Коллажды жасаған Қонысбай ШЕЖІМБАЙ, «EQ»
Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі IT-саласын дамыту департаментінің директоры Ерсұлтан Ермановтың пікірінше, мұндағы мақсат – таланттарға бірыңғай инфрақұрылымды қолжетімді ету. Бұл жастардың идеяларын іске асыруға жəне əлемдік нарыққа шығуына мүмкіндік береді.
– Өңірлік хабтарда технологиялық кəсіпкерлікті жетілдіру жəне IT-экспортты арттыру үшін жыл сайын акселерациялық әрі білім беру бағдарламалары ашылады. Былтыр қанатқақты жоба ретінде еліміздің 10 қаласында бизнес-инкубаторларды қолдау жүргізілді. Бұл бағдарлама жастарды технологиялық кəсіпкерлікке бағыттауға жəне қолдауға арналған. Инновацияны жандандыру мақсатында өңірлерде қажетті инфрақұрылым ұйымдастырылды. Биыл өңірлік хабтарды дамыту тұжырымдамасы дайындалып жатыр жəне 7 өңірде IT-хабтың ашылуы жоспарланып отыр, – деді Ерсұлтан Ерманов.
Оның айтуынша, Astana Hub халықаралық экожүйе ретінде өзінің тиімділігін көрсетті. 2022 жылдың қорытындысы бойынша 320 шетелдік компания Astana Hub-қа тіркелуге өтініш берді. Нəтижесінде, 166 мекеме хаб резиденті атанды. Шетелдік қатысушылардың бизнес-жоспарларына сəйкес, 2023 жылғы жалпы экспорттық түсім 200 млрд теңгені құрайды деген болжам бар.
ІТ-мамандарды даярлау да күн тәртібінен түскен емес. Деректерге сүйенсек, былтыр елімізде 25 мыңнан астам IT-маман даярланған. Бұл 2021 жылмен салыстырғанда 10 пайызға жоғары. Көрсеткішті арттыруға осыдан екі жыл бұрын іске қосылған Tech Orda бағдарламасының тигізген септігі зор. Бағдарлама өңірлерде IT-білім беруді дамытуды ынталандырып келеді. Кейінгі екі жылда еліміздің 12 өңірінде 20 бағдарламалау мектебінің ашылуы соның дәлелі. Былтыр 49 IT-мектепке 3 068 грант берілді.
– IT-академиялар Samsung және Huawei сияқты ірі технологиялық компаниялармен бірлесіп іске қосылды. Онда 4 мыңға жуық адам оқыды. Сондай-ақ IT-саласындағы инклюзивті білімге назар аударылады. Мысалы, министрліктің қолдауымен ITeachMe құзыреттілікті дамыту орталығы ерекше қажеттіліктері бар адамдарға арналған бірқатар білім беру іс-шарасын өткізді. Қазіргі таңда түлектер саны 500-ге жуықтады, – деді департамент директоры.
Үкімет технологиялық саясат кеңесінің алаңында үш негізгі технологиялық бағытты анықтағанын білеміз. Олар – MedTech, AgriTech және GreenTech. Ол үшін тиісті IT-технологиялар қажет. Бұл ретте жасанды интеллект технологияларына ерекше мән беріледі. Е.Ермановтың пікірінше, Қазақстан осы салада өз әлеуетін паш етуі керек.
– Жақын уақытта осы бағытқа баса назар аудару жоспарланған. Алғашқы қадамдардың бірі ретінде биыл Жасанды интеллектіні дамыту стратегиясы бекітілетінін айтуға болады. IT-саланы дамыту тұжырымдамасы шеңберінде 2029 жылға қарай отандық IT-нарықты одан әрі қолдау әрі дамыту үшін алдымызда бірқатар мақсат-міндет тұр. Атап айтқанда, цифрлық технологиялардың ел экономикасының өсуіне қосатын үлесін 1 пайызға жеткізу, IT-қызметтердегі жергілікті қамту үлесін 67,6 пайыздан 80 пайызға дейін арттыру, IT-өнімдер мен қызметтер экспортының жалпы көлемін 1,5 млрд долларға дейін ұлғайту, ел экономикасы үшін 250 мың білікті IT-маман дайындау, Tech Orda бағдарламасы бойынша 45 мыңға жуық ваучер беру, өңірлерде 60 заманауи мектеп ашу маңызды мақсат-міндеттердің қатарында, – деп нақтылады Е.Ерманов.
Оның айтуынша, ведомствоның IT-саласында атқарып жатқан жұмысы жалпы екі стратегиялық құжатқа негізделеді. Олар – «Цифрландыру, ғылым жəне инновациялар есебінен технологиялық серпіліс» ұлттық жобасы жəне IT-саласын дамыту тұжырымдамасы.
– Негізгі стратегиялық бағыттардың бірі – IT-қызмет экспортын дамыту. Әлемдегі кез келген мемлекеттің экономикалық табыстылығы оның нарықтағы бəсекеге қабілеттілігімен сипатталады. Мұны дəлелдейтін негізгі көрсеткіш – IT-экспорттың көлемі. Осыған байланысты ұлттық жобада арнайы көрсеткіштер негізгі мақсат ретінде белгіленген. Соның ішінде 2025 жылға дейін IT-экспортын 500 млн долларға жеткізу міндеті тұр. Былтыр Astana Hub резиденттерінің цифрлық шешімдерінің экспорты 165 млн долларға тең болды. Бұған қоса 130 млн доллар көлемінде стартаптарға инвестиция тартылды. Яғни оң динамика байқалып отыр, – деді департамент директоры.
Е.Ерманов отандық кəсіпкерлердің жаһандық нарыққа шығуына қолайлы жағдай жасалып, əртүрлі мемлекеттік қолдау шараларымен қамтамасыз етілгенін атап өтті. Сонымен қатар елімізде экспортқа шығаратын индустриялық-инновациялық мекемелер үшін ақпараттық-коммуникациялық қызметтер бағытындағы шығындардың орнын толтыру тетігі қолданылуда. Бұл тетіктің нәтижесінде былтыр 60 млн теңгеге жуық шығын өтелген.
