Тексеру комиссиясының құрамына еліміздің Денсаулық сақтау, Төтенше жағдайлар, Экология және табиғи ресурстар, сондай-ақ Еңбек және әлеуметтік қорғау министрліктерінің қызметкерлері мен ҚМГ-нің еншілес және тәуелді мекемелерінің 50-ден астам қызметкері енген. Олар екі ай бойы «Өзенмұнайгазға» қарасты 17 өндірістік құрылымдық бөлімшесіне 8 еншілес мұнай-сервистік мекемелерінің – жалпы 55 шаруашылық нысандардың жұмысын тексерістен өткізді және жұмысшылардың сұранысына орай құрылған жұмыс тобы 43 мердігер мекемеге тексеру жүргізуде.
«Еңбек ұжымдарының бүгінгі ахуалымен, әлеуметтік-тұрмыстық жағдайымен танысу мақсатында сауалнама жүргізілді, кәсіподақ өкілдерімен кездесу өткізілді және жеке азаматтардан да өтініштер түсті. Комиссия құзырына жалпы 3 мың-нан астам сұрақ келіп түсті, нақтырақ айтсақ ұжымдардан 2 261, кәсіподақ ұйымдарынан 647, жазбаша өтініштер ретінде 102 сұрақ болды. Сондай-ақ «Өзенмұнайгаздың» өзекті мәселелері мен қаржы-шаруашылық қызметін талдау нәтижелері бойынша 160 дерек тіркелді, оның ішінде 188 бұзушылық пен сәйкессіздік анықталды. Нәтижесінде, 7 мәселе Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шаралар қабылдау үшін құқық қорғау органдарына берілді, 10 мәселе бойынша қызметтік тергеу жүруде, ал 101 мәселе бойынша жауапты адамдарға тәртіптік жаза қолдану жөнінде тапсырма берілді», деді Жұмыс тобының жетекшісі Д.Хасанов.
Брифингте «Өзенмұнайгазға» жұмысқа орналасу және ішкі коммуникация мәселелері, мердігерлік ұйымдарды басқару мен мекеменің қаржы-шаруашылық қызметін тексеру қорытындылары жарияланды. ҚМГ Экономикалық және ішкі қауіпсіздік бөлімінің бастығы Ә.Атабаев өз баяндамасында еліміздің заңнамасына сәйкес шаралар қабылдау үшін құқық қорғау орындарына берілген 7 деректің әрқайсысына жеке тоқталып өтті.
«Өзенмұнайгаз» аутстаффингінің жекелеген қызметкерлерін жалған жұмысқа орналастыру бойынша ақпаратқа тексеру жүргізілді. Компанияға келтірілген залалдың алдын ала сомасы 47 млн теңгені құрайды. Осы факті бойынша ҚР ҚК 361-бабы 3-тармағының 4-бөлігі, яғни лауазымдық өкілеттіктерін теріс пайдалану бойынша компанияның лауазымды басшы тұлғаларына қатысты сотқа дейінгі тергеу жүргізілуде», деді Ә.Атабаев. Сирек қолданыстағы мамандық иесі ретінде жұмысқа қабылданған 238 адамның 17-сінің біліктілігі жоқ болып шықса, 33 адам қысқа мерзімде компаниядағы өзге қызметтерге ауысып кеткен. Баяндамашының айтуынша, сирек қолданыстағы мамандық иесіне деген сұранысты штатқа қабылданудың амалы ретінде пайдаланған. Сондай-ақ Маңғыстау облысы оқу орындарының жалған сертификаттары «Өзенмұнайгаз» компаниясының штатына кіру үшін пайдаланылғаны туралы фактілер, «Өзенмұнайгаз» АҚ Корпоративті оқу орталығының хаттамасында комиссия мүшелерінің атынан әлдекімдер жалған қол қойып, жұмысқа қабылдау процедурасынан өтпеген адамдарды инженер қызметіне қабылдағаны туралы факті анықталып, құзырлы орындарға жіберілген.
Комиссия мүшесі Б.Төлеген баяндамасында компаниядағы орын алған кемшіліктерді айтып, тергеуге жолданған 7 деректі жан-жақты талдай түсті.
«Бүгінгі таңда Жаңаөзен қаласында жұмыссыздық мәселесі – күн тәртібінен түспейтін өзекті мәселенің бірі. Қаладағы жұмыссыз тұрғындар тарапынан мұнай-газ саласынан жұмыс тауып бер деген талаптар көбейген соң, «Өзенмұнайгаз» Жаңаөзен қаласы әкімдігі және жұмыспен қамту орталығымен бірлесіп, аталған компанияға жұмысқа орналастыру алгоритмі әзірленіп, бекітілген болатын. Бұл алгоритм бойынша қаланың жұмыссыз тұрғындары, «Өзенмұнайгаз» зейнеткерлерінің балалары алдымен қаладағы мемлекетті коммуналдық мекемелерге, одан кейін аутстаффингке кезең-кезеңімен жұмысқа қабылданады. Содан кейін ғана аталған компания штатында орын босаған кезде ғана жұмысқа орналасады. Бірақ соңғы кездері осы алгоритмге байланысты жұмыссыз тұрғындар тарапынан арыз-шағымдар көбейіп кеткен болатын. Арнайы топқа 200-ден астам арыз-шағым келіп түсті, осы негізде алгоритм бойынша жұмысқа қабылдау үрдісіне жүргізілген тексеріс қорытындысында бірқатар кемшілік анықталды», деді Б.Төлеген. Ол 2019 жылғы жұмыспен қамту алгоритмінің және 2021 жылғы сирек қолданыстағы мамандықтар бойынша персоналмен қату бағдарламасының өрескел бұзылуы ашықтық пен әділеттілікті сақтаудың бастапқы идеясын бұрмалап, «Өзенмұнайгаздың» жұмыс беруші ретіндегі беделін түсіргендігін, қаладағы жұмыссыздар арасында әлеуметтік наразылық тудыруға себеп болғандығын айтты. Сондай-ақ Б.Төлеген аталған компания жұмысындағы тағы бір үлкен кемшілік ретінде басшылар мен жұмысшылар арасында диалогтің жоқтығын және жұмысшылар қойған сұраққа дер кезінде жауап беру, бірінші басшы блогын тұрақты жүргізу мәселелерінің ақсап тұрғандығын атап өтті.
«2022 жылы ұжыммен есептік кездесулер өткізілген жоқ, 2023 жылы жоспарланған 16 кездесудің тек екеуі ғана өткізілген. Бірінші басшының блогі соңғы рет 2018 жылдың сәуір айында жаңартылған. Компанияға қарасты өндірістік құрылымдық бөлімшелердің басшылары өздері басқарып отырған еңбек ұжымымен соңғы кездесуі 2016 жылы болған, осындай кемшіліктер салдарынан ақпарат кеңістігіндегі вакуум компания туралы жалған немесе компанияның беделін түсіретін деректермен толықтырылып отырды», деді баяндамашы.
Брифингте Сатып алу және өндірісті қамту саласындағы олқылықтар туралы айтылды. Спикерлердің айтуынша, тексеру кезінде 2023 жылға арналған сатып алу жоспары 65%-ға орындалған, соның ішінде тауар позициялары бойынша бар-жоғы 58% қамтылды, яғни тауар ұсыныстарының 42%-ы бойынша келісімшарттар жасалмаған. Келісімшарт жасалған 61 позиция бойынша орындау мерзімі сақталмаған. Тендер құжаттамасының нашар әзірленуіне байланысты қызмет көрсету мен жұмыстар бойынша 14 сатып алу ұсынысы тоқтатылды. Дер уақытында орындамаудың басты себептері – тауар бағаларының әлсіз маркетингі, техникалық құжаттардың сапасыз әзірленуі, бақылаудың нашар болуы және жабдықты жасап шығару үдерісін сол жерге барып бақылау тәжірибесінің жоқтығы. Сондай-ақ келісімшарт жасалып қойған позициялар бойынша кешіктіріп орындау фактілері де анықталған. Тексеру кезінде жылдық көлемнің 36%-ы ғана орындалған, кешіктірудің негізгі себебі – міндеттердің орындалуына бақылаудың жоқтығы, міндеттерін орындамағаны үшін келісімшартты бұзу жағдайлары тіркелмеген.
Журналистермен жүздесуде Жұмыс тобының жетекшісі Д.Хасанов ӨМГ-нің өндірістік үрдісін тексеру қорытындыларына, оның ішінде көлікпен қамту және ұңғымаларды жерасты жөндеу мәселелеріне тоқталды. Атап айтқанда, жұмыс орнынан уақытынан бұрын кету және көлікті гаражға ерте өткізу фактілері анықталған. Бірқатар басқармада 2023 жылдың 4 айында шамамен жұмыс уақытының 170 000 сағаты орындалмаған, өндірістен тыс шығыс мөлшері шамамен 1,2 млрд теңгені құраған. Бұрғылау жұмыстары басқармасында 205 автокөліктің 199-ына GPS-трекер орнатылған, алайда олардың тек 70-і жұмыс істеп тұр.
«Сонымен қатар, ұңғымаларды жерасты жөндеу жұмыстары барысында технологиялық регламенттің сақталмауы байқалады. Ұңғымаларды жерасты жөндеу бригадасы жоспарды орындау үшін кенжарды жуу/ тазарту және ұңғымаларды сапалы сөндіру секілді негізгі жұмыстарды сирек атқарған. Одан бөлек, ұңғымалардың тоқтап қалуына жол бермеу үшін жөндеуаралық кезеңде профилактикалық және реанимациялық жұмыстар орындалмайды. Жөндеу бригадалары қабылдау көпірлері, превенторлар, шарлы крандар, гидрокілттер, спайдерлермен дұрыс қамтылмаған. Мұның барлығы ұңғымалардың беріктігі мен қауіпсіздігіне әсер етеді.
Қорыта келе айтарымыз, жұмыс тобы ауқымды, кешенді жұмыс атқарды. Анықталған бірқатар бұзушылық бойынша материалдар құқық қорғау органдарына жіберілді. Қазір нақты бағыттар бойынша кемшіліктерді жою мақсатында жоспар әзірленіп жатыр. Олардың кейбірі терең жүйелік сипатта болады. Оларды шешу үшін, біріншіден, уақыт, екіншіден, қосымша қаржы қажет. Сондықтан бұл жұмысты алдағы бірнеше жылда «Өзенмұнайгазбен» бірлесе отырып атқарамыз», деді ҚМГ басқарма төрағасының орынбасары Д.Хасанов.
Тексеру нәтижесі тек кінәлілерді жазалаумен ғана шектелмей, келешекте кикілжіңдердің орын алмауына негіз болса дейміз. Қордаланған мәселе қашанда түсініспеушілік пен қарама-қайшылық туындатады, демек компанияға жүргізілген тексеру нәтижесінде қабылданатын іс-шаралар осы олқылықтардың орнын толтырып, кемшіліктерді түзетсе игі.
Маңғыстау облысы
