Бизнесмен әйелдердің берекелі қадамы

Қазіргі таңда Еуропа қайта құру және даму банкі әйелдер бизнесін арттыруда микроқаржы ұйымдары мен жергілікті банк­терге мақсатты несие беріп отыр. Аталған банк пен KMF ша­ғын несие ұйымы 35 млн доллар көлеміндегі қар­жыны әйелдер кә­сіп­керлігін да­мытуға және жасыл экономика жобаларын жүзе­ге асыруға жұмсайтын болады. ЕҚДБ жыл сайын екі мыңға жуық кәсіпкер қыз-келіншектерге қаржылай қолдау көрсетіп келеді.

«Біздің негізгі топ әрқашан әйелдер болды. Бүгінде олар тұты­ну­шылар санының 55 па­йызын құрайды. ЕҚДБ инвес­тициялары еліміздің барлық өңірлеріндегі әйелдер бизнесін қар­­жыландыруға көбі­рек ба­ғытталған. Бұл біздің клиент­те­рімізге бизнесін жаңғыр­ту­ға және кеңейтуге, айналым қара­жатын толықтыруға мүм­кін­дік береді. Осы несиелік желі ая­сында біз ESG қағидаттарын енгізуді жалғастырамыз және өз бизнесі үшін энергия үнемдейтін жабдықтар мен техника сатып алғысы келетін әйелдерге қолдау көрсетеміз», деді KMF Басқарма төрағасы Шалқар Жүсіпов.

 KMF әйелдер кәсіпкерлігін қар­­жы­ландырумен қатар ком­па­­нияның даму векторын ауыл­­­дық жерлердегі қыз-ке­лін­­­­шек­терді қаржылық және бизнес сауат­ты­лығына үйретуге бағыт­тай­ды. Бұл тәсіл әйелдердің эко­номикалық мүмкіндіктерін кеңей­тіп, өңірлерде жұмыс орындарын ашуға жол береді. Айта кету керек, бүгінде KMF клиенттері құрған кәсіпорындарда 30 мыңға жуық адам жұмыс істейді.

Қоғамда көбіне, әйелдер биз­несі негізінен сауда-саттық саласы, сұлулық салоны, тігін шеберханасы мен нан-тоқаш өндірісі секілді іс жүргізеді деп бағаласа, қазіргі таңда ауыл шар­уа­­шылығында шаруа қожа­лық­тарын ашып, асыл- тұқымды мал басын көбейту мен құс өсіру­ді қолға алған нәзік жандар бар­шылық.

Іскер әйелдер кеңесінің төра­йымы Ләззат Рамазанова: «Бүгінгі күні әйелдер мемлекет ІЖӨ-нің 40%-ын қалыптастырып отыр. Елдегі жеке кәсіпкерлердің 47%-ын әйелдер құрайды, заңды тұлғалардың 26%-ын, шаруа қожалықтарының 19%-ын қыз-келіншектер басқарады», дейді.

Елімізде өз кәсібін ашқысы келе­тіндер, кәсіпкерлікке бағыт­тал­ған несиені екінші деңгейлі банктерден бастап, шағын несие институттарынан да ала алады. Солардың бірі – осы KMF шағын несие ұйымы. Бұл қаржы меке­ме­сіне Алматы, Жамбыл және Оң­түстік Қазақстан облыс­тары­ның кәсіпкер әйелдері несиеге өтінім­ді көбірек берген. Аталған үш облыс­та 86 мыңнан астам кәсіпкер әйел болса, оның 60%-ы шағын несие алған екен.

Мәселен, жыл сайын өткізі­ле­тін Жаһандық кәсіп­кер­лік мониторингінің қоры­тын­ды­сында Қазақстан – кәсіпкерлік бел­сен­ді­лігі бо­йынша 54 мемле­кет­тің арасында 26-орында. Сауал­на­маға еліміздің әр өңірінен 2 100 адам мен 36 сарапшы қатыс­қан. Мониторинг әлемде кәсіп­керлердің саны артып отыр­ға­нын көрсетті. Дегенмен кәсіп­кер­лікпен өз мүмкіндігін жүзеге асыру мақсатында айналысып отырғандардың қатары басым болғанымен, жаңа жұмыс ор­ны­ның ашылу көрсеткіші төмен­деген көрінеді. Әлемде кәсіп­кер­лердің 74%-ы табыс табу үшін емес, өз мүмкіндігін іске асы­рып көру үшін кәсіпкерлікке кел­ген­дік­терін айтқан.

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев реформа жүргізу кезінде гендерлік саясатқа аса мән беріп, әйелдер мен жас­тар үшін партиялық тізімге 30%-дық квотаны енгізген еді. Қазір елімізде әйелдер кәсіпкерлігіне қатысты жұмыс орнын құру және экономикалық өсуді ынталандыруда басты рөл атқарады. Бүгінгі күні шағын және орта кәсіпорындардың 43%-ын әйелдер басқарып, жеке кәсіпкерліктің 77%-ын әйелдер құрап отыр.

Әйелдер кәсіпкерлігін дамы­ту­ға бағытталған бағдар­лама­лар­дың ішіндегі ең ауқым­ды­сы­ның бірі – Еуропа қайта құру және даму банкімен бірлесіп жүзеге асырып отырған «Іскер әйелдер» бағдарламасына арнайы 86,5 млн доллар қаржы бөлген. Жалпы, қазірге дейін банк әйелдердің экономикалық мүмкіндігін кеңей­ту үшін 1,5 млрд еуро инвести­ция құйған. Банк аударған қаражаттың ар­қа­сында 350-ден астам жоба іске асырылып жатыр.

Сонымен қатар еліміздің «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ әйелдер кәсіпкерлігін жан­­дан­дыру үшін 72,3 мың жобаға жалпы сомасы 1,26 млрд теңге бөлген.

«Біз кәсіпкерлікке қолдау көр­сету жөніндегі ұлттық даму инс­титуты ретінде гендерлік аспек­тіге және іскер әйелдердің бас­тамаларына ерекше көңіл бөле­міз», дейді басқарма төр­айымы Гаухар Бөрібаева. Аталған қор, екінші деңгейлі банктер арқылы жеңілдікпен несие беру, банк сыйақыларының белгілі бір бөлігін субсидиялау және ШОБ субъектілерінің несиелерін ішінара кепілдендіру секілді  үш түрлі жолмен мемлекеттік қолдау көрсетіп келеді. Соның арқа­сында бүгінгі күні нәзік жанды кәсіпкерлердің 58 пайызы жеңіл­детілген несиеге ие болып үлгерді.