елдері арасында тек Ресей ғана шығарады екен. Алайда, ол 32-90 см. көлемінде қағаз қорапты патрон түрінде өндіріледі. Ал, серіктестіктің өнімі полиэтилен дорбада шығарылады. Бұл сулы ұңғымаларда, шахталарда пайдалануға қолайлы. Күні кешеге дейін “Нитрохим” ЖШС жарыл-ғыш заттардың небәрі үш-ақ түрін шығарып келсе, тұсауы кесіліп отырған өндіріс бәсекелес-тікке қабылетті жарылғыш заттардың қырыққа жуық түрін өндіруге мүмкіндік береді. Бұл жобаға 75,0 млн.теңге инвестиция салыныпты. Кәсіпорын еліміздің жылына қажет етіп отырған 4 мың тонна өнімін артығымен жабады. Мұның өзі 100 пайыз импорт алмастыру және қазақстандық үлесті ұлғайту болып табылады. Жаңадан іске қосылған өндірістің жылдық қуаты әзірге 400 тонна осындай жарылғаш зат шығаруға жетеді. Болашақта қосымша қондырғылар сатып алу арқылы оның көлемін арттыруға бағыт ұсталуда.
Жаңа өндіріс патрондық жарылғыш зат-тарды тапсырысшылардың сұранысы бойын-ша шығарады. Өндірістің іске қосылуымен жаңадан 50 жұмыс орны ашылған. Мұнда өнімге тапсырыс беретін әріптестер арасында іскерлік қатынастарды жүйеге түсіру жұмыс-тары да қолға алынған. Алайда, өнім өткізуге байланысты жергілікті биліктің де көмегі қажет. Облыстың атқарушы билігі бұл бағытта барлық мәселелер бойынша қолдау болатынына сендіріп отыр. Мұның өзі көңілге демеу, әрине.
Зауыт құтылы тротил шығаруды қолға алмақ. Сондай-ақ, жиналып қалған әскери мақсаттағы жарылғыш заттарды қайта өңдеуді де жолға қоймақ. Ол үшін осы жұмыстарға жарияланатын тендерді ұтып алу қажет. Хакім Исламұлының айтуынша, зауыттың бірегейлігі сол – еліміздегі әскери салада мерзімі өткендіктен жоюға жататын тротилді қайта өңдеп, жаңа өнімдер шығаруға мүмкіндігі мол. Тендерді ұтқан жағдайда, өздерінің өнімдерінің өзіндік құнын арзандатуға алғышарт жасалады және 200 жаңа жұмыс орны ашылады деп күтілуде. Сондай-ақ, жақын күндерде мұнда эмулсионды жарылғыш заттар шығаруға қол жеткізілмек. Ол үшін америкалық ауыр жүк мәшинесіне орнатылған жылжымалы кешен сатып алынған. Бұл – осындай өнімді шахта, карьер, ұңғы сияқты жару жұмыстары жүргізілетін жерлерде тікелей дайындауға қолайлы. Кәсіпорында өндірісті кеңейтудың басқа да жолдары қарастырылуда. Ондағы мақсат – осы өндіріс алаңында Қазақстандағы жарылғыш заттардың барлық түрін шығаратын алғашқы комбинат құру болып табылады.
Сатыбалды СӘУІРБАЙ, Ақтөбе облысы.
ҚҰРЫЛЫСҚА ҚҰНТТЫ КӨЗҚАРАС
Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың биылғы Жолдауында халықты сапалы әлеуметтік және тұрғын үй-коммуналдық қызметтермен қамтамасыз ету бағытындағы міндеттер айқындалғаны белгілі. Тапсырманы жүзеге асыру мақсатында Үкіметтің бастамасымен бүгінде сәулет-құрылыс саласын жандандыру жедел қолға алынған. Бұл бір жағынан қазақстандықтардың әлеуметтік жағдайының оң шешілуіне өзіндік ықпал етпек.
Бағдарламаны орындаушы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі мен Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігі таяу жылдары саладағы нақты шараларды жүзеге асыратын жұмыс тобын құрып, оның алғашқы кеңесі Талдықорған қаласында өтті. Кеңесте әңгіме “Құрылыс индустриясы мен құрылыс материалдары өндірісін дамытудың 2010-2014 жылдарға арналған салалық бағдарламасы” төңірегінде өрбіп, оның міндеттері мен мән-маңызы ашып көрсетілді. Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Өнеркәсіп комитеті төрағасының орынбасары А.Жұмағұлов, Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігі төрағасының орынбасары Ж.Әкімжанов бастаған жұмыс тобының мүшелері аталған бағдарламаны орындауға байланысты өңірдегі сәулет-құрылыс саласын жандандырудағы міндеттерді саралады.
Облыс әкімінің бірінші орынбасары Амандық Баталов облыста тасқыннан зардап шеккен Қызылағаш пен Егінсуды, Ақтоған елді мекендерін қоспағанда биыл 610 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілетінін жеткізді. Осыған аталған үш ауылда салынатын 40 мың шаршы метр баспананы қосса, ағымдағы жылы саладағы атқарылатын жұмыстар ауқымды болмақ.
Өңірде “100 мектеп, 100 аурухана” бағдарламасымен білім саласындағы нысандар толығымен іске қосылса, денсаулық сақтау саласындағы бірнеше аурухананың құрылысы аяқталуға жақын. Талдықорған қаласының оңтүстігіндегі әмбебап спорт сарайы мен зияткерлік мек-теп осы күзде пайдалануға беріледі деп күтілуде. Сонымен қатар “Балапан” бағдарламасымен 2014 жылға дейін 121 балабақша құрылысын бастап, пайдалануға беру көзделген. Нәтижесінде 2014 жылы бүлдіршіндерді балабақшамен қамту жайы едәуір жақсармақшы. Осы жұмыстардың тиянағын келтіру мақсатындағы құрылыс индустриясы мен құрылыс материалдарын шығаратын нысандардың жұмысы ұтымды үйлестірілген. Қазіргі кезде өңірде ірі 50 кірпіш зауыты өз жұмыстарын үздіксіз жалғастыруы осыған дәлел.
Құрылыс саласын қарқынды жүргізумен қатар жиында оның сапасына ерекше мән беру қажеттігі ортаға салынды. Жалпы Мемлекет басшысының биылғы Жолдауындағы Үкіметке тапсырылған индустриялық-инновациялық жобалардың жүзеге асырылуына байланысты жұмыстарды жүйелеу айқындалды. Бағдарламаны таныстырудан кейін сәулет-құрылыс саласы жетекшілері мен кәсіпкерлер, мердігерлердің сұрақтарына жауап беріліп, құрылыс пен сәу-летке қойылатын талап, жобалау ісін реттеу мәсе-лелер де кеңінен сөз болды.
Күмісжан БАЙЖАН, Алматы облысы.
ТИІМДІ ЖОБАҒА ҚАРЖЫ ТАБЫЛАДЫ
Ауыл шаруашылығының да, ауылдың да еңсесін инвестициялық жобалар көтереді. “ҚазАгро” ұлттық басқару холдингі” акционерлік қоғамы басқармасының төрағасы Асылжан Мамытбеков және “Казагрофинанс”, “Мал өнімдері корпо-рациясы”, “Аграрлық кредиттік корпорация” акционерлік қоғамдарының жетекшілері, Қостанай облыстық әкімдігі және ауыл-шаруашылығы басқармасының басшылары мен мамандары об-лыстағы жүзеге асырылып жатқан инвестиялық жобалардың бірқатарын аралап көрді. Ауылшаруашылық өнімдерін ұқсататын кәсіпорындардың қуаты да, мазмұны да әртүрлі. Федоров ауданындағы Шаңдақ ауылында “Тұрар” жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 1 мың бас сауынды сиыр ұстайтын ірі қара фермасының құрылысын жүргізуде. Бұл алдымен ауылдағы ағайынға 20 жұмыс орнын ұсынатын болады, сонымен қатар сүт зауыттарының да қуатын арттыруға мүмкіндік береді. Ал Қарабалық ауданындағы құс фабрикасы бройлер етін өндіруге бағытталған. 2 957 миллион теңге қаржыға түсетін кәсіпорын жылына 12 мың тонна құс етін өндірумен қатар, 150 қосымша жұмыс орнын да қамтамасыз етеді. Ал Қостанай ауданындағы Жданов селосына орналасқан құс фабрикасы бройлер етін өндіріп қана қоймай, оны ұқсататын болады. Қостанай ауданының орталығындағы “Қарасу-Ет” жауапкершілігі шектеулі серіктестігі салып жатқан мал сою және ет өңдеу кешені жылына 5,4 мың тонна етті түрліше ұқсататын болады. Ал Қостанай ауданының Краснопартизан поселкесінде “Ермек и К” жауапкершілігі шектеулі серіктестігі жарты жылдан кейін 6 мың тонналық көкөніс сақтау қоймасын іске қоспақ. Міне, осының барлығы да “ҚазАгро” акционерлік қоғамының қаржы-ландырылуының арқасында мүмкін болды. Жалпы, Қостанай облысында өткен 2009 жылы “КазАгроның” қаржыландыруымен 8 инвестициялық жоба іске қосылған болатын. Міне, осы жылдың аяғына дейін 9 жоба тағы да жүзеге асады. Оның барлығына 13 миллиард теңге жұмсалды.
–Жеңілдікпен берілетін “ҚазАгроның” несиесі өте қолайлы. Соның арқасында көкөніс сақтайтын қойманың құрылысы жарты жылда бітіп қалатын болды. Ал өз өңірімізде өсірген картоп пен капустаны, басқа да көкөніс түрін сақтап, қыста тұты-нушыларға ұсынамыз. Бұл әрі оларға арзан әрі оның нәрі де жақсы сақталады. Біздің жабдықтар мен техникалардың барлығы да Германиядан алынған, – дейді кәсіпкер Төлеген Жайлаубаев.
Кәсіпкерлермен кездесуде облыс әкімінің орынбасары Нұралы Сәдуақасов жүзеге асқан инвестициялық жобалардың барлығы да өңір экономикасының көтеріліп, азық-түлік молшылығын жасауға қосар үлесі мол екенін атап көрсетті. Сонымен қатар құс фабрикалары мен ет, сүт өңдейтін кәсіпорындар облысқа ағылып келіп жатқан импорттық тауарларды алмастыратын болады. “ҚазАгро” ҰБХ” АҚ-тың басқарма төрағасы А.Мамытбеков қаржыны ауыл шаруашылығы үшін маңызды бастамасы бар және кепілдік бұйымы жеткілікті, құжаттарды дұрыс толтырған, ең бастысы бизнес-жоспарды сауатты жасаған кез келген кәсіпкердің ала алатынын тағы да еске салды. Төраға қаржы жұмсайтын кәсіпкер өзі жасаған бизнес жоспарының тиімділігін алдымен ескеруі қажеттігін де ескертті.
– Кәсіпкерлер бірден 1000-2500 бас сиырға арналған тым қуатты кешен салмай-ақ, істі шағыннан бастаған дұрыс. Қазақстанда жылына бес миллион тоннадай сүт сауылады, соның тек 1,5 миллион тоннасы ғана өңделеді. Сондықтан тұрғындардың қолындағы сүтті жиып алатындай шағын сүт өңдеу зауыттарын ашу жағын да ойластырғаны дұрыс,–деді ол.
–Қостанай облысында жылына 600 мың тонна сүт өндірілсе, соның 120-125 мың тоннасы ғана өңделеді. Яғни, облыста осы іс қолға алуға сұранып тұр деген сөз.
Бүгінге дейін Қазақстанда ауыл шаруашылығы саласында 50 миллиард теңгеге инвестициялық жобалар жүзеге асырылуда. Бұл қаржы жыл аяғына дейін 60 миллиард теңгеге дейін жетеді. Ал А.Мамытбековтің айтқанындай, “ҚазАгро” АҚ қаржыландыруды мұнымен шектемейді. Ауылшаруашылық өнімін өндіретін, ұқсататын және бәсекеге қабілетті тауарлар шығаратын тиімді жобаларға несие қашанда беріледі.
Нәзира ЖӘРІМБЕТОВА, ҚОСТАНАЙ.
БАҒА – ТАУАР МОЛШЫЛЫҒЫНА ТӘУЕЛДІ
Жергілікті атқарушы органдар күнделікті қажетті тауарлар бағасын тұрақтандыруға бағытталған жұмыстарды белсенді жүргізіп отырғандығы белгілі. Мәселен, облыста құрылған арнайы комиссия мен үйлестіру штабы тұрақты жүргізілетін мониторинг арқылы бағаның шектен тыс ауытқуына жол бермеуде.
–Бағаның тұрақтылығы тауарлардың молшылығына байла-нысты, — дейді Ақмола облысы әкімінің бірінші орынбасары Қадырхан Отаров. Бізде қазір өсімдік майының 340 тоннасы, қанттың – 398, күріштің – 489, макаронның – 414, картоптың – 5921, ұнның 3610 тоннасы қорланып отыр. Бұл тағамдар 60 күннен бір жылға дейін жетеді деп есептелуде. Сондай-ақ, облыс әкімдігі мен әлеуметтік маңызды тауар өндірушілер арасында 172 меморандумға және бағаның өсуіне жол бермеу жөніндегі келісімдерге қол қойылған. Осының нәтижесінде қаңтар-сәуір айларында 265 миллион теңгенің тауарлы өнімі айналымға жос-пардан тыс қосылды.
Ақмолалықтардың облыс орталығы мен Астана қаласында апта сайын ауыл шаруашылығы тауарларының жәрмеңкесін өткі-зуді дәстүрге айналдыруы да бағаның шарықтауын тежеп отырғанын айтуымыз керек. Мұнда ұсыным да мол, баға да 25-30 пайызға төмен. Сонымен бірге жәрмеңкелер ауыл еңбеккерлерінің өнім түрлерін көбейтуіне, бәсекелестікті күшейту бағытындағы құлшынысын арттыруға әсер етумен қатар, жалпыхалықтық демалыс пен көңіл көтеру шараларына ұласып кететіні көңіл сүйіндіреді.
Бірақ, жәрмеңкелерде тіркелген баға өлшемі жалпы инфляция деңгейіне әсер етпейтіні, облыстағы тұтыну бағасының индексі облыс орталығы Көкшетау қаласының, курортты Бурабай және Зеренді аудандарындағы баға өлшемімен есептелетіні түсініксіз. Ал, облыс халқының 70 пайызы мекендейтін өзге аудандардағы бағаның төмендігі ескерілмей отыр.
Бақберген АМАЛБЕК, Ақмола облысы.
Орталық мемлекеттік органдардың интернет-сайттары
Қазақстан Республикасының Үкіметі www.government.kz
Ішкі істер министрлігі www.mvd.kz
Қорғаныс министрлігі www.mod.kz
Қоршаған ортаны қорғау министрлігі www.eco.gov.kz
Білім және ғылым министрлігі www.edu.gov.kz
Сыртқы істер министрлігі www.mfa.kz
Денсаулық сақтау министрлігі www.mz.gov.kz
Көлік және коммуникация министрлігі www.mtk.gov.kz
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі www.enbek.gov.kz
Қаржы министрлігі www.mіnfіn.kz
Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі www.mіnplan.kz
Әділет министрлігі www.mіnjust.kz
Төтенше жағдайлар министрлігі www.emer.kz
Мәдениет министрлігі www.sana.gov.kz
Байланыс және ақпарат министрлігі www.bam.gov.kz
Ауыл шаруашылығы министрлігі www.mіnagrі.kz
Экономикалық даму және www.mіnplan.kz
сауда министрлігі -
Туризм және спорт министрлігі www.mts.gov.kz
Мұнай және газ министрлігі www.memr.gov.kz
Индустрия және жаңа технологиялар
министрлігі www.mіt.kz
Статистика агенттігі www.stat.kz