Сақина жүйесі күнді айналып өтетін Кваоар атты ергежейлі планетаның маңында орналасқан.
Бұл жаңалықты Шеффилд университетінің ғалымдары, халықаралық астрономдар тобы жасаған ең үлкен Grand Canary телескопына орнатылған өте сезімтал, жылдамдығы жоғары HiPERCAM камерасының көмегімен ашқан.
Сақиналар суретте кішкентай әрі күңгірт болып көрінеді. Зерттеу барысында ғалымдар күннің айналасынан өзгеше көлеңкені байқап, оның жаңа сақина жүйесі екенін анықтаған.Бұшл ретте ғалымдар одан өзге тағы бір сақина жүйесі болуы мүмкін екенін жоққа шығармады.
Бұл ретте, Күн айналатын сақина жүйелері салыстырмалы түрде сирек кездесетінін атап өткен жөн. Сатурн, Юпитер, Уран және Нептун алып планеталарының айналасындағы белгілі сақиналардан басқа, басқа екі кішкентай планетада - Шарикло мен Хаумеада осындай сақиналар бар. Бұрын ашылған барлық сақина жүйелері өзі айналатын денеге жақын айналады. Сол арқылы сақина спутниктердің пайда болуына жол бермейді.
Кваоардың айналасындағы сақина жүйесінің ерекшелігі – ол жеті планеталық радиустан астам қашықтықта орналасқан. Бұл «Рош шекарасы» деп аталатын максималды радиустан екі есе көп.
«Күн жүйесіндегі жаңа сақинаның ашылуы күтпеген жаңалық болды. Кваоардан соншалықты алыс қашықтықта орналасқан сақинаның табылуы, тіптен, таңғаларлық. Бұл біздің бұрынғы болжамдарымызды жоққа шығарып, сақиналардың қалай пайда болатыны туралы жаңа теорияның ашылуына алып келуі мүмкін», деді Шеффилд университетінің Физика және астрономия ғылымының профессоры Вик Дхиллон.
Бразилиядағы Рио-де-Жанейро федералды университетінің жетекшілігімен жүргізілген зерттеуге әлемнің түкпір-түкпірінен 59 ғалым қатысқан. Бұл зерттеу мақаласы «Nature» журналында жарияланды.
Айтолған ЖҮНІСХАН,
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ студенті
