Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамашылдығымен ашылған жаңа тұрпатты жоғары оқу орны – Назарбаев Университет қазірдің өзінде жоғары білім саласының ұлттық брендіне айналып үлгерді. Өйткені, еліміздегі кез келген оқушы осы университетте білім алғанды қалайды. Балаларының болашағын күні бұрын ойлайтын ата-аналар балаларын нақ осы оқу орнына түсіру мақсатында ең алдымен оларды еліміздің әрбір аймақтарында ашылып жатқан Назарбаев интеллектуалдық мектептеріне оқуға береді. Сөйтіп, бұл университетте оқудың қамы баланың өзі мектеп бітірместен көп бұрын және алдын ала жасалынған жан-жақты әзірліктермен басталып кетеді.
Назарбаев Университет, міне, осындай биік талабы және ерекшелігімен қазіргі мектеп қабырғасындағы жасөспірімдерді өз болашақтарын күні бұрын ойлауға, алдына ертерек мақсат қойып, оған жетуге талпыныс жасауға тәрбиелеу үстінде. Өз болашағына ерте бастан көз тігетін жастар үшін ол адамды адастырмайтын Темірқазық жұлдызы секілді. Алыстан сәуле төгіп, өзіне шақырып тұрады.
Назарбаев Университет өзінің ашылу сәтінен бастап, елімізге білім берудің халықаралық биік талаптарға сәйкес келетін бұрын-соңды болмаған жаңа жүйесін алып келді. Мұнда жастарға жоғары білім берудің әлемдік үздік ғылыми білім беру тәжірибесі мен ұлттық білім беру жүйесінің артықшылықтары қатар үйлестірілген. Университеттің басқару органы болып Атқару кеңесі, Қамқоршылық кеңесі және Жоғары қамқоршылық кеңесі табылады. Жоғары Қамқоршылық кеңесінің Төрағасы – Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев.
Университеттің негізі 2009 жылы қаланды. 2009 жылдың 17 қазанында оның басшылық құрамының бірінші мәжілісі болып өтіп, оған Премьер-Министр Кәрім Мәсімов төрағалық етті. Осы мәжілісте университеттің 2010-2012 жылдарғы Даму стратегиясы бекітілді. 2010 жылдың күзінде университет «Foundation»дайындау бағдарламасына бірінші студенттерді қабылдады. Осы жылдың 22 желтоқсанында Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісі «Назарбаев Университеттің» мәртебесі туралы Заң жобасын қабылдады.
2012 жылы Астанада жаңа халықаралық университеті халықаралық деңгейде таныстыруға арналған екі күндік семинар болып өтті. Оның жұмысына еліміздің білім саласының басшылығымен қатар Кембридж университетінің вице-канцлері Энн Лонсдейл, Стэнфорд университетінің Қамқоршылық кеңесінің хатшысы Джеффри Уахтел, Лондон университеттік колледжінің вице-провосты Майкл Уортон, сондай-ақ, Сингапур университеті мен басқа да әлемге танымал жоғары оқу орындарының профессорлары қатысты.
Қазіргі күні Назарбаев Университетте бір орталық пен жеті мектеп жұмыс істейді. Олар – Университет алды даярлық орталығы, Инженерлік мектебі, Ғылым мен технологиялар мектебі, Гуманитарлық және әлеуметтік ғылымдар мектебі, Бизнестің жоғары мектебі, Мемлекеттік саясаттың жоғары мектебі, Білім берудің жоғары мектебі және Медицина мектебі. Бұл әрбір мектептің тәжірибе бөлісу мақсатында тығыз қарым-қатынас жасайтын халықаралық әріптесі бар. Ол әріптестер әлемге танымал жоғары оқу орындар арасынан таңдап алынған.
Назарбаев Университет жастарға тек білім беру ісімен ғана шектелмейді. Сонымен қатар, мұнда ғылыми-зерттеу бағытына көп мән беріледі. Қазіргі күні онда үш ғылыми орталық жұмыс істейді. Олар – Назарбаев Университеттің зерттеу және инновациялық жүйесі, Өмір туралы ғылыми орталық және Білім берудің жоғары мектебі жанындағы Білім беру саясаты орталығы.
Мұндағы Назарбаев Университет зерттеу және инновациялық жүйесі қайта жаңғыртылатын энергетикадағы технологиялар саласында жобалар әзірлеумен, энергия үнемдеу мәселелерімен, қоршаған ортаны қорғаудың маңызды мәселелерінде жаңа әдіс-тәсілдерді іздестірумен шұғылданады. Өмір туралы ғылыми орталық дербестендірілген медицина және геномика, регенеративтік медицина және ұзақ өмір сүру, жаһандық денсаулық қорғау мәселелерімен айналысады.
Назарбаев Университеттің ректоры – Шигео Катсу. Бұрын Дүниежүзілік банкте вице-президент қызметін атқарған жапон елінің азаматы Шигео Катсу мырза жапон, ағылшын, француз, неміс, итальян тілдерін жақсы біледі. Ал Қадиша Даирова студенттік істер және халықаралық қатынастар жөніндегі вице-президент қызметін атқаруда. Қ.Даирова бұрын дипломатиялық қызметпен шұғылданған. Осының алдында «Халықаралық бағдарламалар орталығы» АҚ-тың президенті, Қазақстандық менеджмент, экономика және болжам институтының (ҚМЭБИ) даму жөніндегі проректоры, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Халықаралық ынтымақтастық департаментінің директоры қызметтерін атқарған.
Университетке әлемнің көптеген жоғары оқу орындарынан үздік оқытушылар құрамы тартылған. Дәрістер ағылшын тілінде жүргізіледі. Бұл білім ордасы өзінің материалдық-техникалық базасы, білім берудің халықаралық талап деңгейі, оқытушылар құрамының сапасы, алдына қойған стратегиялық бағыты мен оны жүзеге асырудың әдіс-тәсілдері және мүмкіндіктері тұрғысынан алғанда Орталық Азияның білім кеңістігінде баламасыз болып табылады.
Университет, сондай-ақ, өзінің сән-салтанатымен де ерекшеленеді. Бұл білім ордасына алғаш кіріп келген сәтте оның университет екендігін бірден аңғара алмайсың. Өйткені, бірінші кезекте сіздің алдыңыздан іші жасыл әлемге толы ботаникалық бақ ашылғандай болады. Бірақ ендігі сәтте қолдарына оқулықтар мен ноутбуктар ұстаған қыз-жігіттер пайда болған кезде барып қана сіз бұл ғимараттың жаңа тұрпатты «білім мен ғылымның храмы» екендігін аңғара бастайсыз.
Университет құрылысын жобалаған мамандар Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев идеясын өмір шындығына айналу мақсатында аянбастан тер төккендігі бірден көрініс береді. Аркалар, күмбездер, колонадалар... Осының барлығы университетке ерекше бір асқақтықпен қатар сән-салтанат беріп тұр. Әрлеу жұмыстарына жоғары сапалы материалдардың пайдаланылғандығы байқалады. Сонымен қатар, мұнда халқымыздың ұлттық ерекшеліктері де ескерілген екен. Кейбір жерлері ою-өрнектермен безендірілген. Ал, дизайн батыстық стилдің қазіргі замандық барлық талаптарына жауап бере алады. Осының барлығы қосыла келіп, университетте білім алу үстіндегі қазақтың әрбір қыз бен жігітіне жанға жайлы жағымдылық сыйлайтындығын аңғаруға болады. Иә, сөйтіп бұл университетті бітіріп шыққан әрбір жас халықаралық талаптарға сай келетін жоғары білім алуымен бірге өз ұлтының тәуелсіздік жылдарында жеткен жетістіктерін мақтаныш ететін патриот болып шығатындығы да анық. Мұндағы әрбір тамаша көрініс жас ұландарымыздың көкірегінде ұялап қалатындығы сөзсіз.
Жоғары оқу орнының аумағы гүлзарлармен, жасыл ағаштармен көмкерілген. Оларды отырғызған кезде декоративтік көріністермен қатар, Астана ауа райының ерекшеліктері де ескеріліпті.
Жалпы аумағы 100 мың шаршы метр алаңға университеттің 9 корпусы орналасқан. Олардың барлығын үлкен атриум жалғастырады. Бұл атриум жоғары оқу орнының ең бір көрікті де көгалдандырылған тұсы. Жоғарыда айтқанымыздай, алғашқы кірген адамның есінде мұндағы тропикалық бақшаның сақталып қалатындығы анық. Онда 300 жылдық зәйтүн ағаштары да өсіп тұр. Мұндағы атмосфера табиғатқа өте жақын.
Назарбаев Университет кітапханасын ерекше атап өтуге тура келеді. Оның оқу залдары 250 адамға арналған. Оларда 100-ден астам компьютер орналастырылған. Бұл еліміздегі ақпараттық ресурстардың ағылшын тілдік коллекциясына ең бай кітапхана. Оның қоры кітаптардан, мерзімдік басылымдардан және электрондық ресурстардан тұрады. Бір есептен алғанда оны супертехнологиялық кітапхана деп те айтуға болады. Мұнда 60-қа жуық толық тексті ғылыми базаға, ғылыми танымдық журналдардың миллионнан астам мақалаларына еркін кіруге болады. Мұның сыртында 100 мыңға тарта электрондық кітаптар бар. Осынау білім сақтау мекемесінен бүкіл Қазақстан мен ТМД елдерінде жоқ кітаптарды да табуға болады. Кітапхананың тағы бір ерекшелігі мұнда келушілер кітапхана қызметкерінің көмегінсіз-ақ кітаптарды алып, қайта өткізе алады. Бұл қызмет кітаптар берудің электрондық стансасы арқылы жүзеге асырылады. Келушілерге көпрельсті кітап жеткізу жүйесі қызмет көрсетеді.
Интеллектуалдық инновациялық кластерді қалыптастыру мақсатында университет кампусы маңайынан 50 гектар жер бөлініп отыр. Болашақта бұл жерде ұлттық және халықаралық жоғары технологиялық компаниялардың әртүрлі орталықтары салынып, жұмыс істейтін болады. Ғылыми паркті дамыту жұмысына кәсіпкерлер де тартылмақ.
Университет алды даярлық бағдарламасы және бакалавриат бағдарламасы бойынша оқитын студенттерге мемлекеттік және демеушілік гранттар тағайындалған. Оның үстіне студенттер мұнда тегін тұрып тамақтанады. Болашақта студенттер қабылдауды коммерциялық негізге көшіру мәселелері де қарастырылуда.
Университет қасындағы ашық паркинг 500-700 автокөлік қабылдай алады. Болашақта жерасты және жер беті автотұрақтарын салу жоспарланған. Ғимараттың барлық санитарлық тораптарында, электр беру жүйелерінде қуат үнемдеу технологиялары жұмыс істейді.
Қазіргі күні мұнда 2 мыңға тарта студент білім алуда. Оларға барлық жағдай жасалынған. Болашақта олардың қатары арта беретіндігі анық. Жатақхана, кітапхана, ресурстар орталығы, лекция залдары, зертханалар, студенттік кафетерилер, медициналық орталық, сауда дүкендері, студенттерді қолдау қызметі, спорт алаңдары, міне, осылардың қызметінің барлығы студенттерге арналған. Сондай-ақ, мұнда жаңа спорт орталығы да салынды.
2013 жылдың 18 сәуірі күні Жоғары қамқоршылық кеңесінің шешімімен университеттің 2013-2020 жылдарға арналған стратегиясы мен Университеттің жаңа жарғысы бекітілді. Жарғы мен басқа да құрылу құжаттарының қабылдануымен Университет өзінің жаңа даму кезеңіне – классикалық академиялық басқару жүйесіне өтті.
Сұңғат ӘЛІПБАЙ,
«Егемен Қазақстан».
Суреттерді түсірген
Ерлан ОМАРОВ.
