Фото: Ашық дереккөз
«Egemen Qazaqstan» газетінің тілшісі Абай Аймағамбеттің «Жалақыңызды қайда жұмсайсыз?» атты мақаласында Jusan тобының зерттеу нәтижесі жарияланған еді. Зерттеудің нәтижесі төмендегідей болды:
- Ай сайын базалық шығындарға орта есеппен 246,3 мың теңге немесе жалақының 60 пайызы кетеді;
- Ең көп шығындар жалақы алғаннан кейінгі алғашқы 4 күн ішінде жұмсалады;
- Мегаполистерде жайлы өмір сүру және барлық базалық шығындар үшін кем дегенде айына 450 мың теңге қажет;
- Барлық базалық шығындарды қанағаттандыру үшін Алматы мен Астанада жұмыс істейтіндердің жартысына жуығында (49%) шығындарды өтеу үшін жалақы жете бермейді;
- Алматыда қаржылық тапшылыққа тап болатындардың саны Астанаға қарағанда 4 есе жоғары;
- Орташа тап өкілдеріне жалақысы 700 мыңнан 1,2 млн теңгеге дейін алатын жұмыскерлердің 4,4%-ы ғана жатады. Олардың күнделікті шығындары табыстарының 40-50%-ын құрайды;
- Табыстары орташа деңгейден жоғары жұмыскерлердің үлесі жұмыспен қамтылған халық ішінде бар болғаны 2% ғана.
Jusan Big Data деректері бойынша 2022 жылы Астана мен Алматы жұмыскерлерінің орташа айлық жалақысы (салықтар мен әлеуметтік жарналарды төлегеннен кейін) 412,3 мың теңгені құрады. Ал осы ретте негізгі қажеттіліктерге жұмсалатын шығындар 246,3 мың теңге болды немесе жалақының 60%-ын қамтыды.
Зерттеуге сүйенсек, Алматы тұрғындары Астанаға қарағанда ақшаны айына 15%-ға көп жұмсайды екен. Жалпы, екі мегаполистегі орташа жалақы бірдей десе де болады: елордалық жұмыскерлер үшін 413 мың теңге және алматылық жұмыскерлер үшін 412 мың теңге. Алайда Алматыда базалық қажеттілік шығындары жалақының 63%-ын немесе айына 261,6 мың теңгені құраса, мұндай шығындар үлесі бас шаһарда 55% немесе 228,2 мың теңгеге тең.
Ал 200 мың теңгеге дейін жалақы алатын жұмыскерлер ақшасының күнделікті шығындарды өтеуге жетпейді екен.
