Қыста қалтырамас үшін қамданыс

Облыстың энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқар­ма­сының басшысы Ербол Төлеуов осылай дейді. Биыл жылыту маусымына дайындық барысында облыс әкімдігінде арнайы штаб ұйымдастырылып, оның құрамына тиісті мемлекеттік органдар мен коммуналдық қызмет көрсететін кә­сіп­орындардың қызметкерлері кір­ген. Атқарылуға тиіс іс-шаралар кес­те­мен жүргізіліп, қатаң қадағалауға алынған. Енді, кестеден кешіккендердің қиқаңын ешкім көтермейді. Себебі алда Арқада алты ай жатар қыс келе жатыр.

– Биылғы жылыту маусымына 96 млрд теңге бөлінді. Бұл қаражатқа жылу-электр орталықтары, жылу көздері мен жүйелеріне жөндеу жұмыстары жүр­гізіледі. Бөлінген қаржы өткен жыл­мен салыстырғанда 24 млрд тең­геге артық екенін айту керек. Қаржы­лан­дыру көздері әртүрлі. Бірінші рес­пуб­ликалық және облыстық бюджеттен бөлінді. Екіншіден, жылу-электр орталықтарын ұстап отырған мо­но­полистердің өз қаржылары да бар, – дейді Ербол Уәлиұлы.

Бөлінген қаржының біраз бөлігі жылу желілерін алмастыруға жібері­леді. Ол үшін 34 млрд теңге қарас­ты­рыл­ған. Ал 96 млрд теңгенің 13 млрд-сы жылу-электр орталықтарының өзіндегі жұмыстарға жұмсалады.

Жалпы, облыста жеті жылу-электр орталығы бар. Қарағанды – 17 облыс пен республикалық маңызы бар 3 қаланың ішіндегі ең көп жылу-электр орталығы бар жалғыз өңір. Онымен қоса 660 автономды жылыту жүйесі бар. Олар әлеуметтік маңызы бар нысандарды, атап айтқанда, мектептер мен балабақшаларды, ауруханаларды, спорт және мәдени нысандарды жылытады. Басқарма басшысы биыл осы нысандарға да қаражат бөлінгенін айтады. «Облыстағы 660 автономды жылу жүйелеріне 1 млрд 600 млн теңге бөлінді», дейді ол.

Жалпы, биылғы бөлінген қаржы көлемі қаншалықты қомақты болса, атқарылатын жұмыста соған сай, тіпті одан да көп екенін жеткізді. Ақшаны барынша тозып тұрған бөлікке бөліп, оңтайлы жұмсап, аз шығынмен шығу тағы бар. Мәселен, Ербол Уәлиұлы 96 млрд теңгенің 34 млрд-сы жылу қуатын тасы­малдауға бөлінетінін айтады. Элек­тр жүйесін тасымалдау үшін 16 млрд қарастырылған.

– Жылыту маусымына дайындық жұмыстары әртүрлі. Оған күрделі және ағымдық жұмыстар кіреді. Одан бөлек, су және кәріз құбырларын жөндеуге де 21 млрд теңге бөлінді. Газдандыру да тыс қалған жоқ. Мәселен, жалпы бөлінген 96 млрд теңгенің 6,37 млрд-сы – осы салада, – дейді Е.Уәлиұлы.

Қарағанды облысында 5 743 көп­қа­батты тұрғын үй бар. Күн суыт­қанға дейін оның бәрін сақадай сай ету керек. Сәйкесінше, басқарма бас­шысы дайындық жұмыстарын бірлесе атқарып жатқанын атап өтті. Мәселен, қала әкімдіктерінің құзырына кіретіні – дайындық жұмыстары, жылуды тасымалдау. Әрі қарайғы шаруа – тұрғындардың міндеті. Атап айтқанда, ПИК-тер мен МИБ-тердің жұмысы басталады. Олар өздеріне қарасты үйлердегі жүйені қысқа дайындайды.

– Бірігіп жұмыс істеп жатырмыз. Кесте бойынша жұмыстардың 79 па­йызы орындалды. Жылыту маусымына дейін әлі 1,5 ай бар. Оған дейін жұмыс­тарды толық орындап бітіреміз, – дейді Е.Төлеуов.

Айтпақшы, жылыту маусымына дайындыққа көмір түсіру де кіретінін ескере кету керек. Қазір облыстағы жеті жылу-электр орталығы көмірмен жаб­дықтаумен қызу айналысып жатыр. Себебі күзден көктемге дейін орталықтар 6 млн 500 мың тонна көмір жағады. Қазір бары – 1 млн 100 мың тонна. «Әр стансада 20 күндік көмір қалдығының қоры болуы керек», дейді басқарма басшысы.

Дайындық қызу жүріп жатқанымен, мынандай да мәселе бар: Теміртаудағы жылу-электр орталығына ие болып отырған «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ның кежегесі кейін тартып, тағы да жұмыс кестесін бұзып отыр.

– Өткен жылғы қысты қандай да­йын­дықпен қарсы алғанымызды біле­міз. Соған байланысты бұл бағытта да­йын­дық жұмыстарын жүргізіп отырмыз. Теміртау қысты алты қазандықпен бас­тау керек деген мақсат қойдық. Сон­дық­тан жылыту маусымы басталғанға дейін барлық жұмысты кесте бойынша жүргіземіз. Жұмыстар – облыс әкімінің жеке бақылауында, – дейді Е.Уәлиұлы.

Жасыратыны жоқ, теміртаулық тұрғындар отыз жыл бойы құбырлардың ауыстырылмағанына наразы. Басқарма басшысы жылу-электр орталығына «Ар­селорМиттал Теміртау» АҚ ие болса, жылуды тасымалдайтын жалғыз мо­но­полист «Оқжетпес» ЖШС екенін айтады.

– 2017 жылы ғана кәсіпорын қала әкімдігінің балансына өтті. Сол кезден бүгінге дейін жобалар қарастырылып келеді. Алдымен, экономикалық негіз­деме жүргізілді. Жұмыстың бұл кезе­ңінде жобаның орындылығы мен тиім­ділігі қарастырылып, техникалық және ұйымдастырушылық шешімдер, есеп айырысу-сметалық, бағалау және басқа да көрсеткіштерді қамтитын есеп айырысу-талдау құжаттары қаралды. Содан соң жобалық-сметалық құжаттар дайындалады. Оған кемі 1,5 жыл керек. Бүгінде Теміртауда 6 үлкен жоба жүзеге асырылып жатыр. Бірінші кезекте жылу желілерінің үздіксіз жұ­мыс істеуін қамтамасыз етеміз. Бәрі бір­ден бола қалмайды. Жұмыстар жыл сайын жүргізіледі. Биыл 5 млрд тең­геге 11 шақырым магистралдық жылу желілері ауыстырылады, – деді Е.Төлеуов.

Қарағанды облысы