Қазақстан – Әзербайжан: Тауар айналымы 461 млн доллардан асты

Кездесудің мақсаты – достас мемлекеттердің жаңа жобаларын жүзеге асыру арқылы екі ел арасындағы байланысты кеңейту. Қазақстандық делегацияны Премьер-министрдің орынбасары – Сауда және интеграция министрі Серік Жұманғарин басқарды.

Әзербайжан – Қазақстанның Оңтүстік Кавказдағы негізгі сауда-экономикалық серіктесі. 2022 жылы екі мемлекет сауда-экономикалық саладағы өзара іс-қимылдың жоғары деңгейін сақтады, осы кезеңде тауар айналымы 461 млн доллардан асты. Бұл ретте тауар айналымының өсуі 2021 жылға қарай 39%-ды құрады, оның ішінде экспорт 30,4%-ға (287,9 млн доллардан 375,3 млн долларға дейін), импорт екі есеге жуық (44,4 млн доллардан 86,6 млн долларға) өсті.

Қазақстанда Әзербайжан ка­пи­талы­ның қатысуымен 1195-тен ас­там кәсіп­орын және 210 бірлескен кәсіп­орын жұмыс істейді. Қазақстан экономи­касына салынған Әзербайжан инвес­ти­цияларының көлемі 365 млн доллардан асады.

Сауда-экономикалық ынты­мақ­тас­­тық жөніндегі Қазақстан – Әзербайжан үкіметаралық комис­сия­сының плен­ар­­лық отырысында әріптестерін құт­тық­тай отырып, Қазақстан делега­ция­сының басшысы, Премьер-министрдің орынбасары – Сауда және интеграция министрі Серік Жұманғарин қонақ­жайлылық танытқан әріптес­теріне алғысын білдіріп, елдер арасын­дағы өзара іс-қимыл векторы Қазақ­стан Пре­зи­денті Қасым-Жомарт Тоқаев­тың Әзербайжанға ресми сапары аясында 2022 жылғы тамызда қол қойыл­ған Сауда-эконо­микалық ынты­мақтас­тық турал­ы келісіммен және ынтымақ­тас­тықты дамытудың 2022-2026 жыл­­дарға арналған кешенді бағдар­ла­масымен айқындалатынын атап өтті.

«Бүгін біз Әзербайжан нарығына 304 млн доллардан астам сомаға қазақ­стандық шикізаттық емес тауарлар­дың 110 түрін жеткізуді пысықтап жатырмыз, олар металлургия, мұнай химиясы, тамақ өнеркәсібі, машина жасау, фармацевтика, құрылыс та­уарлары өнімдері, олардың динамикасын тұрақты негізде қадағалап, кейбір топтар бойынша жақсы өсімді көріп отырмыз. Әзербайжанға экспортты ұлғайту, оның ішінде жүк және жүк-жолаушылар кемелері мен паромдарды, рельстерді және басқа да дайын өнімдерді жеткізу есебі­нен қамтамасыз етілді»,  деді Серік Жұманғарин.

Серік Жұманғарин тауар айналы­мының оң динамикасына тоқтала отырып, Әзербайжанмен дәстүрлі экспорт-импорт баптарынан басқа, қазір тауар айналымы құрылымындағы қазақстандық өңделген өнім үлесінің кезең-кезеңмен ұлғайғаны байқалып отырғанын ерекше атап өтті.

«Бүгінгі таңда Әзербайжан мен Қазақстан – көптеген өңірлік, сондай-ақ ірі транс­ұлт­тық жобалардың бастамашылары және белсенді қатысушылары. Бізді терең тарихи тамыры бар көпжылдық ынтымақтастық және табысты тәжірибемен бекітілген берік бауырластық қатынастар байланыстырады. Біздің елдеріміздің президенттері – Ильхам Гейдарұлы Әлиев пен Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың саяси ерік-жігерінің арқасында екіжақты өзара қарым-қатынастар сәтті дамып келеді және өткен жылдың тамыз айында Қазақстан Республикасы Президентінің Әзер­бай­жанға сапары аясында олар Әзер­байжан Республикасы мен Қазақ­стан Республикасы арасындағы стра­те­гиялық қатынастарды нығайту және одақтастық өзара іс-қи­мылды тереңдету туралы Дек­ларацияға қол қойғаны кездей­соқтық емес», деді Әзербайжан Рес­пуб­ликасының энергетика министрі Парвиз Шахбазов.

Каспий теңізіндегі суай­рық желі­сі бойынша шекаралас елдер бол­ған­дықтан, Қазақстан мен Әзер­бай­жан жүк ағындарының транзиттік байланысын қамтамасыз ету үшін ұдайы күш салуда. Бүгінгі таңда Транскаспий халықаралық көлік бағыты (ТХКБ) басым бағыт және Азияның Еуропамен маңызды байланысы болып табылады.

Қазақстан 2022-2027 жыл­дарға арналған «Тар жерлерді» синхронды жою және орта дәлізді дамыту бо­йынша жол картасы аясында белсенді жұмыс жүргізуде, Ақтау порты базасында «контейнерлік хаб» құрылысы, «Достық – Мойынты» учаскесінде екінші теміржол жолдарының және «Алматы» стансасының айналма теміржол желісінің құрылысы бас­талды, бұл «Алматы» ст. Қазақстан –Қытай көлік дәлізінің өткізу қабілеті аптасына 24-тен 120 пойызға, яғни 5 есеге дейін және контейнерлік пойыздардың жылдамдығын тәулігіне 1500 км-ге дейін арттыру. Бірлескен құжатта Ақтау және Құрық порт­тарын­­да түбін тереңдету жұмыс­тары жос­пар­ланған, паром флотын дамыту бо­йынша шаралар қабылданып жатыр.

Келіссөздер барысында өзара ынтымақтастық бойынша көлік және транзит, логистика, энергетика, байланыс, ауыл шаруашылығы, бірлескен өндірістерді дамыту, мәдени байланыстарды жандандыру, туризм және басқа да бағыттарды дамыту мәселелері талқыланды.

Үкіметаралық комиссия­ның қоры­тындысы бойынша та­раптар бірлес­кен хаттамаға қол қойып, сауда-экономикалық салада екіжақты тиімді жобаларды ілгерілету бойынша нақ­ты уағдаластықтарға қол жеткізді. Қазақ­стандық тарап «KazakhExport» ЭСК» АҚ сақтандыру өтемі­мен стра­тегиялық жобаларды бір­лесіп іске асыру саласындағы кооперацияны кеңейтуге дайын екен­дігін білдірді. Әзербайжан – Қазақстан – Әзербайжан және Қазақстан – Түркия/Еуропа –Қазақстан бағытында Әзербайжан арқылы транзитпен интермодаль­ды теміржол жүк тасымалы сала­сындағы ынтымақтастықты кеңей­ту туралы уағдаластыққа қол жеткізілді. «Цифр­лық Жібек жолы» жобасы аясында Қазақстан мен Әзербайжанды байланыстыратын Каспий теңізінің түбі бойынша талшықты-оптикалық байланыс желілерін бірлесіп салу жобасын іске асыруды жалғастыру туралы уағдаластыққа қол жеткізілді.