Үкімет • 05 Қазан, 2023

Жеке деректердің қорғалуы маңызды

207 рет
көрсетілді
9 мин
оқу үшін

Кеше Мәжіліс спикері Ерлан Қошанов­тың төрағалығымен Палатаның жалпы отырысы өтті. Жиын барысында бірқатар заң жобасы қаралып, депутаттар қоғамдағы өзекті мәселелерге қатысты сауалдарын жолдады.

Жеке деректердің қорғалуы маңызды

Жат ағым қанат жайып барады

Атап айтқанда, депутаттар елдегі дін мәселесіне алаңдаушылық білдірді. Бұл тақырыптың өзектілігі соншалық, оған қатысты үш депутат бірден сауал жолдады. Бірінші болып сөз алған Ермұрат Бапи елімізде дәстүрлі діндердің дамуына бүкіл мүмкіндік жасалғанына назар аударды.

«Салынып жатқан мешіттер мен шіркеу­лердің санында шек жоқ. Үлкен қалаларда мек­теп салатын қуыс қалмаса да, мешіт пен храм салатын жер табылып жатыр. Қазақ хал­қының рухани дүниесі мешітпен емес, мектеппен бірге, өнер ордаларымен қатар дамуы керек еді. Еуропадағы Құран өртеу оқи­ға­ларының көбеюіне Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев алаңдаушылық біл­діріп, таяуда БҰҰ-ның мінберінен сөз сөй­леді. Бұл – Ислам дінінің дамуына деген жана­шыр­лықтың бірден-бір белгісі», деді Е.Бапи.

Осы орайда депутат кейінгі жылдары елімізде Ислам дінін жамылған жат ағымдар қоғамды әлеуметтік-тұрмыстық тұрғыда бөліп отырғанын жеткізді. Тіпті, қазақ хал­қы­ның ұлттық бірлігі мен даму дәстүріне, мың­даған жылға созылған салт-дәстүріне қарсы шығып отырғанына алаңдады.

«Халықтың кемшін діни білім-танымын пайдаланған теріс діни топ жанталасып, қоғам­ға жалған рухани құндылықтар мен бөтен дәс­түрлерді сіңіру қамын жасап жатыр. Мы­са­лы, депутат Ринат Зайытовтың азаматтық пікі­рі­не қарсы шабуылдар саяси қатердің сипатын сез­дірсе керек. Қоғамды арабтық-уахабтық діни ұстаным негізде бөлшектеуге бағытталған бұл әрекеттерге біздер, депутаттар жайбарақат қа­рап отыра ал­маймыз. Мыңжылдық домбыраны ха­рам қы­лу­ға жол бермейміз. Бұл әрекеттер ел­дің ұлт­­тық құндылықтар жүйесі мен рухани не­гізі­­не жасалып жатқан шабуыл деп түсіну керек.

Бір өкініштісі – бұл теріс ағым еліміздің біраз аймағында: әсіресе Атырау, Ақтөбе, Маңғыстау, Ұлытау, Алматы өңірінде етек жайған. Бұл өңірлердің шағын биз­несін, әсіресе базар саудасы төңірегін уахаб­шылар – салафизм идеясына табынушылар басып барады. Бұл теріс сектаның дамуына кеңінен мүмкіндік беріп, жан-жақты жағдай жасап отырған жергілікті билік өкілдері бар деген сөз.

Жасыратыны жоқ, мемлекеттік биліктің өз ішін­де де уахабизм мен жат ағымдарды наси­хат­тау­ды қолдайтын жоғары лауазымды мем­ле­кет­­тік қызметкерлер бар деген дерек менің құ­ла­ғы­ма жетті. Егер осы сөз қаңқу емес, нақты жағ­­дай осы­лай болса, онда біздің тәуелсіз мем­ле­кет­тігі­мізге шынында да қатер төнгені», деді Е.Бапи.

Депутат теріс ағымдар ұлттық тұтас­тығымыз бен мемлекеттік бірлігімізге ор қазып отырғанына тоқталды. Премьер-ми­нистр­ге, Ұлттық қауіпсіздік комитеті­нің төрағасына жолдаған сауалында қоғамды бөлшектейтін қауіпке қатысты қандай іс-қимыл жүргізіліп жатқанын сұрады. «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізудің қажет екенін жеткізді.

 

Заңмен тосқауыл қоятын кез жетті

«Ақ жол» партиясы атынан сөз алған Қазыбек Иса діни теріс ағымдарға заңмен қатаң тыйым салуға шақырды. Оның па­йымдауынша, қазіргі таңда радикалды көзқарастағылар ұлтты жою күресін қатты қарқынмен жалғастырып келеді. Сондай-ақ «Ақ жол» партиясы Парламентте талай жылдан бері діни теріс ағымдарға қатаң тосқауыл қоятын заң қабылдауды ұсынғанын атап өтті.

«2011 жылы бұл мәселені билік те қолға алып, барлық министрлік, Бас прокуратура мен Жоғарғы сот та қолдағанда, қай орган қарсы болды? Тек Ұлттық қауіпсіздік комитеті қарсы шығып, осы тыйым салу заңға енбей қалды», деді Қ.Иса.

Депутат өз сөзінде бұған дейін көтеріл­ген бастамаларды санамалай келе, бәрінің қабылданбай қалғанына назар аударды. Сондай-ақ осындай әрекетсіздіктің салдары Қаңтар оқиғасына әкелгеніне тоқталды.

«Осы жасқа келгенше мұрты жоқ сақал­ды­ларды көрген емеспін. Мұрты жоқ, тек сақа­лы сапсиып тұрған Абылай ханды, Әйтеке, Төле, Қазыбек билерді, Махамбет, Абай, Жамбыл, Әлихандарды елестете ала­мыз ба? Жоқ! Қазір шетелге барып, күмән­ді оқуларда бірнеше ай оқып келген теріс ағым­ды «ұстаздар» осы ұлыларымыздан артық, ақылы асып, білімі тасып келгендер ме? Қа­зір ән әлемінде, айтыста, спортта да тай­раң­дап жүрген жат ағымның өкілдері дінді жа­мылып, әріптестері мен әнсүйер, жанк­үйер­леріне өз «салттарын» кіргізіп жатыр», деді депутат.

Депутат теріс діни ағымдағылар елді екіге бөліп, мылтықсыз-ақ мыңдаған жасты улап, ұлтты жоятын қауіпті күшке айналып келе жатқанына алаңдаушылық білдірді. Осы орайда, теріс ағымдарға заңмен тосқауыл қоюға шақырды.

 

Нақты қадам қажет

«Amanat» партиясының мүшесі Аманжол Әлтай Парламенттегі ең ірі фракция өкілдері ұлтты бөлетін, жік салатын теріс әрекеттерге алаңдаушылық білдіретінін жеткізді.

«Дүрбелеңі көп, бүгінгі аласапыран қоғам­да ұлттық асыл мұраларымыз – салт-дәстүр­лерімізге шабуыл көбейді. Әсіресе жастарды соқыр фанатизмге, радикализмге итермелейтін жат ағымдар, әлеуметтік желіде сананы улайтын теріс уағыздар, тынысымызды тарылтып, алқымнан алып барады. Бұл – ұлттық мұратымызға, тұтастығымызға төнген қауіп!

Қасиетті домбырамыздан бастап, тұсау кесу, беташар мен сәлем салу сияқты дәстүріміздің барлығын «харам» деп ата жолынан адастыруға тырысып, тамырымызға балта шауып жатыр. Тіпті, ұлыстың ұлы күні саналатын Наурыз мейрамын да қаралаушылар баршылық. Қара жамылып, паранжамен бетін тұмшалап алған қаршадай қыздарымызды, сақалының ұшына қайшы тигізбей жалбыратып, балағын кесіп шолтитып, екі көзі қанталап келе жатқан ұлдарымызды көргенде қабырғаң қайысып, көңілің құлазиды», деді А.Әлтай.

Сөз соңында, депутат бұл мәселеге мемле­кеттің араласып, жөнге салатын уақыты келгенін жеткізді. Осыған байланысты Үкіметті нақты қадам жасауға шақырды.

 

«Азаматтарға арналған үкімет» мәртебесі өзгертіледі

Жалпы отырыста Мемлекеттік корпорация мәселелері туралы заң жобасы бірінші оқылымда қабылданды. Құжаттың мақсаты – мемлекеттік қызметтер көрсетуді оңтайландыру және «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының жұмы­сын жетілдіру. Мемлекеттік корпо­рацияның мемлекеттік қызметтерді тікелей көрсететін және дербес деректерге қол жеткізе алатын қызметкерлері мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдарға теңестіріледі. Бұл қызметкерлердің жауапкершілігін арттырады.

«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекет­тік корпорациясының мәртебесі өзгертілмек. Корпорация фронт-офистердің жұмысы және қосымша сервистерді іске асыру бөлігінде мем­лекеттік қызметтердің жалғыз операторы мәртебесінен айырылады. Сондай-ақ Мемлекеттік корпорацияға Е-Өтініш ақпараттық жүйесі шеңберінде жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қабылдауды ұйымдастыру құзыретін беру көзделіп отыр. Заң жобасы аясында 16 заңнамалық актіге, оның ішінде Қылмыстық және Жер кодексіне түзетулер енгізу ұсынылған.

Сондай-ақ депутаттар «Еуразиялық эконо­микалық одақ шеңберінде аудитор­лық қыз­мет­ті жүзеге асыру туралы келісімді ратификациялау туралы» заң жобасын қарады. Аталған мәселе жөнінде Премьер-министрдің орынбасары – Қаржы министрі Ерұлан Жамаубаев баяндама жасады. Сала басшысының айтуынша, келісімде Одақта аудиторлық қызметтердің бірыңғай нарығын қалыптастыру көзделген.

«Орналасқан елде қосымша мекеме ашпастан, шектеулер мен алып қоюларсыз аудиторлық қызметтерді көрсету және алу, аудиторлардың біліктілік аттестаттары мен аудиторлық қорытындыларын өзара тану қарастырылған. Келісім аудитор­ларға, ұйымдарға, аудиторлық қызметті жүзе­ге асыруға құқықтың туындауы мен тоқта­ты­луы­на, емтихандарға, сапаға сыртқы бақы­лау жүргізуге және аудиторлық қызмет стан­дарт­тарына бірыңғай талаптарды айқын­дайды. Қазақстан үшін аудиторлық қызметті ішкі реттеудің кейбір ерекшеліктері Келісім­нің 32-бабында ескерілген. Бұл ерекшелік­тер елімізде аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың құқықтарына қысым көрсетпеуге мүмкіндік береді», деді Е.Жамаубаев.

Бұдан бөлек, Мәжіліс комитеттері бірқатар жаңа заң жобасын жұмысқа қабылдады. Атап айтқанда, Бюджет кодексі, бюджет заңнамасын жетілдіру және «Концессиялар туралы» заңның күшін жою туралы құжаттар алдағы уақытта қаралады. Сондай-ақ кейбір заңнамалық актілерді Конституция нормаларына сәйкес келтіруге, білім беру және бала құқықтарын қорғау туралы заң жобалары жұмысқа алынды.